16 - 06 - 2017
چالش کمبود منابع
اعضای شورای پول و اعتبار در تازهترین تصمیم خود به افزایش مبلغ چند وام از محل تسهیلات قرضالحسنه رای دادند. این در حالی است که اکنون کاهش منابع قرضالحسنه و عدم توانایی بانکها در تامین منابع لازم برای پرداخت تسهیلات این بخش از چالشهای آن محسوب میشود.
برهمین اساس در جلسه شورای پول و اعتبار مصوباتی در راستای اجرای تکلیف قانون بودجه ۱۳۹۶ انجام شد. براساس تبصره «۱۶» قانون بودجه مبنی بر اختصاص در مجموع ۳۰۰۰ میلیارد تومان از محل منابع قرضالحسنه برای مددجویان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی و همچنین طبق بند (پ) ماده «۸۹» قانون برنامه ششم توسعه و با توجه به تکالیف قوانین بودجه سنواتی در خصوص اعطای تسهیلات قرضالحسنه اشتغال، تسهیلات پرداختی از دو محل افزایش یافت.
وام ضروری ۱۰ میلیون تومان
مقرر شد تا سقف تسهیلات قرضالحسنه اشتغالزایی برای کلیه موارد از جمله مددجویان کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی، ایثارگران، مشاغل خانگی و موارد مشابه از ۱۵ میلیون به ۲۰ میلیون تومان افزایش یابد. همچنین افزایش سقف فردی تسهیلات قرضالحسنه ضروری (درمان، تحصیل، ودیعه مسکن و…) از دو میلیون به ۱۰ میلیون تومان تصویب شد.
این در حالی است که طبق آخرین آمار دریافتی، از ابتدای سال ۱۳۹۰ تا پایان سال ۱۳۹۵ با تسهیلات قرضالحسنه دریافت شده از بانکها برای اشتغالزایی بیش از ۴۷۶ هزار فقره شغل ایجاد شده است که توانسته ۵۹۹ هزار خانوار را از تحت پوشش کمیته امداد خارج کند.
وام اشتغالزایی ۲۰ میلیون تومان
اما طبق ضوابط بانک مرکزی باید سیستم بانکی نسبت به اعطای وامهای قرضالحسنه در سرفصلها و موارد ضروری تعیین شده از جمله موارد مندرج در قوانین بودجه سنواتی مانند ازدواج، تسهیلات اشتغالزایی (کمیته امداد امام (ره)، سازمان بهزیستی، ستاد دیه)، مشاغل خانگی، حمام روستایی، ودیعه مسکن، بیماری، تحصیل و… اقدام کند.
این تسهیلات از محل منابع قرضالحسنه بانکها اجرایی میشود که شامل سود رایج بانکی نشده و بهطور معمول بازپرداخت آن با کارمزد چهار درصد معمول برای تسهیلات قرضالحسنه انجام میشود. منابعی که طی سالهای اخیر با توجه به کاهش جذابیت منابع قرضالحسنه که سودی را نصیب سپردهگذاران آن نمیکند به طور قابل توجهی کاهش یافته و مانده آن اغلب با روندی منفی در بانکها همراه بوده است.
رشد چند برابری مبلغ وامهای قرضالحسنه و تکالیف بودجهای در حالی تعیین میشود که تعریف چندانی برای تامین منابع لازم وجود نداشته است. نگاهی به وضعیت پرداختی و مانده منابع قرضالحسنه پسانداز بانکها نشان میدهد که بعد از کسر سپرده قانونی در پایان اسفندماه ۱۳۹۵ نسبت تسهیلات پرداختی قرضالحسنه به سپردههای آن در اسفند ۱۳۹۵ حدود ۶/۹۴، اسفند ۱۳۹۴ حدود ۴/۹۳ و برای همین دوره در سال ۱۳۹۳ نزدیک به ۳/۹۷ درصد است. همچنین مانده کل سپردههای قرضالحسنه پسانداز بعد از کسر سپرده قانونی در پایان اسفند سال قبل حدود ۴٩ هزار میلیارد تومان و مانده کل تسهیلات اعطایی حدود ۴۶ هزار میلیارد تومان بوده است.
وام ازدواج
در دو سال اخیر افزایش مبلغ وام ازدواج به ۱۰ میلیون تومان هم از محلهای اختلافنظر بانکها و مجلس به دلیل تامین منابع بود که به تکلیف برای استفاده از منابع قرضالحسنه جاری انجامید. منابعی که بانکیها آن را محل تنفس خود دانسته و تاکید داشتند از محل منابع شناور نمیتوان برای پرداخت تسهیلات مدتداری که با احتمال معوق شدن همراه است، استفاده کرد. بر این اساس با توجه به اینکه همواره تقاضا برای دریافت وام ازدواج بالا بوده و به ویژه از سال گذشته با افزایش چند برابری آن(از سه به ۱۰ میلیون تومان) منابع بیشتری برای پاسخگویی به نیاز متقاضیان لازم بود، با در نظر داشتن این موضوع که بانکها با مشکل تامین منابع قرضالحسنه مواجه هستند، اولویت پرداخت به وامهای ازدواج اختصاص یافت.
در سال گذشته و در جریان اجرایی شدن تسهیلات ۱۰ میلیونی وام ازدواج بود که در توضیحات مدیر اداره اعتبارات بانک مرکزی اعلام شد که گردش سالانه ناشی از بازپرداخت منابع قرضالحسنه به حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان میرسد. این اعلام در حالی بود که برای پرداخت وام ازدواج ۱۰ میلیونی با توجه به پیشبینی تقاضای یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومانی در سال حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان منابع لازم بود که اگر تمامی منابع در گردش قرضالحسنه فقط به وام ازدواج اختصاص پیدا میکرد باز هم حدود ۷۰۰۰ میلیارد تومان کسری وجود داشت.
در مجموع از سال ۱۳۸۸ تا پایان سال ۱۳۹۱ حدود چهار میلیون و ۵۴۵ هزار نفر با مجموعه ۱۱ هزار و ۱۱۴ میلیارد تومان تسهیلات ازدواج دریافت کردند. همچنین از سال ۱۳۹۲ تا پایان ۱۳۹۵ بیش از چهار میلیون و ۱۲۲ هزار نفر تسهیلات دریافت کردند که رقمی بیش از ۱۹ هزار میلیارد تومان را دربرمیگیرد. به طور کلی از ابتدای راهاندازی سامانه ازدواج در سال ۱۳۸۸ تا پایان سال قبل بیش از هشت میلیون و ۶۵۰ هزار نفر وام ازدواج دریافت کردند که مبلغی بالغ بر ۳۰ هزار میلیارد تومان برای آن از سوی بانکها پرداخت شده است.
بر این اساس با ابلاغ بخشنامه بانک مرکزی از ابتدای مردادماه سال قبل بانکها موظف شدند به تمام افراد در صف انتظار و همچنین متقاضیان جدید تسهیلات ۱۰ میلیون تومانی پرداخت کنند. با توجه به اینکه حدود ۴۰۰ هزار نفر در صف انتظار قرار داشته و پیشبینی ۸۰۰ هزار نفری تا پایان سال وجود داشت در نهایت بانکها مکلف شدند در هر ماه حدود ۱۵۰ هزار فقره تسهیلات ازدواج پرداخت کنند.
این در حالی است که آخرین گزارشها نشان میدهد تا پایان سال قبل به بالغ بر یک میلیون نفر تسهیلات قرضالحسنه ازدواج پرداخت شده که از این تعداد به بیش از ۸۸۶ هزار نفر وام ۱۰ میلیون تومانی تعلق گرفته است. در مجموع در سال گذشته شبکه بانکی بالغ بر ٩٨٠٠ میلیارد تومان بابت تسهیلات ازدواج پرداختی داشته است. در عین حال ۳۲ هزار نفر توانستهاند تسهیلات ۲۰ میلیونی دریافت کنند. این افراد طبق ماده (۵۰) قانون جامع خدماترسانی به ایثارگران مشمول تسهیلات قرضالحسنه به میزان دو برابر تسهیلات افراد عادی هستند که طی سالهای ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ حدود ۴۴ هزار و ۵۰۰ نفر به مبلغ ۷۰۰ میلیون تومان از این تسهیلات بهرهمند شدهاند.
راه اندازی سامانه ازدواج
در مجموع از سال ۱۳۸۸ تا پایان سال ۱۳۹۱ حدود چهار میلیون و ۵۴۵ هزار نفر با مجموعه ۱۱ هزار و ۱۱۴ میلیارد تومان تسهیلات ازدواج دریافت کردند. همچنین از سال ۱۳۹۲ تا پایان ۱۳۹۵ بیش از چهار میلیون و ۱۲۲ هزار نفر تسهیلات دریافت کردند که رقمی بیش از ۱۹ هزار میلیارد تومان را دربر میگیرد. به طور کلی از ابتدای راهاندازی سامانه ازدواج در سال ۱۳۸۸ تا پایان سال قبل بیش از هشت میلیون و ۶۵۰ هزار نفر وام ازدواج دریافت کردند که مبلغی بالغ بر ۳۰ هزار میلیارد تومان برای آن از سوی بانکها پرداخت شده است.
همچنین تعداد افراد در صف انتظار در پایان سال گذشته نسبت به سال ١٣٩١ تا ۴٠ درصد کاهش یافته و به حدود ۴٨٠ هزار نفر رسیده است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد