9 - 03 - 2020
چین بعد از کرونا
مجتبی صدریا*- یکی از ویژگیهای شایعات گذرا بودنشان است و برای اینکه بازارشان داغ بماند، شایعه تازهتری باید جانشین شایعه قبلی شود. چین هم استاد شایعهپراکنی است که بهترین نمونه آن به کارگیری همه دستگاههای تبلیغاتی چین برای جا انداختن «معجزه» ساختن یک بیمارستان در ده روز بود. بعد از سرد شدن بازار شایعات، بعد از فروکش کردن هیجانات، آنچه از جوامع بروز میکند دادههایی بیش از پیش دقیق و برملاکننده واقعیتهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی آن جامعه است. حدود چند ماه بود که چین صفحه اول اخبار جهانی راجع به ویروس کرونا و به وجود آمدنش و مقابله با آن بود. واقعیتهای مختلفی که از چین نمیشناختیم لابهلای این ماجرا برای دنیا ملموستر شد. همزمان با ماجرای کرونا، بحث تحریمها و جنگ اقتصادی چین و ایالات متحده و ارقام نجومی مربوطهاش و همزمان تبعات آن برای اقتصاد جهانی، موضوع مرکزی شد ولی توافقنامه بخش تجاری چین و ایالات متحده به نوعی آغاز آتشبس در این درگیری بود که بنابر ماهیتش کماکان ادامه خواهد داشت. حال دیگر خفاشخوری و موشخوری چینیها موضوع مرکزی نیست و با آن دادهها جنگ بلافاصله هم بین ایالات متحده و چین در دستور کار به نظر نمیآید.
شکنندگیهایی برای نمای رشد خارقالعاده به عنوان مسائل اساسی جامعه چین بیشتر قابل مشاهده است:
۱- اقتصاد چین یک گرایش کلی رو به افول را نشان میدهد و این مساله نگرانی بزرگی برای رهبران چین است، به طوری که سال گذشته نرخ رشد اقتصادی چین به پایینترین نرخ رشد اقتصادی این کشور در ۲۹ سال اخیر رسید و تولید ناخالص ملی چین در سال ۲۰۱۹ رشد ۱/۶ درصدی نشان داد که این رقم بیان فشارهای شدید بر اقتصاد آن کشور از سه زاویه مختلف بود که هم میزان مصرف مصرفکنندگان چینی به شدت افت پیدا کرد، هم نرخ بیکاری به شدت بالا رفت و هم پایههای سست سیستم مالی چین عریانتر شده است. در چنین شرایطی ملموستر است که دعواهای تجاری با ایالات متحده مساله اصلی اقتصادی چین نبوده و به نظر برخی از متخصصان و ناظران اقتصادی چین، هنوز زود است که بگوییم این دوره بحران اقتصادی پایان یافته است.
امسال برخلاف سال گذشته که شرایط خارجی برای اقتصاد چین نامساعد بود، شکنندگیهای داخلی این اقتصاد ملموستر است. بین نشانههای مختلف دشواریهای داخلی اقتصاد جین، امروز شاید شرایط فعلی جبران نعت ساختمان آن کشور نمونه بارزی است که با وجود مجموعه سیاستها و اقدامات دولت برای تقویت آن بخش به هیچ وجه تحرک قابل ملاحظه و جدی در آن دیده نمیشود، بلکه گویای این بحران نیز هست.
۲- مشکل بعدی چین که به نظر صاحبنظران و متخصصان کمتر از دشواریهای مربوط به اقتصاد چین نیست افت شدید نرخ زاد و ولد در آن کشور است. شاید به نظر آید که کشوری با جمعیت یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون نفری چنین مشکلی ندارد ولی در هر برنامهریزی درازمدت اقتصادی نرخ زاد و ولد، هم دورنمای درازمدت کل یک اقتصاد را نشان میدهد و هم در کوتاهمدت شرایط تحمیلشده بر فعالترین گروه سنی که هم تضعیف امید میکند و هم میل و شرایط پرورش کودک را از بین میبرد مورد بررسی است.
به نظر میآید که این افت شدید نرخ زاد و ولد به علت بیانگری شرایطی که برای مردم چین به وجود آمده یک بعد دیگر نگرانیهای رهبری و جامعه چین است. به این ترتیب سر و صدای کرونا و درگیریهای شی جین پینگ و ترامپ تخفیف پیدا کردهاند و واقعیتهای اساسی جامعه و اقتصاد چین عریان شده است.
Modjtaba.sadria@yahoo.co.uk
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد