چشم‌انداز گردشگری و میراث ایرانیان
نادر نینوایی– روز گذشته نشست خبری سیدرضا صالحی‌امیری، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و معاونانش با اصحاب رسانه در سالن فجر وزارتخانه برگزار شد.
وزیر میراث‌فرهنگی در این نشست به ثبت جهانی مثنوی معنوی اشاره کرد و گفت که این موضوع نتیجه همکاری‌های فرهنگی میان ایران، ترکیه و افغانستان است. او تاکید کرد که مولانا و شمس نماد گفت‌وگوی تمدن‌ها هستند و ثبت جهانی مثنوی به تقویت روابط فرهنگی میان کشورهای منطقه کمک خواهد کرد. او به پروژه ساخت بارگاه شمس در خوی نیز اشاره و ابراز امیدواری کرد که این پروژه به زودی به پایان برسد و نمادی از وحدت معنوی باشد.
در بخش دیگر صالحی‌امیری به پروژه‌های حفاظت از میراث‌فرهنگی پرداخت و گفت که دولت مصمم به ساماندهی این بخش است. او به پروژه‌های سیلک و دهدشت اشاره و ابراز امیدواری کرد که تا پایان سال۱۴۰۵ به نتیجه برسند. وزیر میراث فرهنگی به اهمیت استفاده از ظرفیت‌های ایرانیان مقیم خارج نیز اشاره داشته و اعلام کرد که دولت برای تقویت ارتباط با آنان گام‌های موثری برداشته است.
وزیر گردشگری همچنین در پاسخ به نقدهای مطرح شده به رشد مثبت گردشگری در اشاره داشت. صالحی‌امیری اعلام کرد که در فروردین‌ماه امسال ورود گردشگران نسبت به سال گذشته ۴۸درصد رشد داشته و عراق به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بازارهای هدف گردشگری ایران شناخته شده است. او بر اهمیت امنیت و ثبات برای جذب گردشگران تاکید کرده و افزود که این عوامل می‌توانند به رونق گردشگری کمک کنند.
ثبت جهانی مثنوی معنوی
وزیر میراث‌فرهنگی در این نشست به موضوع ثبت جهانی مثنوی معنوی اشاره کرد و توضیح داد که این ثبت به‌عنوان نتیجه یک تفاهم فرهنگی و همکاری میان ایران، ترکیه و افغانستان انجام شده است. او به اعتراض ترکیه به ثبت این اثر اشاره کرد و گفت که مذاکراتی میان ایران و ترکیه صورت گرفته و در نهایت تصمیم بر این شد که این اثر به‌صورت مشترک ثبت شود.
صالحی‌امیری تاکید کرد که مولانا و شمس نماد گفت‌وگوی تمدن‌ها و انسانی هستند و ثبت جهانی مثنوی افتخاری برای همه ملت‌های این منطقه به شمار می‌آید. او گفت که این اقدام نه‌تنها به حفظ میراث‌فرهنگی کمک کرده بلکه فرصتی برای تقویت روابط فرهنگی میان کشورهای منطقه ایجاد می‌کند.
وزیر میراث‌فرهنگی همچنین به جایگاه شمس تبریزی اشاره و بیان کرد که در حوزه عرفان شمس بر مولانا تقدم دارد. او با اشاره به پروژه ساخت و تکمیل بارگاه شمس در خوی، ابراز امیدواری کرد که این پروژه به زودی به پایان برسد و نمادی از وحدت معنوی میان دوشخصیت بزرگ عرفان‌اسلامی باشد.
پروژه‌هایی برای حفاظت از میراث‌فرهنگی
در ادامه وزیر به پروژه‌های مختلفی که برای حفاظت و احیای میراث‌فرهنگی در حال انجام است اشاره کرد. او تاکید کرد که دولت با نگاهی اصلاح‌گر و آینده‌نگر مصمم به ساماندهی میراث‌فرهنگی کشور است. به‌خصوص در مورد پروژه‌های سیلک و دهدشت صالحی‌امیری از همکاری با مردم و نهادهای مختلف برای پیشبرد این پروژه‌ها خبر داده و ابراز امیدواری کرد که تا پایان سال۱۴۰۵ به نتیجه برسند. وزیر میراث‌فرهنگی در این زمینه گفت که آزادسازی عرصه و صیانت از میراث ارزشمند سیلک یکی از دغدغه‌های اصلی وزارتخانه است. او بیان کرد که خود شخصا بازدیدهای میدانی از این منطقه داشته و با وزیر راه‌وشهرسازی مذاکره کرده است تا زمین معوض برای مالکان تعیین شود. صالحی‌امیری تاکید کرد که این اقدام گامی مهم در جهت حل مساله‌ای است که از گذشته باقی مانده بود و نشان‌دهنده عزم جدی دولت برای ساماندهی میراث‌فرهنگی است.
اهمیت استفاده از ظرفیت‌های ایرانیان خارج از کشور
وزیر میراث‌فرهنگی در بخش دیگری از سخنان خود به اهمیت استفاده از ظرفیت‌های ایرانیان مقیم خارج اشاره و اعلام کرد که دولت در این زمینه گام‌های موثری برداشته است. او تشکیل شورای‌عالی ایرانیان خارج از کشور و فعال‌سازی کمیسیون‌های تخصصی را از جمله این اقدامات دانسته و گفت که هدف از این اقدامات تقویت ارتباط با ایرانیان خارج و بهره‌مندی از ظرفیت‌های علمی، فرهنگی و اقتصادی آنهاست.
صالحی‌امیری با بیان اینکه ایران خانه همیشگی همه ایرانیان است، گفت که دولت برای ایجاد ارتباط موثر با ایرانیان مقیم خارج فرش‌قرمز پهن خواهد کرد. او تاکید کرد که هدف ما تقویت احساس تعلق به سرزمین‌مادری و بهره‌گیری از سرمایه فکری و انسانی ایرانیان در سراسر جهان است.
عراق یکی از بازارهای هدف گردشگری در ایران
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی همچنین به رشد مثبت گردشگری در ایران اشاره و اعلام کرد که در فروردین‌ماه امسال ورود گردشگران نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۸درصد رشد داشته است. او تاکید کرد که عراق یکی از مهم‌ترین کشورهای هدف برای جذب گردشگران به ایران است و به‌خصوص در سال‌های اخیر گردشگران عراقی که به ایران سفر کرده‌اند الزاما زائران مذهبی نیستند بلکه بسیاری از آنان از جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی کشور نیز دیدن می‌کنند.
صالحی‌امیری رشد گردشگری عراق را نیز به ثبات نسبی این کشور مرتبط دانسته و افزود که این نشان می‌دهد وقتی امنیت و ثبات برقرار باشد گردشگری رونق می‌گیرد. او همچنین بر اهمیت امنیت و صلح برای جذب گردشگران تاکید کرده و گفت که این عوامل می‌توانند به رونق گردشگری کمک کنند.
تاکید بر توسعه گردشگری پایدار
انوشیروان محسنی‌بندپی، معاون گردشگری کشور در ادامه نشست با تاکید بر ضرورت توانمندسازی جوامع محلی به‌ویژه در زمینه گردشگری پایدار به معرفی ظرفیت‌های گردشگری در استان‌های مختلف کشور اشاره داشت. او اعلام کرد که وزارت میراث‌فرهنگی با اجرای ۴۰۰رویداد شاخص در هفته گردشگری به معرفی ظرفیت‌های محلی و ایجاد رونق اقتصادی کمک کرده است.
محسنی‌بندپی به شعار «توانمندسازی جوامع محلی» به‌عنوان محور اصلی هفته گردشگری امسال اشاره کرده و گفت که این شعار مفهومی بنیادین در توسعه پایدار گردشگری است. او همچنین از تخصیص ۱۴همت اعتبار به‌منظور حمایت از مشاغل روستایی و صنایع‌دستی خبر داد و تاکید کرد که استفاده از خلاقیت جوانان روستایی می‌تواند زمینه‌ساز اشتغال پایدار و در نهایت موجب شکل‌گیری روند مهاجرت‌معکوس به روستاها شود.
تاکید بر حفاظت از محیط‌زیست
معاون گردشگری کشور درباره توجه جهانی به گردشگری مسوولانه و حفاظت از محیط‌زیست نیز گفت که یکی از محورهای مورد تاکید سازمان جهانی گردشگری در سال جاری صیانت از سیاره‌زمین و حفاظت از محیط‌زیست است. در همین راستا برنامه اعطای «نشان سبز» به هتل‌های دوستدار محیط‌زیست در کشور اجرا شده و تعدادی از هتل‌های ایران موفق به دریافت این نشان بین‌المللی شدند.
محسنی‌بندپی همچنین به تعاملات بین‌المللی در حوزه جذب گردشگر خارجی اشاره کرد و گفت که عراق یکی از مهم‌ترین کشورهای هدف ما در حوزه گردشگری است. او تاکید کرد که مذاکراتی با مقامات عراقی در جریان است تا گردشگران ورودی از این کشور صرفا به سفرهای زیارتی محدود نشوند بلکه از جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعی ایران نیز بازدید کنند. او تاکید داشت که هدف وزارت گردشگری افزایش کمی و کیفی گردشگران ورودی از عراق و دیگر کشورهای همسایه است.
جزئیاتی درباره آثار ثبت جهانی
علی دارابی، قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی نیز در این نشست با اشاره به رشد کم‌سابقه شاخص‌های میراث‌فرهنگی کشور اعلام کرد که ایران در حوزه ثبت جهانی آثار از اهداف پیش‌بینی‌شده در برنامه‌هفتم‌توسعه جلوتر بوده و هم‌اکنون ۵۵اثر فرهنگی و طبیعی کشور در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
دارابی با اشاره به افزایش تعداد موزه‌ها به ۸۵۶موزه توضیح داد که این رشد بیانگر گسترش زیرساخت‌های فرهنگی و تقویت پیوند میان جامعه و میراث تمدنی ایران است. او همچنین به ارتقای جایگاه جهانی ایران در حوزه میراث‌فرهنگی اشاره کرد و گفت که پیشتر در بخش ثبت جهانی آثار ۴۷اثر در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده بود و امروزه این رقم به ۵۵اثر افزایش یافته است.
او ادامه داد که تاکنون ۶۷۳ اثرغیرمنقول در کشور به ثبت رسیده و براساس برنامه‌ریزی‌ها این رقم باید تا پایان برنامه به ۹۵۰اثر برسد. در حوزه تعیین و مستندسازی نقشه حریم آثار تاریخی نیز تاکنون ۱۷۴حریم تعیین شده و در زمینه جبران حقوق مالکانه ۱۶مورد در تعامل با وزارت راه‌وشهرسازی، وزارت جهاد کشاورزی و سایر دستگاه‌های مرتبط در دست اقدام است.
رایزنی درباره بازنگری در عرصه و حریم اماکن تاریخی
معاون میراث‌فرهنگی کشور در بخش دیگری از سخنان خود از برگزاری جلسه مشترک با معاون آموزشی و فرهنگی سازمان برنامه و بودجه کشور خبر داد و اظهار کرد که در این نشست درباره بازنگری عرصه و حریم برخی اماکن شاخص تاریخی تبادل نظر و رایزنی شد. به گفته او در حوزه موزه‌ها نیز روند ثبت آثار در سامانه جامع میراث‌فرهنگی(جام) با شتاب و دقت در حال انجام است.
علی دارابی به تعاملات بین‌المللی اخیر نیز اشاره کرد و گفت که به‌تازگی نشستی با ارزیاب یونسکو که برای بررسی پرونده ثبت جهانی الموت به ایران سفر کرده، برگزار شده است. وی معتقد است که نگاه مثبت و سازنده‌ای نسبت به این پرونده وجود دارد. به گفته این مقام مسوول در حال حاضر نیز ۵۸پرونده در نوبت ثبت جهانی قرار داشته که نشان از جایگاه ممتاز و ظرفیت‌های عظیم فرهنگی ایران در عرصه بین‌المللی دارد.
دارابی در پایان تاکید کرد که توسعه پایدار میراث‌فرهنگی نه‌تنها پاسداشت گذشته درخشان ایران است بلکه سرمایه‌گذاری فرهنگی برای آینده کشور محسوب می‌شود. وزارت میراث‌فرهنگی با رویکرد علمی، تعاملی و آینده‌نگر مصمم است تا جایگاه ایران را به‌عنوان یکی از کانون‌های اصلی تمدن‌جهانی تثبیت و تقویت کند.
اهمیت جشن مهرگان
در پایان نشست محمدجواد حق‌شناس، مشاور فرهنگی وزیر به اهمیت جشن مهرگان اشاره کرد و این آیین را فرصتی برای تحکیم پیوندهای اجتماعی و هویتی ملت ایران دانست. او با اشاره به پیشینه تاریخی جشن مهرگان گفت که این جشن نماد پیروزی فریدون بر ضحاک در شاهنامه بوده و به‌عنوان جشنی برای شکرگزاری در فرهنگ ایرانی استمرار یافته است.
حق‌شناس همچنین از تشکیل شورای فرهنگی وزارت میراث‌فرهنگی خبر داد و آن را گامی مهم در جهت راهبری منسجم امور فرهنگی این وزارتخانه دانست. او تاکید کرد که احیای آیین‌های ملی و دینی از جمله مهرگان ظرفیت مهمی برای تقویت انسجام اجتماعی، ترویج ارزش‌های فرهنگی و بازآفرینی هویت ایرانی-اسلامی در جامعه امروز است.
عزم دولت برای احیای میراث‌فرهنگی و توسعه گردشگری
در پایان این نشست وزیر میراث‌فرهنگی و معاونانش بر عزم جدی دولت برای احیای میراث‌فرهنگی، توسعه گردشگری و تقویت پیوندهای اجتماعی تاکید کردند. صالحی‌امیری بر این نکته تاکید کرد که با توجه به ظرفیت‌های عظیم تاریخی و فرهنگی ایران این وزارتخانه عزم جدی دارد تا با همکاری و همدلی تمامی نهادها و سازمان‌ها به حفظ و توسعه این میراث گرانبها بپردازد و در راستای ارتقای جایگاه ایران در عرصه جهانی گام بردارد.
او به‌ویژه در زمینه گردشگری تاکید کرد که این صنعت می‌تواند به عنوان یکی از موتورهای محرک اقتصادی کشور عمل کند و با ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی به توسعه پایدار کشور کمک کند. صالحی‌امیری در پایان گفت که امید دارد با همکاری تمامی ذی‌نفعان ایران به یکی از مقاصد اصلی گردشگری در سطح جهانی تبدیل شده و میراث‌فرهنگی این سرزمین به درستی معرفی و حفظ شود.
