23 - 04 - 2024
چشمانداز تجارت یک میلیارد دلاری ایران و ازبکستان
گزارش مرکز پژوهشهای اتاق بازرگانی ایران نشان میدهد در سال ۱۴۰۱ سهم کل تجارت دو کشور ایران و ازبکستان ۳۶۲میلیون دلار بوده است. با این حال در خرداد ماه ۱۴۰۱ دو طرف در خصوص افزایش ارزش تجارت دو جانبه به یک میلیارد دلار در سال ۱۴۰۴ به توافق رسیدند. مرکز پژوهشهای اتاق بازرگانی ایران در گزارشی تحت عنوان «دیپلماسی اقتصادی ازبکستان» به بررسی سوابق تعامل ایران و ازبکستان، شرایط روابط اقتصادی دوطرف و نگاه ازبکستان به تعامل و همکاریهای اقتصادی و تجاری با ایران پرداخته است.
براساس این گزارش ایران در سال ۱۳۷۰ جمهوری ازبکستان را به رسمیت شناخت اما روابط اقتصادی دو کشور تنها از سال ۲۰۱۶ که سیاست اصلاحات و نوسازی اقتصادی در ازبکستان در پیش گرفته شد، اهمیت یافت.
از مجموع ۱۶/۵۳میلیارد دلار صادرات ایران در سال ۱۴۰۱، سهم ازبکستان ۷/۲۸۹میلیون دلار، معادل ۵۴/۰درصد بوده و از این نظر در جایگاه شانزدهم در میان شرکای تجاری ایران قرار گرفته است. در حوزه واردات نیز این کشور از مجموع ۶۵/۵۹میلیارد دلار واردات ایران با اختصاص ۱۲درصد، معادل ۳/۷۲میلیون دلار به خود، در جایگاه چهلویکم قرار گرفته است.
در بازه ۱۴۰۱ – ۱۳۹۵ تجارت ایران و ازبکستان با فرازونشیب همراه بوده و از ۱۶۱میلیون دلار در سال ۱۳۹۶ به بیش از ۱۹۱میلیون دلار در سال ۱۳۹۷ و سپس با ۱۰۰درصد افزایش به ۳۸۲میلیون دلار در سال ۱۳۹۸ رسیده است اما در سال ۱۳۹۹ ارزش دلاری تجارت ایران و ازبکستان با افت شدید به ۲۵۵میلیون دلار رسیده و مجددا در سال ۱۴۰۰ با ۱۰۰درصد افزایش به بیش از ۵۱۶میلیون دلار و در سال ۱۴۰۱، مجددا با کاهش شدید به ۳۶۲میلیون دلار رسیده است.
گفتنی است در سال ۱۴۰۱ انواع نخ، پنبه حلاجی نشده و کلرور پتاسیم سه کالای اول وارداتی ایران از ازبکستان و انواع پلی اتیلن و محصولات آن، آهن و فولاد و چدن و محصولات آنها و همچنین انواع پلیاستایرن سه کالای اول صادراتی به ازبکستان بوده است.
نکته مهم دیگر در روابط دو کشور این است که ایران و ازبکستان، علاوه بر اتاق مشترک، دارای کمیسیون مشترک اقتصادی هستند که در ایران وزارت صمت و در ازبکستان وزارت سرمایهگذاری صنعت و تجارت مسوولیت آن را برعهده دارند.
پانزدهمین اجلاس این کمیسیون در خرداد ماه ۱۴۰۱ برگزار شد و طی آن دو طرف در خصوص افزایش ارزش تجارت دو جانبه به یک میلیارد دلار در سال ۱۴۰۴ به توافق رسیدند. همچنین ایران و ازبکستان، در کنار کشورهای عمان و ترکمنستان، عضو موافقتنامه عشقآباد در خصوص تاسیس دالان حملونقل و گذر بینالمللی هستند.
توان ایران در تولید محصولاتی از جمله دارو، موادغذایی، مصالح ساختمانی، کشاورزی و صدور خدمات فنی و مهندسی و تاسیس مرکز تجاری ایران در ازبکستان از جمله مهمترین نقاط قوت روابط تجاری ایران و ازبکستان است و در مقابل عدم استقرار رایزن بازرگانی در ازبکستان و نبود بانک مستقل ایرانی در ازبکستان اساسیترین نقاط ضعف این رابطه است.
علاقهمندی و اراده سیاسی دو کشور برای افزایش سطح مبادلات تجاری، مهمترین فرصت برای ارتقای تجارت میان دو کشور محسوب میشود و در مقابل شناخت ناکافی بازرگانان ازبک از بازار ایران و حضور رقبای قدرتمند در بازار ازبکستان اصلیترین تهدیدات پیشروی روابط تجاری ایران و ازبکستان هستند.
در کنار نقاط ضعف و قوت و فرصتها و تهدیدات، مشکلات حملونقل ریلی، فقدان اتصال سرزمینی و نیاز به عبور از طریق ترکمنستان، کمبود پرواز بین دو کشور و تعرفههای گمرکی مهمترین موانع توسعه روابط تجاری دو کشور قلمداد میشود.
اتاق بازرگانی ایران در بخش دیگری از این گزارش راهکارهای پیشنهادی برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی ایران و ازبکستان را ارائه کرده که از جمله آنها میتوان به توسعه حملونقل ریلی بین دو کشور برای کاهش هزینههای حملونقل و افزایش حجم تجارت بین دو کشور، افزایش تعداد پروازهای مستقیم، تشویق ازبکستان به اقدام متقابل درخصوص حذف روادید برای اتباع ایران با هدف تقویت ارتباطات اقتصادی، اجتماعی و گردشگری میان دو کشور، سرمایهگذاری مشترک شرکتهای دو کشور در حوزه صنایع دارویی، افزایش اعزام و پذیرش هیات تجاری میان دو کشور برای آشنایی بیشتر با فرصتهای همکاری و سرمایهگذاری، تشویق همکاریها در حوزههای نفت و گاز، پتروشیمی و معدن، تلاش برای توسعه حملونقل ریلی میان دو کشور و سرمایهگذاری مشترک برای ساخت ماشینآلات و تجهیزات کشاورزی با توجه به توانمندیهای شرکتهای ایرانی و نقش کشاورزی در اقتصاد ازبکستان اشاره کرد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد