13 - 01 - 2020
چشمانداز مثبت سودآوری شرکتها
بازار سهام که پس از رشد قابل ملاحظه در نیمه اول سال، طی ماههای مهر و آبان شرایط نسبتا آرامی را تجربه کرده بود، در آذرماه با رشد قابل ملاحظه مواجه شد.
میزان رشد بورس در آذرماه معادل ۱/۱۶ درصد بوده و به این ترتیب رشد ۹ ماهه ارزش بازار به حدود ۹۰ درصد رسیده است. در مورد دلایل رشد بازار طی آذرماه میتوان به مواردی مانند تحریک انتظارات تورمی پس از افزایش قیمت بنزین، افزایش نرخ ارز، افزایش قیمت جهانی نفت و سایر کالاهای پایه پس از توافق تجاری چین و ایالات متحده و رفع نااطمینانیهای ناشی از لایحه بودجه ۹۹ اشاره کرد. البته به نظر میرسد که مورد آخر، مهمترین علت رشد بازار در آذرماه بوده است و با مشخص شدن مختصات کلی بودجه دولت و اتکای آن بر انتشار اوراق، نگرانی فعالان بازار از احتمال مداخله دولت در سود شرکتها (به روشهای مختلف نظیر افزایش نرخ مالیات، بهره مالکانه، قیمت نهادهها، عوارض صادراتی و موارد مشابه) رفع شده و تقاضا برای خرید سهام افزایش یافته است.
با وجود افزایش قابل ملاحظه ارزش بازار طی آذرماه، افزایش نرخ ارز موجب شده ارزش دلاری بازار رشد زیادی را تجربه نکند. در حال حاضر ارزش دلاری بازار معادل ۱۰۰ میلیارد دلار است و این رقم معادل ارزش بازار در ابتدای سال ۹۵ است. با توجه به چشمانداز ایجاد شده برای بودجه دولت، نقدینگی، نرخ تورم و نرخ ارز، به نظر میرسد این رقم برای ماههای آینده و سال آینده هنوز جای رشد دارد.
در مورد ترکیب رشد بازار طی ۹ ماهه سال باید توجه داشت که صنایع مرتبط با کالاهای پایه نظیر شیمیایی، فلزات اساسی و فرآوردههای نفتی، بیشترین سهم را در رشد بازار داشتهاند. گروه دارویی (به دلیل احتمال حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی)، گروه بانکی (به دلیل مساله تسعیر نرخ ارز و تجدید ارزیابی داراییها) و گروه خودرو (به دلیل احتمال افزایش نرخ محصولات و تجدید ارزیابی داراییها) سایر گروههایی هستند که سهم بالایی در رشد طی ۹ ماهه سال داشتهاند.
بررسی سودآوری بنگاهها نشان میدهد که تا پایان آذرماه بیش از ۱۱۰۰ هزار میلیارد ریال سود توسط شرکتهای بورسی محقق شده که این رقم نسبت به دوره مشابه سال قبل معادل ۱۰۱ درصد افزایش یافته است. ترکیب سودآوری نیز به شکلی بوده که صنایع بزرگ و وابسته به کالاهای پایه، بیشترین میزان سودآوری را داشتهاند و مجموع سود این چهار صنعت، حدود ۷۵ درصد از کل سود بازار بوده است. با این وجود، مقایسه سهم سودآوری و سهم از رشد این صنایع نشاندهنده عدم تناسب میان سودآوری و رشد قیمت است. در واقع میتوان گفت که میزان رشد قیمت سهام در صنایع مرتبط با کالاهای پایه، کمتر از بازدهی آنها بوده است و در مقابل صنایعی که سودآوری کمتری داشتهاند، رشد بیشتری را تجربه کردهاند.
محاسبه نسبت قیمت به درآمد برای گروههای عمده بازار نشان میدهد که در آذرماه، نسبت قیمت به درآمد برای تمامی گروهها افزایش یافته اما میزان رشد، برای گروههای کوچک بسیار بیشتر بوده است. هر چند که با تغییر انتظارات تورمی در یک ماه گذشته، انتظار افزایش قیمت محصولات برای برخی گروهها نظیر کالاهای مصرفی طی سال آینده وجود دارد. در سمت مقابل به نظر میرسد برای گروههای بزرگ که سودآوری مناسبی داشته و با افزایش نرخ ارز شرایط آنها باز هم بهتر خواهد شد، قیمتهای فعلی جذابیت زیادی برای خرید دارند و انتظار رشد آرام این گروهها طی ماههای آینده وجود دارد.
در مورد چشمانداز سودآوری بنگاهها نیز شرایط به شکلی است که با در نظر گرفتن برخی مفروضات برای قیمت جهانی کالاهای پایه و نرخ ارز، میتوان برآوردی اولیه از سودآوری شرکتها تا پایان سال ارائه کرد. برای سال ۱۳۹۸ انتظار میرود مجموع سود محققشده شرکتها تا پایان سال به محدوده ۱۲۵۰ هزار میلیارد ریال برسد و برای سال ۱۳۹۹ نیز برآوردهای اولیه نشانگر افزایش سود تا محدوده ۱۴۰۰ هزار میلیارد ریال خواهد بود. البته باید توجه داشت که هر گونه تغییر محسوس و پیشبینی نشده در مواردی مانند قیمتهای جهانی یا نرخ ارز میتواند این برآورد را تحت تاثیر قرار دهد.
با توجه به رشد سریع بازار در آذرماه، اقبال سهامداران به بازار نیز افزایش یافته و ارزش معاملات نیز افزایش قابل ملاحظهای داشته است به شکلی که میانگین معاملات روزانه برای نخستین بار به بیش از سه هزار میلیارد تومان رسیده است. این اتفاق در حالی رخ داده که میانگین ارزش معاملات در سال جاری در محدوده ۱۵۰۰ میلیارد تومان قرار داشته است. با توجه به روند صعودی معاملات، افزایش بیشتر میزان معاملات و ثبت رکوردهای جدید چندان دور از انتظار نخواهد بود. شایان ذکر است که تداوم این روند، امکان تحقق درآمد مالیاتی پیشبینی شده در قانون بودجه ۹۹ برای معاملات سهام را به سادگی محقق خواهد کرد و حتی امکان رشد حدود ۵۰ درصدی آن نیز وجود دارد.
در مورد ماهیت رشد معاملات از ابتدای آذرماه باید توجه داشت که معاملات افراد حقوقی تغییر چندانی نداشته اما میزان معاملات افراد حقیقی با افزایش قابل ملاحظه مواجه شده است به نحوی که رکوردهای جدیدی از میزان معاملات افراد حقیقی ثبت شده است.
بررسی ترکیب معاملات افراد حقیقی طی ماههای اخیر نشان میدهد که پس از فروش قابل ملاحظه سهام توسط این افراد در انتهای آبان و پس از افزایش قیمت بنزین، دارایی سهام این افراد به صورت پیوسته با افزایش مواجه شده است به گونهای که طی آذرماه بیش از ۱۲۰۰ میلیارد تومان سهام جدید توسط این افراد (به صورت خالص) خریداری شده است. طی دو هفته ابتدایی دی ماه نیز میزان خرید افزایش یافته و ۱۱۰۰ میلیارد تومان دیگر به دارایی این افراد اضافه شده است. این تغییرات سریع که احتمالا بخش زیادی از آن به صورت خرید سهام کمارزش نیز بوده است، پتانسیل نوسانات ناشی از اقدامات بعدی سهامداران حقیقی برای فروش را افزایش خواهد داد و نتیجه آن، تشدید نوسانات در ماههای آینده خواهد بود.
به گزارش «جهانصنعت» به نقل از سنا، افزایش قابل ملاحظه ارزش معاملات سهام در دو سال اخیر (به دلیل افزایش قیمت سهام و افزایش تعداد معاملات) موجب شده تا کارمزد معاملات نیز در این دوره افزایش قابل ملاحظهای داشته باشد. برآورد درآمد کارگزاریها از محل کارمزد معاملات اوراق بهادار نشان میدهد که درآمد ۹ ماهه ابتدای سال بیش از ۲۷ هزار میلیارد ریال بوده که این رقم نسبت به مجموع درآمد سال ۱۳۹۷ معادل ۹۰ درصد و نسبت به مجموع درآمد سال ۱۳۹۶ معادل ۳۴۰ درصد رشد را نشان میدهد.
با توجه به آنکه این شرکتها سهامی خاص هستند و گزارشهای مالی آنها به طور رسمی منتشر نمیشود، درآمد آنها براساس درآمد کارمزدی شرکتهای بورس و فرابورس که در گزارش حسابرسی شده اعلام میشود، محاسبه شده است. سهم شرکتهای بورس و فرابورس و همچنین سهم شرکتهای کارگزاری از مجموع کارمزد هر معامله مشخص بوده و درآمد کارگزاریها با یک تناسب ساده محاسبه شده است.
این کارمزد تنها معاملات در بورس و فرابورس را شامل میشود و با لحاظ کردن معاملات بورس کالا و بورس انرژی نیز قطعا ارقام افزایش خواهد یافت.
برآوردهای اولیه از درآمد پایان سال ۱۳۹۸ نیز رشد ۱۴۰ درصدی و ۵۷۰ درصدی درآمد نسبت به سالهای ۱۳۹۷ و ۱۳۹۶ را نشان میدهد. شایان ذکر است که تعدیل درآمدهای اسمی با نرخ تورم نیز بیانگر رشد چشمگیر درآمد حقیقی این نهادهای مالی است. با توجه به برنامه دولت، بانکها و دیگر نهادهای عمومی (نظیر سازمان تامین اجتماعی) برای واگذاری سهام خود در بورس و فرابورس از یکسو و با توجه به رشد حدود ۲ برابری اوراق تامین مالی دولت در قانون بودجه سال آینده از سوی دیگر، انتظار تداوم روند افزایشی معاملات و درآمد کارگزاریها در سال آتی نیز وجود دارد.
در کنار کارگزاریها، به نظر میرسد که گروه فعالیتهای کمکی به نهادهای مالی واسط (شامل شرکتهای بورس تهران، فرابورس، تامین سرمایه نوین، تامین سرمایه لوتوس و تامین سرمایه امید) نیز از شرایط مثبت و پررونق بازار سرمایه بهره برده است. براساس صورتهای مالی ششماهه، حاشیه سود این گروه در مجموع نسبت به سال قبل حدود پنج درصد افزایش یافته است و با توجه به روندها و شرایط بازار سرمایه، رشد بیشتر در این گروه نیز میتواند محتمل باشد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد