15 - 11 - 2016
چرایی مخالفت اصولگرایان با گشایش دفتر اتحادیه اروپا در تهران
دکتر صلاحالدین هرسنی*
هنگامی که فدریکا موگرینی، مسوول ارشد سیاست خارجی اروپا ۲۹ اکتبر گذشته وارد تهران شد، تمام رسانهها تلاش داشتند سفر او را بیشتر در راستای مذاکره با ایران درخصوص تحولات سوریه ارزیابی کنند. اغلب همان رسانهها در تبیین هدف اصلی موگرینی یا بازماندند یا ترجیح دادند سکوت اختیار کنند. اگرچه بخشی از سفر موگرینی به تهران تعقیب همین هدف بود اما مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هدف مهمتری را در تهران تعقیب میکرد که همانا مذاکره با دستگاه دیپلماسی ایران برای گشایش دفتر دیپلماتیک دائمی این اتحادیه در تهران بود. البته تعقیب این هدف غیرمنتظره نبود چراکه یک هفته قبل از سفر موگرینی به تهران مقامات تراز اول دستگاه دیپلماسی آمادگی خود را برای پذیرش انجام مذاکرات حقوق بشری با اتحادیه اروپا اعلام کرده بودند.گفتنی است اتحادیه اروپا هر گونه مذاکره با ایران درباره حقوق بشر را منوط به بازگشایی دفتر این اتحادیه در تهران کرده است چراکه تاسیس این دفتر به همه ابهامات و تردیدهای اتحادیه پایان خواهد داد. حال که دستگاه دیپلماسی ایران در آستانه اولین نشست جامع مذاکرات با اتحادیه در هفته اول ماه دسامبر (آذرماه) قرار گرفته است، شواهد از مخالفت اصولگرایان در بازگشایی این دفتر در تهران حکایت دارد. آنچنان که نوع کنش اصولگرایان با توجه به قضیه برجام مسبوق به سابقه بوده و فضای سیاسی و اجتماعی وقت حاضر ایران با این دست رفتارها و الگوهای سیاسی اصولگرایان آشنایی دارد. علت اصلی مخالفت آنان در بازگشایی دفتر فقط و فقط سیاسی است چراکه اصولگرایان تاسیس این دفتر در تهران را نماد مداخلهگرایی تدریجی و آغاز پروژه نفوذ میدانند. به باور اصولگرایان بازگشایی این دفتر در تهران به معنی تشکیل و تاسیس حکومت خودمختار است و بدیهی است که در صورت اجراییسازی اهداف این دفتر، فاز جدیدی از مداخلهگرایی و البته حول محور موضوعات دیگر در دستور کار قرار گیرد. بدیهی است که این اقدام با منافع اصولگرایان مطابقت ندارد و آنان این اقدام را تهدیدی علیه منافع خود میدانند. اما این اقدام در عالم واقع نباید آنچنان که اصولگرایان بر آن اصرار دارند، موجب سوءظن، نگرانکننده و بهانهای برای مخالفت باشد چراکه طرف مورد مذاکره ایران، اتحادیه اروپاست نه آمریکا. صداقت رفتار اتحادیه اروپا و موگرینی هم در زمان مذاکرات برجام و هم روزگاران پسابرجام پیدا بود و این اتحادیه به ویژه در روزگاران پسابرجام نشان داده است که میتواند شریکی قابل اعتماد در عرصههای تجاری، اقتصادی و سیاسی برای ایران باشد.
از سوی دیگر تردید درباره برخی ملاحظات حقوق بشری امری طبیعی و عادی است و تغافل عامدانه اصولگرایان در اینباره توجیهی ندارد. اصولگرایان سخت آگاهند که انجام این مذاکرات که بازگشایی این دفتر جزو شروط آن است به لغو تدریجی نظام تحریمهای اتحادیه آن هم در سایه شفافیت و راستیآزمایی ایران کمک خواهد کرد. بنابراین این اقدام فرصت جدیدی را برای تعامل بیشتر ایران با اتحادیه فراهم میکند. اینکه اصولگرایان بخواهند موگرینی یا هر دیپلمات دیگر اروپا را مامور پنهان آمریکا بخوانند، نهتنها با مقتضیات ایران پسابرجام مطابقتی ندارد بلکه سبب خواهد شد که نگرشها نسبت به ایران همچون گذشته در مسایل حقوق بشر منفی باشد. تردیدی نیست که اگر اتحادیه اروپا بتواند پاسخ خود را در راستای شفافیت، راستیآزمایی و اعتماد ایران بگیرد، ابعاد مناسبات دو طرف گستردهتر خواهد شد و حتی کمک خواهد کرد که از کارشکنیهای آمریکا بر سر برجام جلوگیری شود.
* مدرس علوم سیاسی و روابط بینالملل
S.Harsani.k@gmail.com
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد