15 - 10 - 2022
چرا به فرش دستباف ایرانی بها نمیدهند
تسنیم- بخشخصوصی و دولتی از چالشها، قیمت بالا، عدم تبلیغات، عدم آگاهی دولت، پز و فخر فرش دستباف سخن به میان آورد و رکود در بازار صادراتی را در گرو بازار داخلی دانست و سوالی که بیپاسخ ماند چرایی عدم توجه به فرش با وجود مجموعه از اشتغال است.
مجتبی عراقچی، رییس اتحادیه فرشفروشان تهران و حمید کارگر سرپرست مرکز ملی فرش ایران، در نشست «چالشهای فرش دستباف ایران»، با تاکید بر اینکه تورم عامل اصلی وضعیت فعلی فرش است، بر این عقیده هستند فرش دستباف ایرانی بزرگترین مجموعه اشتغال را در دل خود دارد و تنها با تبلیغ مناسب و تاثیرگذار میتوان از وضعیت فعلی فرش البته به اعتقاد کارگر فرش ایرانی بازارهای خود را از دست نداده و تنها سهم حضور آن در بازارهای هدف کم شده، است.
کارگر با اشاره به اینکه حدود ۶۷ درصد تولید فرش دستباف صادر میشود، بیان کرد: در سالهای اخیر به دلایل متعدد روند عرضه و تقاضا فرش ایرانی دچار تغییراتی شد که تحریم آمریکا در چهار سال اخیر برای ورود فرش ایرانی از مبدا ایران که ۲۵ درصد بازار صادراتی فرش ایران را تشکیل میداد، انقلاب در کشورهای عربی، رکود اقتصادی اروپا، اشباع بخشی از بازار هدف، افزایش هزینه حملونقل، بیمه و مشکلات نقلوانتقال پول از این دست عوامل تاثیرگذار بوده است.
وی ادامه داد: قیمت تمام شده فرش نیز در پی برخی از عوامل افزایش یافت که در مقایسه با دستبافتهای دیگر کشورها گرانتر است و افزایش قیمت حاملهای انرژی حتی بر میزان سرکشی ناظران کیفیت و چگونگی بافت فرش تاثیرگذار بود در این حال نباید تاثیر تغییر سلیقه، تغییر سبک زندگی در بازارهای هدف و ورود کفپوشهای جایگزین را بر وضعیت فرش ایرانی فراموش کرد.سرپرست مرکز ملی فرش تاکید کرد: تورم مهمترین عامل ایجاد وضعیت فعلی فرش دستباف ایران در بازار داخلی و خارجی است و فرش دستباف ایرانی کالایی لوکس شناخته میشود که در سبد خانوار ضرورتی ندارد.در ادامه این نشست، عراقچی حرفهای خود را با رد نظر کارگر در رابطه با تاثیر تحریم آمریکا مبنی بر اینکه برای بازار آمریکا جایگزین ایجاد شد، آغاز کرد و گفت: تولید فرش از آغاز در کنار جنبه هنری مایحتاج زندگی بوده و کارایی تختخواب، مبل، میز ناهارخوری و صندلی فعلی را دارا بوده است.
رییس اتحادیه فرش دستباف تهران تاکید کرد: صادرات در راستای مستعمل شدن فرش خانهدارها ایجاد شد که هرکدام از آنها سفیری از ایران بودند، بازار داخلی رابطه تنگاتنگی با بازارهای صادراتی دارد که اگر خانواده ایرانی فرش دستباف خرید کند و بعد از مدتی به فکر تعویض آن باشد بازار داخلی و صادراتی رونق خواهد گرفت.وی با بیان اینکه فرش کهنه دستباف در گذشته به دلیل وجود زمینه صادرات آن گرانتر از فرش نو بود اما در حال حاضر این موضوع تغییر کرده است، تاکید کرد: ایران میتواند هرگونه نیاز دنیا در رابطه با فرش دستباف را تامین کند اما به دلیل گرانی فرش ایرانی، نیاز از طریق محصولات مشابه تامین میشود.
هزینه دستمزد ۸۰ درصد
قیمت قالی
عراقچی ادامه داد: هر ساله به حق، حقوق کارگر ۲۰درصد افزایش مییابد که دستمزد بافنده از این قاعده مستثنا نیست، ۸۰ درصد هزینه تولید فرش، دستمزد بافنده و ۲۰ درصد آن هزینه تامین مواد اولیه تولید فرش دستباف ایرانی است که افزایش قیمت فرش بهطور سالانه بنابر تاثیرپذیری از عوامل داخلی در بازارهای صادراتی قابل قبول نیست. با این وجود بافندگی که اکثرا به عنوان شغل دوم انتخاب میشود درآمد روزانه تا ۱۰ هزار تومان را برای افراد دارد.وی جایزه صادراتی را «جبران خسارت صادرات فرش» دانست و یادآور شد: اغلب صادرکنندگان میزان جایزه صادراتی را بر قیمت تمامشده کالا محاسبه کردهاند که در چند وقت گذشته این میزان از سوی دولت ارایه نشده است، در کنار آن جای شکر دارد که بافندگی شغل دوم یا چندم به حساب میآید و اغلب خانمهای خانهدار به دستمزد بسیار کم راضی هستند.
در ادامه کارگر در راستای تکمیل گفتههای خود درباره بازار آمریکا گفت: دور زدن تحریم آمریکا با جایگزینی بازارهایی همچون کانادا و امارات صورت پذیرفت و از سوی دیگر صادرات به پاکستان که خود کشوری تولیدکننده محسوب میشود در پی خدشهدار شدن روابط ایران و کانادا، رشد غیرمتعارفی داشت، این رشد غیرمتعارف میتواند معنای صادرات مجدد فرش ایران را داشته باشد.وی با اشاره به اینکه اگر آمریکا بود بازار صادراتی بزرگتری برای ایران وجود داشت، بیان کرد: چین به یکی از مشتریان اصلی ایران که یک تابو در راستای ایجاد خطر در حوزههای مختلف اقتصادی بدل شده بود در رده پنجم واردکنندگان فرش دستباف ایران قرار گرفته است و دستمزد بافنده عدد قابل توجهی نیست، پرداخت نقدی یارانه در خانوادههای روستایی پرجمعیت برخی از بافندهها را از گردانه تولید فرش خارج کرد و به گرانی قیمت فرش دامن زد.سرپرست مرکز ملی فرش ایران گفت: در کارگاههای متمرکز غیربهداشتی کشورهای همسایه بافندگان به بیگاری گرفته میشوند.در داخل کشور قالیبافی شغلی مکمل در فصول خشکسالی بوده و زمانهایی که کشاورزی رونق ندارد کمک مهمی به اقتصاد خانواده میرساند که مهمترین تاثیر آن در جلوگیری از مهاجرت افراد روستا به شهرهاست.
فرش گران نیست
وی با اشاره به اینکه فرش دستباف ایرانی پز و فخر دارد، یادآور شد: عوامل متعددی به لحاظ روحی و روانی بر افکار عمومی کشور حاکم است که به میزان مصرف فرش تاثیرگذار بوده، فرش دارای تنوع قیمت بسیار است اما مردم از آن اطلاعی ندارند و زمانی که صحبت از فرش به میان میآید در ذهن اکثر افراد گرانی آن نقش میبندد.
عراقچی با تاکید بر اینکه افکار عمومی نیاز به تلنگر دارد، ادامه داد: فرش دستباف ایرانی تنها نقش ریزبافت ابریشم قم یا تبریز نیست و ایراد بزرگی است که به یاد نمیآوریم گبههای زیبا، اصیل و هنری ارزان قیمت نیز تولید میشود.
وی ادامه داد: بهطور مثال در تبلیغات کمیته امداد و سازمانهای حمایتی یک خانم و آقای کهنسال که در حال بافندگی قالی درحالی که هنرمند محسوب میشوند را به عنوان یک نیروی نیازمند جامعه به تصویر میکشند و از سوی دیگر برای به تصویر کشیدن افراد شیاد، دلال و طمع کار یک فرش فروش را نمایش میدهند که این موضوع اجحاف در حق قالیباف و افراد شاغل در صنف فرش است.
سرپرست مرکز ملی فرش ایران با بیان اینکه فرش دستباف گران است سوالی مبنی بر اینکه این گرانی نسبت به چه کالایی اعلام میشود را مطرح کرد و ادامه داد: قیمت اعلامی برای خرید فرش ماشینی خانهدار بعد از یک روز مصرف کمتر از ۱۰۰ هزار تومان است اما این موضوع در فرش دستباف صدق نمیکند و این درحالی است که فرش دستباف هیچ آسیبی برای محیطزیست و مصرفکننده ندارد که سوالی مبنی بر اینکه این موضوعات تا چه حد به افکار عمومی اطلاع داده شده است، شکل میگیرد.عراقچی یادآور شد: باید تبلیغ برای فرش دستباف انجام شود، در هفته گذشته که نمایشگاه فرش تهران برگزار شد تبلیغاتی که باید انجام میشد صورت نگرفت. زمانی که نمایشگاه کتاب برگزار میشود همه دست به دست هم میدهند تا بهترینها برای این نمایشگاه انجام شود و مقامات بلند پایه در آن شرکت میکنند اما این اتفاق برای نمایشگاه فرش انجام نمیشود و این درحالی است که فرش خود هنر، کتاب یا به عبارت بهتر فرش کتاب زندگی افراد بسیاری است.
فرش ماشینی به جای دستباف
رییس اتحادیه فروشندگان فرش دستباف تهران با بیان اینکه به فرش بها داده نمیشود، تاکید کرد: فرش دستباف اشتغالزایی خوبی دارد و در حال حاضر اگر فردی خواهان ایجاد کارخانهای با اشتغال پنج هزار نفر باشد دولت حمایتهای بسیاری از آن صورت میدهد اما کارخانهای با دو میلیون کارگر که هیچ باری برای دولت ندارد، در حال تعطیلی است.
وی با اشاره به اینکه در برنامههای تلویزیونی به جای فرش دستباف از فرش ماشینی و موکت استفاده میشود، بیان کرد: در زمان وزارت وزیر بازرگانی سابق در برنامهای تلویزیونی زیر پای وزیر از فرش گرد قاچاق چینی استفاده شده بود که در گفتوگو با رییس سازمان صداوسیما تقصیر به گردن وزیر به دلیل عدم تشخیص آن افتاد.
عراقچی از آمادگی اتحادیه در راستای ارایه فرش برای مصرف در برنامههای صداو سیما به صورت قرضی خبر داد و گفت: تعدادی کارخانه پولدار اما محدود به شدت کالای خود را تبلیغ میکنند که در این تبلیغات بهگونهای از فرش دستباف همچون «فرش دستباف گونه و دار» استفاده میشود.
در تحریمها آسیبپذیر نیست
کارگر با تاکید بر اینکه در چینش اولویتها و انتخاب مهمترینها برخی مواقع دچار اشتباه میشویم، ادامه داد: در حال حاضر که در دوران تحریم و اقتصاد مقاومتی به سرمیبریم از فرش دستباف ایرانی میتوان بهترین کمک را دریافت کرد زیرا تحریمها به حوزههایی آسیب وارد میکند که دانش و مهارت فنی آن در کشور وجود ندارد و در کنار آن به صنایعی که نیاز به سرمایهگذاری زیاد وجود دارد نیز آسیب وارد میکنند که فرش دستباف ایرانی اینگونه نیست.
کارگر با رد این مطلب بیان کرد: کلیمیها قبل از انقلاب در تجارت فرش ایرانی تاثیر بسزایی داشتند که بعد از انقلاب بخش زیادی از تجارت فرش ایران خارج شدند که این موضوع به این معنا نیست که با رفتن خود از کشور برای فرش ایران رقیبتراشی کردهاند.
عراقچی نیز در اینباره معتقد است، یهودیان در جهان تاجرهای بسیار خوبی هستند که تبلیغات خوبی نیز انجام میدهند و در دنیا در حال گردش هستند تا کالا با درآمد بالا برای تجارت به دست بیاورند.
وی ادامه داد: بعد از انقلاب درآمد فرش بسیار خوب بود و زمانی که رکود فرش آغاز شد یهودیان سرمایه خود را خارج و در بورس و جواهرات سرمایهگذاری کردند برخی از ایرانیان تولید فرش با طرح ایرانی را به هندیها و پاکستانیها سفارش دادند، فرش بلوچ ایران در افعانستان نصف قیمت با پشم قاچاق شده از ایران تولید میشود.
رییس اتحادیه فروشندگان فرش دستباف تهران با بیان اینکه اصلیترین عامل رکود فرش، گرانی آن است، خاطرنشان کرد: در نمایشگاه فرش تهران غرفهای فرش خریداری شده را در آمریکا تحویل میداد که این موضوع به دلیل آن بود که قبل از کسادی بازار و آغاز تحریم آمریکا این فرد دو هزار تخته فرش به آمریکا صادر کرده است.
عراقچی بار دیگر تاکید کرد: اگر قیمت تولید فرش در ایران کاهش یابد صادرات و عرضه در بازارهای صادراتی بهتر خواهد شد.کارگر یادآور شد: عدد کل تجارت جهانی فرش حدود ۵/۱ میلیون دلار است که تقریبا ثابت و برخی مواقع روبه کاهش بوده است و تمام کشورهای تولیدکننده مانند ایران در این کاهش حضور داشتهاند.
عراقچی: نه، زیرا در بازار فضای رقابتی حاکم است کسی بخواهد گران فروشی کند بازار خود را از دست خواهد داد.
کارگر در تکمیل گفتههای خود در رابطه با تحریم آمریکا گفت: آمریکا خودش را از فرش دستباف ایرانی محروم کرده و با این تحریم دولت تحریم نشده زیرا دولت هیچ نقشی در تولید و صادرات فرش ایفا نمیکند.
وی ادامه داد: راه چاره در بازار داخلی و خارجی تنها تبلیغ است که فرآیند زمانبر با استمرار و هزینهبر است، صداوسیما اگر باور کند فرش کالایی فرهنگی و هنری است همچون نمایشگاه کتاب به رایگان برای فرش تبلیغ شود، بسیار تاثیرگذار خواهد بود اما این درحالی است که زمانی که نامی از فرش دستباف به میان میآید صداوسیما به دنبال ساخت برنامه مشارکتی است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد