چرا چین در فروش سلاح به ایران تردید دارد؟
جهان صنعت، در پی حملات اسرائیل به اهداف نظامی ایران در خردادماه امسال، آسیب‌پذیری نیروی هوایی کشور آشکار شد. برتری جنگنده‌های پنهان‌کار اسرائیلی مقابل ناوگان ایران خلأ بازدارندگی هوایی را به رخ کشید. در پاسخ به این ضعف ایران تلاش دارد با خرید جنگنده‌های نسل جدید J-10C از چین، نیروی هوایی خود را نوسازی کند.
تکیه سنتی ایران بر روسیه نیز با آزمون سختی مواجه شد. در حالی‌که کرملین پیش‌تر وعده تحویل جنگنده‌های Su-35 را داده بود، نه‌تنها این توافق اجرایی نشد، بلکه در جریان جنگ اخیر نیز روسیه تنها به محکومیت لفظی حملات بسنده کرد. همین موضوع باعث افزایش تردید تهران نسبت به تعهدات مسکو شد و نگاه استراتژیک ایران به سمت پکن متمایل گردید.
برخی گمانه‌زنی ها حاکی اژ این است که ایران در حال مذاکره برای خرید حدود ۴۰ فروند جنگنده J-10C از چین است. این هواپیمای چندمنظوره پیشرفته، در درگیری سال ۲۰۲۵ میان هند و پاکستان توانست با موفقیت در برابر جنگنده‌های رافال فرانسوی عمل کند و لقب «قاتل رافال» را به خود بگیرد. به‌همین دلیل، این خرید برای ایران نه‌تنها جنبه نظامی، بلکه بعدی نمادین و بازدارنده دارد.
موانع پنهان بر سر راه معامله
اما دستیابی به این جنگنده‌ها چندان ساده نیست. چین با وجود روابط نزدیک با ایران، همچنان محتاطانه رفتار می‌کند. در گذشته، تلاش ایران برای خرید J-10C در سال ۲۰۱۵ به‌دلیل تحریم‌های سازمان ملل و پافشاری چین بر پرداخت نقدی به‌جای تهاتر نفت، ناکام ماند.
اکنون نیز پکن با چالش‌های متعددی مواجه است:
نگرانی از واکنش ایالات متحده، که همچنان یکی از مهم‌ترین بازارهای صادراتی چین به شمار می‌رود
ملاحظات سیاسی و اقتصادی با رقبای منطقه‌ای ایران همچون عربستان سعودی و امارات متحده عربی
اولویت‌های داخلی چین در زمینه خودکفایی اقتصادی و فناوری که آن را از ماجراجویی‌های نظامی دور نگه می‌دارد
ایران در انتظار تصمیم نهایی پکن
اگرچه چین همچنان بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران است و یک شریک استراتژیک به‌شمار می‌رود، اما در حوزه تسلیحاتی حاضر نیست به‌راحتی منافع منطقه‌ای و جهانی‌اش را به‌خطر بیندازد. هنوز مشخص نیست که آیا این کشور حاضر خواهد شد قرارداد فروش جنگنده‌های J-10C را نهایی کند یا نه.
