چشم مردم به مذاکره دوخته شده است
محمد‌صادق جنان صفت
شهروندان ایرانی با همه توضیح‌هایی که از سوی نهادهای قدرت در‌باره بی‌اثر یا کم‌اثر بودن تحریم‌های غرب ارائه می‌شود توجه نشان نمی‌دهند. ایرانیان به تجربه دریافته‌اند که بخشی از رفاه از دست‌رفته‌شان در این سال‌ها به دلیل تحریم‌ها بوده و هست. به همین دلیل است که شهروندان ایرانی چشم به راه این هستند که ببینند داستان مذاکره با آمریکا به مثابه کشور اول در مجادله‌ها به کدام سو کشیده می‌شود.
در حالی که پنج ماه از پایان جنگ ۱۲روزه سپری شده و در این مدت جمهوری اسلامی ترجیح داده داستان مذاکره را رها کند حالا اما وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی گفته است که پیام‌های تازه‌ای از سوی کشورها برای مذاکره دریافت شده و طوری سخن می‌گوید که انگار قرار است به هر حال گفتوگوها در دستور اجرا قرار گیرند.
آیا این اتفاق می‌افتد؟ واقعیت این است که ایرانیان و به‌ویژه شهروندان عادی و حتی تحلیلگران سیاست خارجی نیز نمی‌دانند آیا قرار است گفتوگوها در همان گام نخست با درنگ‌های طولانی همراه باشد یا اینکه این‌بار قرار است گفتوگوها به جای خوب برسد. تا آنجایی که به مردم مربوط است آنها انتظار ندارند داستان تحریم‌ها پیچیده‌تر و تخریب‌کننده‌تر از پیش شود و انتظارشان این است که کارها با شتابی منطقی پیش برود.
واقعیت‌های اقتصادی در کلان‌ترین سطح و نیز روزگار ناخوش دولت، بنگاه‌ها و فعالان اقتصادی همه نشان‌دهنده این هستند که باید گره‌ها باز شوند. نرخ تورم شتابان که گمان می‌رود با همین دست‌فرمان به ۵۰درصد تا پایان سال برسد شهروندان را خسته و خشمگین کرده است. نرخ رشد منفی پیش‌بینی شده برای امسال و احتمالا سال بعد به معنای فقیر‌تر شدن کشور و فشار بر شهروندان است. به همین دلایل است که ایرانیان انتظار ندارند گفتوگوها به جایی رانده شود که قطع شده و برای مدتی دوباره به کما برود.
نهادهای قدرت می‌توانند دست‌کم برخی نظرسنجی‌ها را از وضعیت، خواسته‌ها و انتظارهای شهروندان داشته باشند و برهمان اساس عمل کنند.
کمترین انتظار مردم این است که دستگاه دیپلماسی کشور بتواند نهادهای قدرت را نسبت به شرایط متقاعد کند که بهتر است برای رسیدن به نتایج قابل رویت و شفاف، مذاکرات به طور مستقیم انجام گیرد و از سوی ایران شرط گذاشته شود که تا فلان تاریخ باید تحریم‌ها برداشته شود. بدیهی است در برابر این خواسته مقام‌های ایرانی باید دید که طرف مقابل در چارچوب عقل و منطق چه می‌خواهد و آنها را تعدیل کرد. اگر این اتفاق بیفتد و گفتوگوها از شکل گذشته بیرون بیاید امید بیشتری شاید برای مصالحه باشد. به نظر می‌رسد یک رصد از بالا به جزئیات اقتصاد کشور و تنگناها و گرفتاری‌های مردم از سوی نهادهای تصمیم‌گیرنده می‌تواند در تغییر نگاه‌ها موثر باشد. شهروندان ایرانی از دستگاه دیپلماسی انتظار دارند این مساله را حل و از تاخیر خودداری کنند تا جامعه فرسوده نشود.
