چرا ایران بیشتر از جهان گرم شده است؟

جهان صنعت، محمد سلیقه، استاد آب‌وهواشناسی دانشگاه خوارزمی تهران، با اشاره به روند نگران‌کننده تغییرات اقلیمی، تأکید کرد که این بحران تنها محدود به ایران نیست، اما پیامدهای آن در کشور ما شدیدتر و ملموس‌تر از بسیاری نقاط دیگر جهان است. او گازهای گلخانه‌ای مانند دی‌اکسیدکربن و متان را عامل اصلی حبس انرژی خورشیدی در جو زمین و در نهایت افزایش تدریجی دمای هوا عنوان کرد.

فعالیت‌های انسانی؛ منشأ اصلی گرمایش

سلیقه با بیان اینکه در طول ۱۰۰ سال گذشته فعالیت‌های انسانی، به‌ویژه مصرف سوخت‌های فسیلی، سبب افزایش انتشار این گازها شده است، افزود: «در شرایطی که میانگین جهانی افزایش دما کمتر از یک درجه است، این عدد در ایران به حدود دو درجه رسیده که نگران‌کننده و دو برابر میانگین جهانی است.»

پیامدهای گرم شدن زمین در ایران

از جمله تبعات افزایش دما، افزایش نیاز آبی گیاهان است که به‌دلیل اقلیم خشک و بارندگی اندک در ایران، به کاهش شدید پوشش گیاهی، مراتع و جنگل‌ها منجر می‌شود. همچنین کاهش نفوذ بارش‌ها به داخل خاک نیز یکی دیگر از معضلاتی است که منابع آب زیرزمینی را با تهدید جدی مواجه کرده است. سلیقه خاطرنشان کرد: «در گذشته حدود ۷۰ درصد بارش‌ها وارد سفره‌های زیرزمینی می‌شدند، اما اکنون این رقم به کمتر از ۴۰ درصد کاهش یافته است.»

مصرف بی‌رویه انرژی؛ گرمایش درون شهرها

وی در ادامه گفت: «افزایش دما به طور مستقیم منجر به افزایش مصرف آب و انرژی می‌شود؛ چه در سطح خانگی و چه در بخش صنعتی.» به گفته او، ایجاد جزیره‌های حرارتی در مراکز شهری به‌دلیل سوخت‌وساز بالا، ترافیک، آلودگی هوا و حذف فضای سبز باعث شده دمای برخی نقاط شهری تا ۳ تا ۴ درجه بالاتر از میانگین باشد. این امر بار مصرف انرژی و نیاز به سرمایش را به شدت افزایش داده است.

عقب‌ماندگی ایران در مدیریت بحران اقلیمی

این استاد دانشگاه با انتقاد از نبود اقدامات موثر در کشور، گفت: «در حالی که جهان به سمت ساخت‌وسازهای پایدار، بام‌های سبز، استفاده از رنگ‌های بازتاب‌دهنده نور و عایق‌بندی پیش می‌رود، ایران هنوز نتوانسته حتی قدم‌های اولیه را بردارد.» او فرهنگ مصرف ارزان، نبود آموزش و بی‌توجهی مسئولان را از دلایل افزایش مصرف انرژی در کشور دانست.

لزوم تغییر نگاه به انرژی و اقلیم

سلیقه در پایان تأکید کرد: «در شرایطی که جهان به سمت سبک زندگی ارگانیک و حفظ منابع طبیعی حرکت کرده، ایران همچنان با مدل‌های مصرف‌گرایانه پیش می‌رود که نه‌تنها منابع را هدر می‌دهد، بلکه بحران‌های زیست‌محیطی و اقلیمی را نیز تشدید می‌کند.»