12 - 12 - 2019
چندگانگی قیمتها
بازار میوه و ترهبار از آغاز سال جاری با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کرده است. در روزهای اخیر قیمت سیبزمینی کیلویی ۱۰هزار تومان را هم رد کرده است که مسوولان دلیل آن را کمبود این محصول عنوان میکنند. البته در تعطیلات نوروزی قیمت پیاز هم به کیلویی ۱۵هزار تومان رسید که کشاورزان از حضور دلالان بر سر مزارع و باغات خبر دادند. حضور و قیمتگذاری دلالان بر سر مزارع گندم به اوج خود رسیده و زمزمه قاچاق گندم نیز به گوش میرسد. اگرچه این موضوع از سوی وزارت جهاد کشاورزی تکذیب شده اما بازار محصولات کشاورزی نیز همچون بازارهای دیگر با دلالان درگیر است و به گفته فعالان اقتصادی زمانی که دولت اعتبارات کافی برای خرید و پشتیبانی از کشاورزان ندارد دلالان محصولات را با نرخهای پایین قیمتگذاری میکنند. به گفته کارشناسان دلالان میوه آنقدر در بازار قدرتمند هستند که برای رسیدن به اهداف خود همچون صادرات یا افزایش قیمت قدرت تنظیم و کنترل میزان محصول عرضه شده را داشته باشند و در گرانی سیبزمینی همین موضوع دخیل است. با رفع ممنوعیت صادرات سیبزمینی، گرچه بسیاری از متولیان دولتی نسبت به قیمت آن اطمینان خاطر دادند، اما به سبب کاهش ارزش پول ملی و سود کلان صادرات دلالان عملا بازار را قبضه کردند و قیمت این محصول به سبب کمبود عرضه به ۱۰هزار تومان رسید. البته پس از گذشت مدتی سیبزمینی با کاهش قیمت یک تا دو هزار تومانی روبهرو بود اما بازار همچنان ناپایدار و احتمال افزایش قیمت دوباره زیاد است. شرایط بد بازار به جایی رسیده که سیبزمینیهای درجه دو و سه را با قیمت پایینتر در بازار عرضه میکنند؛ سیبزمینیهایی که کیفیت چندانی ندارد و با توجه به کاهش پنج برابری قدرت خرید، به نظر میرسد مردم هم چارهای جز خرید نداشته باشند برسیها نشان میدهد در خرید مایحتاج خوراکی اساسی مانند برنج، روغن و حبوبات هم ذائقه مردم به سمت کالاهای درجه دو و سه سوق پیدا کرده است. مساله سیبزمینی به جایی رسیده که ستاد تنظیم بازار به امید اینکه بر بازار سیبزمینی تاثیر بگذارد بر صادرات این محصول کشاورزی عوارض اعمال کرده است. با نگاهی به این شرایط آشفته میتوان به این نکته پی برد که عملا دلالان همیشه چند قدم از سیاستگذاران اقتصادی دولت جلوتر هستند و نهادهای دولتی به جای تعریف راهحلهای مناسب و کارشناسی شده به راهکارهای واکنشی در مقابل کنش دلالان روی آورهاند.
اعمال عوارض صادراتی بر سیبزمینی
ستاد تنظیم بازار با هدف کنترل بهای سیبزمینی در بازار خواستار وضع عوارض صادراتی بر این محصول کشاورزی شده است. اعضای این ستاد در نشست اخیر خود تاکید کردند که گزارشهای ارائه شده به جلسه در خصوص افزایش غیرمتعارف قیمت سیبزمینی و برنامه تولید و آسیبهای احتمالی در استانهای سیلزده، صادرات سیبزمینی سریعا مشمول پرداخت عوارض صادراتی شود.
در این نشست که به ریاست عباس قبادی، معاون بازرگانی داخلی و حسین مدرسخیابانی، قائممقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور بازرگانی برگزار شد، گزارشی در خصوص آخرین وضعیت ترخیص و رسوب کالاهای اساسی و ضروری در گمرکات ارائه و مقرر شد کارگروهی با مسوولیت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و با حضور دستگاههای مرتبط از جمله وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان بنادر و دریانوردی، وزارت امور اقتصادی و دارایی، گمرک، بانک مرکزی، سازمان ملی استاندارد و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تشکیل شده و ضمن بررسی مشکلات، اقدامات لازم برای پیشگیری از دموراژ و رسوب را در دستور کار قرار داده و شرایط را برای تسریع در تخلیه و حمل کالاها فراهم کنند.
بر این اساس مقرر شد دستگاهها و وزارتخانههای مسوول ثبت سفارش نسبت به مدیریت تقسیم ورودی کالاهای مختلف به بنادر کشور با اولویت بندر چابهار اقدام کنند. همچنین سازمان بنادر و دریانوردی و گمرک نیز حداکثر تلاش خود را برای ایجاد زیرساختها و ظرفیتهای مناسب برای ورود کالا و تخلیه و بارگیری در بندر چابهار و ایجاد انگیزههای اقتصادی مناسب برای بخش خصوصی در این بندر نمایند. در این نشست با تاکید بر تصمیمات پیشین این ستاد، مقرر شد هزینه انبارداری برای صاحبان محمولههای کالاهای اساسی که با منع قانونی برای ترخیص مواجه نیستند، تصاعدی محاسبه شود. همچنین در این قالب روند تصاعدی افزایش هزینهها، بعد از روز ۳۰ سیام محاسبه خواهد شد. این موضوع بر محمولههایی که مراحل ترخیص آنها در دستگاههای اجرایی مختلف طی نشدن و خارج از کنترل صاحب کالا بوده است، دلالت ندارد.
چندگانگی قیمت در بازار
در هفتههای اخیر نه تنها قیمت سیبزمینی به طور غیرقابل قبول و بیضابطهای افزایش یافته بلکه از ترفندهای جدیدی برای گرانفروشی و سودجویی استفاده میشود.
از هفتههای ابتدایی امسال تاکنون بازار سیبزمینی نوسانات و تنشهای قیمتی متعددی را تجربه کرد و حتی ممنوعیت و آزادسازی صادرات آن هم نتوانست ثباتی در بازار این محصول زراعی پرمصرف ایجاد کند چرا که به عنوان مثال قیمت هر کیلوگرم سیبزمینی که در روزهای پس از تعطیلات نوروزی حدود ۴ هزار تومان بود، امروز به کیلویی حدود ۱۰ هزار تومان رسیده است.
اما اتفاق دیگری که این روزها در بازار افتاده این است که توزیع سیبزمینی با کیفیتهای مختلف و کیفیت پایین (نو و کهنه) پررنگتر از قبل شده و با قیمتهای متفاوت و در همه انواع، با قیمت بالایی عرضه میشود و با وجود اینکه قرار بود به گفته مسوولان وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت، قیمت این محصول کاهش یابد اما به گفته فروشندگان نه تنها این اتفاق نیفتاده بلکه حجم سیبزمینیهای کهنه و با درجه کیفی پایین در بازار زیاد شده، که قیمتگذاری و عرضه آن هم ملاک و معیار مشخصی ندارد و در مواردی دیده شده که از کیلویی ۵ هزار تا ۷ هزار تومان فروخته میشود.
اما سیبزمینی نو و با کیفیت مناسب و معمول نیز در بازار همچنان به طور میانگین کیلویی ۹ هزار تا ۱۰ هزار تومان قیمت دارد و با وجود وعدههای مسوولان هنوز کاهش قیمتی نداشته است.
بازار این روزهای سیبزمینی داستانهای عجیب و غریبی دارد و نه تنها قیمتها کاهش نیافته بلکه پدیده «چند نرخی» در آن پررنگتر شده بهگونهای که در یک میوهفروشی دو نوع سیبزمینی عرضه میشود که بهعنوان مثال قیمت سیبزمینی بیکیفیت ۷ هزار و با کیفیت ۱۰ هزار تومان است.
به نظر میرسد که کسی کاری با این بازار ندارد و همچنان جولانگاه سودجویان و گرانفروشان است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد