کابوسی به نام فیلترینگ
جهان صنعت– در ایران، اینترنت دیگر قطع نمی‌شود، فقط هر روز کمی بیشتر با کاهش سرعت و قطعی مواجه می‌شود. نه خاموش است، نه روشن، نه فیلتر کامل و نه آزاد واقعی. چیزی شبیه یک خواب نیمه‌جان که هر لحظه ممکن است به کما برود. اکوسیستم اقتصاد دیجیتال، همین حالا هم در وضعیتی شبیه اتاق ایزوله زندگی می‌کند. سرمایه‌گذار خارجی وارد بازار ایران نمی‌شود، فروش کسب‌وکارها به نیمه رسیده و پلتفرم‌ها مثل بیمارانی هستند که بدون اکسیژن نفس می‌کشند. همه از خیانت حرف می‌زنند اما هیچ‌کس مسوول نیست. همه می‌گویند مخالفند اما همه چیز ادامه دارد. اینجا نه دعوا بر سر آینده است، نه بر سر فیلتر یا فیلترشکن. مساله این است که یک بستر حیاتی، بین دست‌های ناهماهنگ و سیاست‌های دوگانه در حال پوسیدن است. سوال حالا دیگر این نیست که آیا فیلترینگ شکست خورده بلکه سوال این است که چه کسی بالاخره حاضر است مسوولیت این شکست را بپذیرد؟
آخرین آمارها از حملات سایبری به کشور در جنگ
بهزاد اکبری، رییس شرکت ارتباطات زیرساخت در همایش «اینترنت، آینده ایران» که روز گذشته در محل وزارت ارتباطات همزمان با شتاب‌گیری تغییرات فناورانه و گسترش پیامدهای آن در حوزه‌های اقتصادی، امنیتی و اجتماعی برگزار شد با اشاره به ارزیابی حملات سایبری گفت: «ما همیشه حملات سایبری در کشور داریم و یکی از این حملات DDOS است که توانایی سرویس داخلی را تحت تاثیر قرار می‌دهد اما در مقاطعی این حملاتDDOS بیشتر می‌شود.»
او به وضعیت حملات سایبری در ایام جنگ اشاره کرد و افزود: از دو روز قبل از شروع جنگ تا روز یکشنبه تحت حملات شدید DDOS بودیم، به نحوی که هدف ترافیکی معادل ۴۰۰ تا ۵۰۰گیگابیت بر ثانیه از منابع مختلف، به‌ویژه خارج از کشور قرار گرفته است. بخشی از این ترافیک مخرب در مراکز پاک‌سازی خارج از کشور (ازجمله فرانکفورت) فیلتر می‌شود و سپس باقی‌مانده آن در داخل کشور کنترل و مهار می‌شود. خوشبختانه با توجه به ظرفیت‌های فنی موجود، زیرساخت‌ها توانسته‌اند در برابر این حجم سنگین از حملات مقاومت کنند. اکبری ادامه داد: با این حال، حملات سایبری محدود به DDoS نیستند. آمارهای پایشی نشان می‌دهد شبکه داخلی کشور یکی از آلوده‌ترین شبکه‌ها در سطح بین‌المللی است. تنها در ۲۴ساعت ۵۷۰۰حمله DDoS از خارج کشور و بیش از ۴۰۰حمله از داخل کشور انجام و دفع شده است.
این مقام مسوول افزود: حتی در ساعت‌هایی با حجم ۴۰۰گیگابیت بر ثانیه به ما حمله می‌شد. اکبری همچنین از وقوع ۱۶۵۰۰حمله غیرDDoS از خارج کشور به داخل خبر داد و گفت: ۱۲هزار حمله از این جنس هم از داخل به داخل انجام شده که منشأ بسیاری از آنها دستگاه‌های آلوده است.
رییس شرکت ارتباطات زیرساخت تصریح کرد: بخش قابل‌توجهی از این حملات از طریق بات‌نت‌هایی انجام می‌شوند که در بیش از ۱۷۰کشور جهان فعال هستند. این حجم سازمان‌یافته و گسترده از حملات، نشان‌دهنده فعالیت گروه‌ها یا دولت‌هایی است که با اهداف خاص به دنبال اختلال در شبکه کشور هستند.
وی تصریح کرد: در نهایت اگرچه توان دفاع سایبری کشور قابل‌توجه است اما وجود تعداد بالای دستگاه‌های آلوده در داخل کشور یک چالش جدی به شمار می‌آید که نیازمند همکاری کاربران، اپراتورها و نهادهای مسوول برای افزایش سطح امنیت سایبری در لایه کاربری و شبکه است. او دلیل مسدود شدن اینترنت برای مقابله با حملات سایبری در دوره جنگ را رد و تاکید کرد که این شرکت توانایی مقابله با چنین حملاتی را بدون نیاز به قطع اینترنت دارد و مسوول تصمیم‌گیری درباره مسدودسازی اینترنت نیست.
نمی‌دانیم کت اینترنت کشور تن کیست
رضا الفت‌نسب، رییس اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی نیز در ادامه در همایش «اینترنت، آینده ایران» گفت: خبر ناامیدکننده‌ای درخصوص واتساپ شنیدیم که گفته شد آقای رییس‌جمهور و هیات دولت بعد از جنگ دستور دادند محدودیت‌ها برداشته شود اما گفتند که رییس مرکز ملی فضای مجازی این کار را انجام نداده است.
او در ادامه گفت: «در این کشور برای ما مشخص نیست که موضوع اینترنت و حواشی آن را کجا مدیریت می‌کند. نمی‌دانیم کت اینترنت در کشور تن کیست.»
رییس اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی همچنین اضافه کرد: «در طرح صیانت من تا دفتر رهبری هم رفتم و واکنش‌ها جالب بود. می‌گفتند ما هم موافق نیستیم اما در عمل می‌بینیم که اتفاقات دیگری می‌افتد. برخی از نهادهای امنیتی هم در خیلی از موارد گفتند حرف شما درست است اما اتفاق دیگری افتاد.»
او ادامه داد: «بستر اقتصاد دیجیتال مشخص است. اینترنت نیاز اساسی ما است. مثل یک مسیری است که هر چقدر این جاده آسفالت بهتری داشته باشد رانندگی در آن آسان‌تر است.»
به گفته او، حوزه اقتصاد دیجیتال همیشه در بحران‌ها نفر اول و دیوار کوتاهی است که تاثیر مستقیم می‌پذیرد، در حالی که همیشه برادری‌مان را برای حاکمیت ثابت کرده‌ایم. در جنگ اصناف تعطیل شدند اما همکاران ما بودند و امنیت خاطر برای شهروندان ایجاد کردند. رییس اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی به آسیب کسب‌وکارها در دوران اخیر اشاره کرد و گفت: بسیاری از کسب‌وکارها به فروش ۵۰درصد قبل از جنگ هم نرسیده‌اند. انتظار داریم دولت در کنار ما باشد.
سیاست وزارت ارتباطات، اینترنت بدون محدودیت برای مردم
احسان چیت‌ساز، معاون سیاستگذاری و برنامه‌ریزی توسعه فاوا و اقتصاد دیجیتال وزارت ارتباطات در این نشست اظهار کرد: بدون سرمایه‌گذاری در عرصه اقتصاد دیجیتال، پلتفرم‌ها رشد نمی‌کنند و امروز اقتصادهای پیشرو رشد خود را مدیون این سیاست‌ها و اینترنت هستند.
او افزود: سیاست وزارت ارتباطات اینترنت باز و بدون محدودیت برای مردم است و آن را با هدف توسعه کشور دنبال می‌کنیم.
چیت‌ساز ادامه داد: چیزی که واضح بوده و وزارت ارتباطات آن را دنبال می‌کند، این است که فیلترینگ سیاست شکست‌خورده‌ای بوده و اهداف آن محقق نشده است.
او تاکید کرد: با وجود این ابزار (فیلترشکن) تلفن همراه به یک زامبی تبدیل شده و در یک ماه اخیر حملات DDOS بسیاری از داخل همین ابزار‌ها به زیرساخت‌های حیاتی کشور انجام شده است.
اظهارات مدیرعامل کارزار
حامد بیدی، مدیرعامل پلتفرم کارزار نیز در همایش «اینترنت، آینده و ایران» گفت: به نظر می‌رسد همه چیز خوب است و همگرایی وجود دارد. آنچه در حوزه اینترنت اتفاق افتاده و همه آسیب‌های آن و شکست ایده را دیده‌ایم، هیچ‌کس گردن نمی‌گیرد. وزارت ارتباطات می‌گوید مخالف فیلترینگ هستیم و برای رفع آن تلاش می‌کنیم. از مرکز ملی فضای مجازی تقریبا هیچ حرفی نمی‌شنویم. اصلا پاسخگو و شفاف نیستند، مصوبات را در سایت شورا نمی‌گذارند یا برخی از بندهای آن حذف شده است. بیدی در ادامه نیز اظهار کرد: در دولت قبل هم افرادی داشتیم که پشت میکروفون می‌گفتند مخالف فیلترینگ هستیم اما پشت صحنه کارهای دیگری می‌کردیم.
او ادامه داد: خیلی تلاش کردیم همگرایی شود و زمان طرح صیانت دیدید چقدر جلسه می‌گذاشتند تا جلوی موضوع گرفته شود. پاسخ این بود که امروز اکثر بندهای طرح صیانت اجرا شده است. بیشتر افراد آن زمان، الان احساس می‌کردند کار عبثی است.
این کارشناس فناوری در توضیح گفت: آمریکا ۲۵۰میلیارد دلار جذب سرمایه خطرپذیر داشته که ۲۰درصد خارجی بوده است. چین ۸۰میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خطرپذیر داشته که ۱۰درصد از آن خارجی بود. این عدد برای رژیم صهیونیستی متجاوز از ۷میلیارد دلار بود که ۷درصد آن خارجی است. در عربستان ۲میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شد که ۵۰درصد از آن خارجی بود. این عدد در ترکیه یک و نیم میلیارد دلار و نهایتا برآورد ما ۱۰۰میلیون دلار در ایران است.
مدیرعامل پلتفرم کارزار با اشاره به وضعیت اقتصاد دیجیتال در ایران گفت: اقتصاد دیجیتال ما شوخی است چون چیزی باقی نمانده. ما دهه۸۰ سری در سرها داشتیم، پلتفرم‌های کاربرمحور در منطقه و حتی دنیا داشتیم اما امروز به این نقطه رسیدیم که نه‌تنها جهان بلکه تقریبا هیچ جای خاورمیانه نیستیم. بحث عمومی‌تر از فیلترینگ است. همان نگاهی که اینترنت را فیلتر می‌کند و می‌گوید اینترنت زیرساخت آمریکایی است همان در سیاست خارجی ما هم وجود دارد. امروز زندگی ما را درگیر تحریم و فیلترینگ و جنگ کرده است.»
بیدی ادامه پیدا کردن سیاست فیلترینگ را رویکرد یک بام دو هوا دانسته و توضیح داد: چرا با وجود اینکه اشتباه بودن فیلترینگ برای همه محرز شده هنوز ادامه دارد؟ اگر فکر می‌کنید سیاست فیلترینگ درست است دفاع کنید، اگر فکر می‌کنید اشتباه است آن را بردارید. این سیاست یک بام و دو هوا و تناقضاتی که در اظهارات برخی افراد دیده می‌شود، صحیح نیست.
مدیرعامل پلتفرم کارزار در ادامه سخنانش به موضوع اینترنت طبقاتی نیز پرداخت و از عدم پذیرش آن گفت: متاسفانه گاهی می‌بینیم که وزارت ارتباطات به‌راحتی موضوع اینترنت طبقاتی را مطرح می‌کند. ما این رانت را نمی‌پذیریم. بیشتر از ۳۰هزار نفر از اکوسیستم استارتاپی، برنامه‌نویسان و… کارزاری را امضا و اعلام کرده‌اند که حتی اگر اینترنت طبقاتی در اختیارشان قرار بگیرد از آن استفاده نمی‌کنند. این صدای بلند جامعه را تا دیر نشده بشنوید.
