20 - 05 - 2021
چهره همیشه ماندگار
احسان نیازمند- دکتر علیاکبر رمضانیانپور، چهره ماندگار علمی کشور، عضو وابسته گروه علوم مهندسی و رییس شاخه مهندسی عمران فرهنگستان علوم، استاد و عضو هیات علمی دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی امیرکبیر دار فانی را وداع گفت.
بتن، دومین ماده پر استفاده دنیاست. بعد از آب بیش از هر چیز در دنیا از این ماده استفاده میشود و این نشان از اهمیت فوقالعاده آن دارد.
دکتر رمضانیانپور برای همه اهل فن در دنیا نامآشناست. افتخارات ایشان در زمینه بتن و پروژههای عمرانی بیشمار او را به یکی از شاخصترینهای این رشته در دنیا تبدیل کرده است.
در سابقه علمی دکتر رمضانیانپور، افتخاراتی نظیر استاد نمونه دانشگاه صنعتی امیرکبیر بین سالهای ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۴، مرد علمی جهان در زمینه بتن سال ۱۹۹۱ میلادی به چشم میخورد.
علیاکبر رمضانیانپور در طول مدت فعالیت خود در پروژههای ارزشمندی نظیر ساخت برج میلاد و پل صدر به عنوان پیچیدهترین پروژههای تکنولوژی بتن کشور همکاری کرد.
دکتر رمضانیانپور از جمله این نخبگان ایرانی بود. او که از کودکی با محرومیتهای کشورش آشنا بوده، با رسیدن به دوران جوانی تصمیم میگیرد وارد رشته مهندسی شود. او را «پدر بتن ایران» نامیدهاند؛ مردی که در همه مجامع علمی بینالمللی شناخته شده و صاحب تفکر و اندیشه بود.
دکتر رمضانیانپور در سال ۱۳۳۰ در تهران متولد شد. وی دوره کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری حرفهای را در دانشگاه تهران و دکتری تخصصی را در دانشگاه لیدز انگلستان گذراند و از سال ۱۳۷۵ به مرتبه استاد تمام دانشگاه صنعتی امیرکبیر ارتقا یافت و از سال ۱۳۸۵ به عضویت وابسته فرهنگستان علوم درآمد. او در سال ۱۹۹۲ از طرف موسسه ABI آمریکا به عنوان مرد سال علم و تحقیق انتخاب شد.
از سمتهای مورد تصدی وی میتوان به عضو هیات علمی و معاون دانشگاه سیستانوبلوچستان، محقق ارشد مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن تهران، استاد مدعو دانشگاه اتاوای کانادا و استاد، معاون دانشگاه و رییس دانشکده عمران دانشگاه صنعتی امیرکبیر اشاره کرد.
چهل و سه سال سابقه تدریس و تحقیق و مشاور عالی تکنولوژی بتن پروژههای بزرگ کشور نظیر پروژههای سد کرخه و کارون ۳، اهر، زیردان، استور، برج نمادین تهران، فرودگاه تهران، تعمیرات بنادر جنوب کشور و بندر شهید رجایی، مخازن نفتی بتنی، پل صدر، پل قشم، ایرانمال، آزادراه تهران- شمال، پروژههای نجف و کربلا و مشاور عالی مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، بخشی از خدمات ارزنده این استاد فقید است.
رمضانیانپور در دوران حیات خود بیش از ۱۲۱ جلد کتاب در زمینه تخصصی تکنولوژی بتن و بیشتر از ۶۰۰ مقاله علمی بر جای گذاشت.
سنین کودکی
بسیاری از آدمها در کودکیشان حوادثی بزرگ را در حاشیه زندگی تجربه میکنند؛ حوادثی که آینده آنها را تحتتاثیر قرار میدهد. این تاثیرات اغلب ناخودآگاه است. تصور افراد در زمان تصمیمهای بزرگشان اساس منطق و علاقه دارد، اما بعد از گذر سالها وقتی کودکیشان را جستوجو میکنند، متوجه رازی بزرگ خواهند شد.
علیاکبر رمضانیانپور حدود هفتاد سال پیش در محله قلمستان تهران به دنیا آمد و کمتر از سه سال داشت که پدرش را از دست داد.
وی از بچگی علاقه زیادی به ساخت و ساز داشت. او به همراه دوستانش بر سر راه جوی آب با خاک، سد درست میکردند و در آبگیر ایجادشده به قایقبازی میپرداختند.
او در سنین کودکی با دیدن صحنههایی که تلویزیون از آسیبهای وارده به بوئینزهرا پس از وقوع زلزله نشان میداد، با دیدن خشتهای خام آوارشده، به فکر کمک به مردم افتاد. وی در سنین کودکی علیرغم بازیگوشیهای فراوان، هوش سرشاری داشت. او سالهای مدرسه را اغلب با رتبه ممتاز میگذراند.
سنین جوانی
علیاکبر رمضانیانپور در سال آخر دبیرستان برای انتخاب رشته دچار تردید شده بود. این موضوع همه فکر و ذهنش را درگیر کرده بود. او تصمیم گرفت برای رهایی از این دغدغه، فراغتی ایجاد کند. همراه با یکی از دوستانش برای تفریح عازم شیراز شد. او نمیدانست که این سفر، سرنوشت و آینده او را به نوعی دگرگون خواهد کرد.
در شیراز مانند همه مسافران شهر، به دیدن مزار شاعران معروف رفت، اما با قرار گرفتن در آن فضا، بیش از پیشینه ادبی، محو معماری آنجا شده بود. بناهای تاریخی شهر چنان شیفتهاش کرده بود که نمیتوانست لحظهای از آنها چشم بردارد.
او که تا دیروز برای آیندهاش حتی یک قدم جلوتر را نمیدید، تا انتهای مسیر برایش روشن بود. تصمیمش را گرفته بود. بیمعطلی به تهران بازگشت و رشته راه و ساختمان را انتخاب کرد.
دانشگاه
او در سال ۱۳۴۹ در دانشگاه تهران در رشته مهندسی عمران پذیرفته شد و در همان دانشگاه تحصیلات خود را تا مقطع فوقلیسانس ادامه داد. وی در سال ۱۳۵۴ از دانشگاه تهران با مدرک کارشناسی ارشد عمران فارغالتحصیل شد.
مدرک فوقلیسانس از یک دانشگاه معتبر میتوانست برای هر کسی رضایتبخش باشد. اما رمضانیانپور تشنه بیشتر دانستن بود.
او حالا مهندس شده بود اما آرزوهای بزرگتری در سر داشت و برای دست یافتن به آن باید از کشور خارج میشد.
وی از یکی از دانشگاههای معتبر آمریکا برای مقطع دکترا بورسیه گرفت. او با وجود دلتنگی برای مادر به آمریکا رفت. در دانشگاه ثبتنام کرد، اما قبل از آنکه ترم اول به پایان برسد، اخباری از ایران تمرکزش را بر هم زد. هر شب تصاویری پر از درگیریها و آتش و دود از تلویزیون میدید که آشفتهاش میکرد.
انقلاب ۵۷
زمانی که به ایران رسید، انقلاب شده بود. اینک فصل جدیدی در زندگی رمضانیانپور و البته همه ایرانیان آغاز شده بود.
پس از انقلاب فرهنگی و بازگشایی دانشگاهها، به دکتر رمضانیانپور ماموریت دادند تا در دانشگاه پلیتکنیک تهران به عنوان رییس دانشکده عمران مشغول به فعالیت شود.
سالهایی که رمضانیانپور ریاست دپارتمان دانشگاه را بر عهده داشت، بهرغم سابقه کاری کم تغییرات زیادی در شیوه تحصیل و اصول کار دانشگاه ایجاد کرد. به طوری که چندی نگذشت که بین دانشجویان و اساتید دانشگاه محبوبیت زیادی به دست آورد.
اما این نیز رمضانیانپور را راضی نمیکرد. او در پی چیزی بود که مدتها پیش در ذهن داشت.
ادامه تحصیل در انگلستان
او برای دکترا دوباره بورسیه شد. این بار انگلستان. وی دوباره بهرغم دلتنگی برای مادر، در سال ۱۳۶۲ با اولین گروه بورسیههای ایران عازم خارج از کشور شد.
رمضانیانپور زمستان سال ۶۲ در دانشگاه لیدز انگلستان مشغول به تحصیل شد. او حالا ازدواج کرده و صاحب فرزند نیز شده بود. این موضوع شرایطش را به عنوان یک دانشجو سخت میکرد. اما بیش از هر چیز زندگی در کشوری غریب آزارش میداد.
وی علاقه داشت در زمینهای به مطالعه و تحقیق بپردازد که بتواند برای ایران کاری بکند.
پژوهشهای علمی
ماده اصلی تشکیلدهنده بتن یعنی سیمان طی یک فرآیند سخت و گرانبها به دست میآید. به همین خاطر اغلب کشورهای صاحب علم به دنبال راهی هستند تا بتوانند بتن را ارزانتر و مستحکمتر بسازند. به همین دلیل علم این رشته دائما در حال پیشرفت است.
رمضانیانپور هم تلاش میکرد نسبت به مختصات کشورش، جایگزین مناسب برای سیمان بیابد.
ایدهای به ذهنش رسید و ۳۰۰ کیلوگرم خاک از ایران سفارش داد. شب و روز روی ترکیبات مختلف آزمایش کرد. در طول این بررسیها به فرمولی جدید دست پیدا کرد و آن را با موفقیت آزمایش کرد.
سنگهای پوزولانی یا سنگهای سبز که به صورت فراوان در البرز مرکزی یافت میشود با ترکیبی بسیار ارزان با سیمان به یکی از محکمترین و بهترین بتنهای جهان تبدیل میشود.
بازگشت به ایران
بعد از چهار سال زحمت فراوان، رمضانیانپور تز دکترایش را با رتبه عالی پشت سر گذاشت و فارغالتحصیل شد.
او حالا با مدرک دکترای راه و ساختمان به کشورش بازمیگشت. اما به محض ورود خبری تلخ، زندگیاش را دگرگون کرد. مادر، علیاکبر را برای همیشه تنها گذاشته بود. بزرگترین حسرت رمضانیانپور این بود که در هنگام مرگ در کنار مادرش حضور نداشت.
دکتر رمضانیانپور به محض استقرار در وطن، ریاست دانشکده عمران دانشگاه صنعتی امیرکبیر را بر عهده گرفت و مشغول تدریس در دانشگاه شد. او پروژههای بزرگی در سر داشت و همزمان تحقیقاتش را هم ادامه میداد.
مطالعات در کانادا
در سال ۱۳۷۶ ایشان طی یک فرصت مطالعاتی به کشور کانادا دعوت شد و مدتی در دانشگاه اُتاوا تدریس کرد. بعد از دو سال پژوهش، کتابی با عنوان «خاکسترهای بادی» به زبان انگلیسی به چاپ رساند. این کتاب یکی از مرجعهای مهم در دانشگاههای معتبر برای دانشجویان است.
دکتر رمضانیانپور در جریان مطالعاتش در کانادا متوجه معضلی در بتنهای بناهای عظیم شد؛ معضلی که بعدها «سرطان بتن» نام گرفت. سرطان بتن بسیاری از بناهای عظیم کشورهای آمریکا و کانادا را در معرض نابودی قرار داده بود؛ بناهایی مانند سدها و پلهای بزرگ که نابودی آنها میتوانست فاجعه به بار آورد.
فعالیت در ایران
آن زمان یعنی اوایل دهه هفتاد، کشور ما در ابتدای ایجاد زیربناهای عمرانی بود. دکتر رمضانیانپور به ایران بازگشت و این موضوع را با وزیر وقت نیرو در میان گذاشت. در آن زمان ابر پروژههای ملی زیادی در حال احداث بود. به خصوص سد کارون۳ که بسیار مهم بود و هزینههای سرسامآوری داشت. اما او با مانع جدیدی روبهرو شد. دکتر رمضانیانپور سابقه پروژههای بزرگ و ملی را نداشت و مشاورین خارجی سد کارون۳ به حرفهای او اهمیتی نمیدادند.
راه حل پیشگیری از سرطان بتن پیش خود دکتر بود. آزمایشهای او در دانشگاه لیدز انگلستان روی سنگهای البرز مرکزی باعث شد تا بتواند بتنی را طراحی کند که از ایجاد ترک در سد کارون۳ جلوگیری کند.
سد کارون۳ اولین پروژهای بود که با بتنهای دکتر رمضانیانپور ساخته میشد. هر قدر مراحل ساخت پیش میرفت، کارشناسان خارجی درمییافتند که با یک پدیده روبهرو هستند. در نهایت سد کارون۳ افتتاح شد و نتیجه کار بسیار مطلوب بود.
از آن زمان دکتر پای ثابت همه پروژههای عظیم و ملی کشور بود؛ پروژههایی که بسیار حیاتی بودند. در طول مدت ۲۴ سال بیش از صد بنای بزرگ و ملی کشور با بتنهای وی ساخته شد.
دکتر رمضانیانپور در مدت ۲۰ سال، ۲۱ اختراع در زمینه بتنهای مدرن و دستگاههایی که به کیفیت آن کمک میکند ثبت کرد.
همزمان مقالات زیادی برای کنفرانسهای بینالمللی نوشت. کمکم پروژههای کوچک و بزرگ بسیاری با بتنهای او ساخته شدند؛ پروژههایی که برای کیفیت و دوام آن، خودش بر آنها نظارت میکرد.
مطالعات بیشتر و کسب افتخارات
در همین زمان فرصت مطالعاتی دیگری برای او به وجود آمد؛ فرصتی که دکتر از آن به عنوان نابترین تجربه زندگیاش یاد میکند.
دکتر رمضانیانپور در سال ۲۰۰۹ کتابی با عنوان «مواد جایگزین سیمان» به زبان انگلیسی به چاپ رساند؛ کتابی که چهلونهمین تالیف تخصصی او در زمینه عمران به حساب میآید.
این کتاب جوایز زیادی دریافت کرد و به عنوان یکی از مهمترین کتابهای مرجع برای دانشجویان میباشد. او فعالیتهای متنوع زیادی در رشته عمران انجام داد که شایسته تقدیر است.
پژوهشهای تخصصی، تالیف کتابهای گوناگون، چاپ مقالات بسیار، حضور در کنفرانسهای بینالمللی به عنوان سخنران و پروژههای عمرانی عظیم باعث شد تا در سال ۲۰۰۷ به عنوان دانشمند برتر عمران جهان در انگلستان انتخاب شود و برای اولینبار لقب پروفسور بگیرد.
دو سال بعد به عنوان دانشمند برتر بتن از سوی آمریکا انتخاب شد و همان سال از سوی انجمن بتن جهان، جایزه ویژه تحقیقات دوام بتن را در اسپانیا دریافت کرد.
ثمره کارهای پژوهشی دکتر رمضانیانپور را میتوان در پروژههای مهم زیادی مشاهد کرد؛ پروژههایی چون پل لالی، سد کرخه، سد کارون۳، پل صدر تهران، برج میلاد تهران، اسکله شهیدرجایی، فرودگاه امامخمینی و بسیاری دیگر.
پدر علم بتن ایران
دکتر رمضانیانپور بیشک پدر علم بتن ایران است. چهره ماندگار علمی کشور که عمری را در راه تعلیم و تربیت مهندسان و متخصصان و همچنین خدماتی ارزشمند برای اعتلا و بالندگی این مرز و بوم ارائه کرد.
این ضایعه اندوهبار را به خانواده ایشان و جامعه علمی کشور تسلیت عرض مینماییم و از خداوند متعال برای آن فقید، بالاترین درجات و برای بازماندگان صبر مسئلت داریم.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد