چرا رادار نفتکش‌های ایرانی روشن شد؟
جهان صنعت– یک تحلیلگر موسسه بین‌المللی داده‌های انرژی کپلر می‌گوید که شاید روشن‌شدن سامانه راداری نفتکش‌های ایرانی به نوعی به چالش کشیدن آمریکا بود؛ البته احتمال بروز اشکال فنی هم وجود دارد.
همایون فلکشاهی درباره برخی گزارش‌ها از جمله تانکرتر کرز مبنی‌بر روشن‌شدن سامانه راداری نفتکش‌های ایرانی اظهار داشت: ما نیز مشاهده کردیم که بیشتر نفتکش‌ها چند روز پیش سیستمAIS خود را روشن کرده‌اند. در واقع بیش از ۸۰درصد نفتکش‌های حامل نفت ایران در آن زمان سیگنال خود را فعال کرده بودند. هنوز مشخص نیست علت این اقدام چه بوده است. در ابتدا تصور می‌کردیم ممکن است نوعی اقدام پیشگیرانه در برابر تحریم‌های سازمان ملل باشد چراکه این تحریم‌ها به کشورهای ثالث اجازه می‌دهد در مواردی نفتکش‌های ایرانی را متوقف و بازرسی کنند. احتمال دیگر هرچند ضعیف‌تر، این بود که چین پس از تحریم بندر ریژائو در ۹اکتبر تصمیم گرفته باشد نفت ایران را به‌صورت رسمی و علنی خریداری کند زیرا در حال حاضر نفت ایران معمولا با نام‌های دیگر وارد چین می‌شود. احتمال سوم این بود که ایران قصد داشته نشان دهد از تحریم‌ها هراسی ندارد و با روشن کردن سیستم موقعیت‌یابی، آمریکا را به‌نوعی به چالش بکشد تا جرات توقیف نفتکش‌هایش را پیدا کند. البته احتمال بروز اشکال فنی هم وجود دارد. در مجموع هنوز دلیل قطعی این موضوع مشخص نیست.
این تحلیلگر انرژی درباره شرایط جدید نفت بعد از مکانیسم‌ماشه اظهار داشت: تشدید تحریم‌های ایالات‌متحده و فعال‌شدن مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌های سازمان ملل (Snapback)باعث شده است که انتقال نفت ایران از سواحل کشور تا خریداران نهایی در چین از نظر لجستیکی دشوارتر، پرهزینه‌تر و زمان‌برتر شود. در حال حاضر حدود ۶۰درصد نفتکش‌هایی که در این تجارت فعالیت دارند تحریم شده‌اند؛ در نتیجه انتقال محموله‌ها به نفتکش‌های غیرتحریمی برای مرحله دوم مسیر بین ایران و چین زمان بیشتری می‌برد و در نهایت تحویل نفت خام به بنادر چین دیرتر انجام می‌شود. افزون‌بر این، تحریم بنادر چینی توسط آمریکا بر پیچیدگی لجستیک افزوده است. هرچند در برخی موارد شرکت تحریم‌شده مالک تمامی اسکله‌های بندر نیست اما این اقدام در مجموع موجب کاهش ورود نفت ایران به این بنادر شده است. با این حال شاهد آن بوده‌ایم که ایران و ونزوئلا تاکتیک‌های جدیدی برای دور زدن تحریم‌ها در پیش گرفته‌اند که امکان تخلیه نفت در بنادر چین را فراهم کرده است. همچنین میزان تخفیف در قیمت تحویلی نفت سبک ایران(قیمتی که پالایشگاه‌های چینی پرداخت می‌کنند) افزایش یافته است؛ این تخفیف که پیشتر در نوروز سال‌جاری کمتر از یک دلار در هر بشکه نسبت‌به نفت برنت بود، اکنون به حدود ۸ دلار در هر بشکه رسیده است.
وی در ارزیابی تداوم یا توقف واردات نفت چین از ایران توضیح داد: از سال۲۰۱۸ و بازگشت تحریم‌های آمریکا و عدم تمدید معافیت‌ها در سال۲۰۱۹، ایران کاملا به بازار نفت چین وابسته شده است. در سال‌های گذشته حجم اندکی از نفت ایران به سوریه و ونزوئلا ارسال می‌شد که آن‌هم بیشتر جنبه دولتی داشت تا تجاری اما در سال‌جاری تمامی صادرات نفت ایران به مقصد چین بوده است. به نظر من تحریم‌های
سازمان ملل تاثیر قابل‌توجهی بر تجارت نفت بین ایران و چین نخواهد داشت، اگرچه ممکن است حمل‌ونقل را دشوارتر کند و شرکت‌های کمتری تمایل به حضور در این تجارت یا ارائه بیمه برای محموله‌ها داشته باشند. برخی نفتکش‌هایی که اکنون با پرچم کشورهای دیگر فعالیت می‌کنند، ممکن است همکاری خود را با ایران متوقف کنند. در مجموع هزینه انتقال نفت خام ایران به چین افزایش می‌یابد و از آن طرف میزان تخفیف نیز افزایش پیدا می‌کند اما حجم صادرات تغییر زیادی نخواهد کرد. با وجود تحریم‌های سخت‌تر آمریکا، پالایشگاه‌های مستقل کوچک چین همچنان به نفت ایران نیاز دارند زیرا حاشیه سود پالایش آنها پایین (حدود ۳ تا ۴دلار در هر بشکه) است و برای سوددهی باید خوراک ارزان‌قیمت مانند نفت ایران را خریداری کنند. با این حال رقابت شدید از سوی پالایشگاه‌های بزرگ‌تر و دولتی آنها را به‌تدریج از بازار بیرون می‌راند بنابراین سهم ایران در بازار نفت چین احتمالا در ماه‌ها و سال‌های آینده کاهش خواهد یافت.
تحلیلگر موسسه بین‌المللی داده‌های انرژی کپلر درباره واکنش هند به بازا نفت ایران می‌گوید: اگرچه هند در سال‌های اخیر یکی از بزرگ‌ترین خریداران نفت روسیه بوده و حدود ۴۰درصد واردات نفت خود را از روسیه تامین می‌کند اما تا زمانی که تحریم‌های ثانویه آمریکا پابرجاست، به احتمال زیاد نفت ایران را وارد نخواهد کرد. تهدید این تحریم‌ها عامل بازدارنده قدرتمندی است به‌ویژه برای پالایشگاه‌های هندی که در بازارهای بین‌المللی حضور گسترده دارند. حتی شرکت نایارا انرژی
(Nayara Energy)که بخشی از سهام آن متعلق به نفت‌روس است و اخیرا نیز از سوی اتحادیه اروپا تحریم شده، بعید است ریسک واردات نفت ایران را بپذیرد زیرا گزینه نخست آن همچنان افزایش خرید از روسیه است. آخرین محموله نفت ایران که به هند رسید، در می۲۰۱۹ تخلیه شد که پیش از لغو معافیت‌های آن سال بارگیری شده بود. اگرچه سطح بارگیری نفت از بنادر ایران همچنان بالاست اما میزان تخلیه در بنادر چین کاهش یافته که نشان‌دهنده افت تقاضای کوتاه‌مدت برای نفت ایران در بازار چین است. بین ماه‌های آوریل تا ژوئن، واردات روزانه به‌طور میانگین ۴۵/۱میلیون بشکه در روز بود درحالی‌که بین جولای تا سپتامبر این رقم به ۳۳/۱میلیون بشکه در روز کاهش یافت. در همین حال بارگیری نفت از ایران در سپتامبر به رکورد جدیدی در دوره تحریم‌ها رسید و به ۱/۲میلیون بشکه در روز افزایش یافت.
منبع: ایلنا
