چالش امنیت صنایع فولادی آمریکا
جهان صنعت– اعمال تعرفه بر فولاد و آلومینیوم از نخستین اقدامات ترامپ پس از بازگشت به قدرت در ژانویه بوده است. در واقع از ۱۳فروردین‌ماه سال جاری بود که با اعلام رسمی تعرفه‌های جدید تجاری ۲۵درصدی آمریکا، موج جدیدی از تنش‌ها در اقتصاد جهانی به راه افتاد، موجی که پیامدهای آن ایران را نیز درهم نوردید اما حالا دوباره ترامپ اعلام کرده که قصد دارد از ۱۵خرداد تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم را از ۲۵درصد به ۵۰درصد افزایش دهد؛ اقدامی که فشار بر تولیدکنندگان جهانی فولاد را افزایش داده و جنگ تجاری را عمیق‌تر خواهد کرد اما تصمیمات ترامپ که به حمایت از امنیت صنایع آمریکا و افزایش اشتغال اتخاذ شده، منجر به واکنش تند کشورهای دیگر شده است. به طور مثال چین اعلام کرده بیش از گذشته برای صادرات فولاد به کشورهای دیگر تلاش خواهد کرد و برنامه دارد در ۲۰۲۵ حجم صادرات خود را به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس افزایش دهد.
در واقع رییس‌جمهور آمریکا باور دارد که تعرفه واردات فولاد به ایالات متحده آمریکا صنعت فولاد را در ایالات متحده بیشتر ایمن خواهد کرد. ترامپ افزایش تعرفه‌ها را در حاشیه پیتزبورگ اعلام کرد؛ جایی که درباره توافق میان شرکت نیپون استیل ژاپن و یواس‌استیل صحبت می‌کرد. او گفته که این معامله ۹/۱۴میلیارد دلاری، مانند افزایش تعرفه‌ها به حفظ مشاغل برای کارگران فولاد در آمریکا کمک خواهد کرد. او سپس اعلام کرد که تعرفه‌های افزایش‌یافته شامل محصولات آلومینیومی نیز خواهد شد و این تعرفه‌ها از روز چهارشنبه آینده اجرایی می‌شوند. اقدامی که فشار بیشتری را بر تولیدکنندگان جهانی فولاد وارد خواهد کرد. البته گفته می‌شود شاخص‌های اصلی بازار سهام ایالات‌متحده روز جمعه، پس از اظهارات ترامپ درباره پایبند نبودن چین، تغییر چندانی نکرده است اما در داخل آمریکا، تعرفه‌های ترامپ ده‌ها شریک تجاری آمریکا را متقاعد کرده است که برای انعقاد قرارداد پای میز مذاکره بیایند. در تئوری، این معاملات تجاری می‌توانند بازارهای خارجی را به روی کالاهای آمریکایی بیشتری باز کنند و به نفع تولیدکنندگان و کشاورزان آمریکایی باشد.
پیش‌تر ۱۳فروردین‌ماه بود که تصمیم بر اعمال تعرفه‌های جدید بر واردات کالا به ایالات متحده آمریکا در باغ رز کاخ سفید گرفته شد. رییس‌جمهور آمریکا در اظهاراتش با دفاع از جنگ تعرفه‌های خود گفت که از این پس کشورهای خارجی، موظف خواهند شد برای امتیاز دسترسی به بازار آمریکا که بزرگ‌ترین بازار جهان است، هزینه بپردازند. همه روسای جمهور خارجی، نخست‌وزیران، پادشاهان، ملکه‌ها، سفیران و سایر مقامات به زودی با آمریکا تماس خواهند گرفت تا درخواست معافیت از این تعرفه‌ها را مطرح کنند. در این بین کشورهایی که نسبت به ایالات متحده تراز تجاری مثبت دارند، از این به بعد کالاهای صادراتی شان تعرفه بالاتری خواهد داشت تا به این طریق یا مجبور به واردات بیشتر از آمریکا شوند یا صادرات‌شان به آمریکا محدود‌تر شود.
تحلیل‌های مختلفی از سوی کارشناسان در خصوص جنگ تعرفه‌ای که دونالد ترامپ راه انداخته، مطرح می‌شود. برخی باور دارند که جنگ تعرفه‌ای در بلندمدت منجر به تقویت تولید در آمریکا می‌شود اما اقتصاد کشورهای دیگر را ضعیف خواهد کرد. کارشناسان باور دارند اگرچه در کوتاه‌مدت تعرفه‌گذاری‌های دونالد ترامپ می‌تواند هزینه‌ای ۱۰۰میلیارد دلاری برای ایالات متحده در یک سال ایجاد کند و تورم را در کوتاه‌مدت افزایش دهد اما درآمد عوارض گمرکی آنها از این تعرفه‌ها، در سال به حدود ۶۰۰میلیارد دلار افزایش خواهد یافت. در واقع دونالد ترامپ با دفاع از اعمال تعرفه‌های تجاری مدعی است که نه‌تنها از مشاغل داخلی آمریکا بلکه به آفرینش فرصت‌های شغلی جدید در این کشور نیز کمک می‌کند. سیاستی که به ادعای او علاوه بر تقویت اقتصاد ملی، درآمدهای مالیاتی دولت را نیز افزایش خواهد داد.
چین متهم شد
اخیرا دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده چین را به نقض توافق دوجانبه برای کاهش تعرفه‌ها متهم کرد و از دو برابر شدن تعرفه‌های جهانی فولاد و آلومینیوم به ۵۰درصد خبر داد؛ اقدامی که بار دیگر تجارت جهانی را تحت‌تاثیر قرار داد.
ترامپ گفت که چین توافق با ایالات متحده برای عقب‌نشینی متقابل از تعرفه‌ها و محدودیت‌های تجاری در زمینه مواد معدنی حیاتی را نقض کرده و تهدیدی ضمنی برای شدت عمل بیشتر علیه پکن مطرح کرد.
با اینکه چین بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده فولاد جهان است اما میزان کمی از آن به ایالات‌متحده صادر می‌شود زیرا تعرفه ۲۵درصد که در سال ۲۰۱۸ اعمال شد، بیشتر صادرات فولاد چین را مسدود کرد. چین در زمینه آلومینیوم، سومین تامین‌کننده ایالات متحده است.
در مورد کلیات تجارت با چین، ترامپ گفت که در اواسط ماه می با مقامات چینی توافقی فوری داشته تا هر دو کشور به مدت ۹۰ روز از اعمال تعرفه‌های سه‌رقمی عقب‌نشینی کنند. به گفته او، این کار را برای نجات چین از وضعیت «ویرانگر» تعطیلی کارخانه‌ها و ناآرامی‌های مدنی انجام داده که در پی اعمال تعرفه‌ها تا ۱۴۵درصد توسط او رخ داده بود.
او مشخص نکرد که چین چگونه توافق انجام شده در ژنو را نقض کرده یا چه اقدامی علیه پکن در نظر دارد.
ترامپ جمعه شب در دفتر بیضی‌شکل کاخ سقید گفت: مطمئنم با رییس‌جمهور شی صحبت خواهم کرد و امیدوارم بتوانیم مساله را حل کنیم.
یک مقام آمریکایی گفت که چین در اجرای وعده خود برای صدور مجوزهای صادرات عناصر کمیاب بسیار کند عمل می‌کند. توافق اخیر مقرر کرده بود چین اقدامات مقابله‌جویانه خود در صادرات فلزات حیاتی مورد نیاز در صنایع نیمه‌رسانا، الکترونیک و دفاعی ایالات متحده را کنار بگذارد.
نماینده تجاری ایالات متحده، جیمیسون گرِیر، در مصاحبه‌ای با CNBC گفت: چین در اجرای توافق، بسیار کند پیش می‌رود که کاملا غیرقابل قبول است و باید به آن رسیدگی شود.
مدیران جهانی خودروسازی هشدار داده‌اند که احتمال کمبود قریب‌الوقوع آهنرباهای عناصر کمیاب از چین وجود دارد. آهنرباهایی که در همه چیز، از موتور برف‌پاک‌کن گرفته تا حسگرهای ترمز ضدقفل، استفاده می‌شود که ممکن است منجر به تعطیلی کارخانه‌های خودرو طی هفته‌های آینده شود.
لیو پنگیو، سخنگوی سفارت چین در واشنگتن، گفت که چین از زمان مذاکرات ژنو با مقامات آمریکایی درباره مسائل تجاری در ارتباط بوده اما نگرانی‌هایی درباره کنترل‌های صادراتی آمریکا دارد.
او در بیانیه‌ای گفت: چین بار دیگر از ایالات متحده می‌خواهد اقدامات اشتباه خود را فورا اصلاح کند، به محدودیت‌های تبعیض‌آمیز علیه چین پایان دهد و به‌طور مشترک از اجماع به دست‌آمده در مذاکرات سطح بالا در ژنو دفاع کند.
اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری ایالات متحده، روز پنجشنبه در مصاحبه با شبکه فاکس‌نیوز گفت که مذاکرات تجاری با چین تا حدی متوقف شده‌اند و برای نهایی شدن توافق، احتمالا نیاز به دخالت مستقیم ترامپ و شی جین‌پینگ خواهد بود.
توافق دو هفته پیش ایالات متحده و چین برای کاهش تعرفه‌های سه‌رقمی به مدت ۹۰روز باعث ایجاد موجی از امید در بازارهای جهانی شد و به‌همراه تعلیق موقت سایر تعرفه‌های وارداتی ترامپ، نرخ مؤثر تعرفه‌های ایالات متحده را از حدود ۲۵درصد در اوایل آوریل به حدود ۱۵درصد کاهش داد. در ابتدای ریاست‌جمهوری ترامپ، این نرخ کمتر از ۳درصد بود.
با این حال، این آتش‌بس موقت هیچ یک از دلایل اصلی تعرفه‌های ترامپ بر کالاهای چینی را حل نکرده است. دلایلی که عمدتا به مدل اقتصادی مبتنی بر صادرات و تحت کنترل دولت چین مربوط می‌شود و این مسائل به مذاکرات آینده موکول شده‌اند.
اتحادیه اروپا؛ تهدید به اقدامات تلافی‌جویانه
کمیسیون اروپا اعلام کرد که اتحادیه اروپا آماده پاسخ تلافی‌جویانه به طرح رییس‌جمهور دونالد ترامپ برای دو برابر کردن تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم است؛ اقدامی که احتمال تشدید یک جنگ تجاری بین دو قدرت اقتصادی بزرگ جهان را افزایش می‌دهد.
ترامپ اخیرا اعلام کرد که تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم را از ۲۵درصد به ۵۰درصد افزایش می‌دهد؛ اقدامی که جنگ تجاری جهانی او را تشدید می‌کند. این تصمیم تنها چند ساعت پس از آن اعلام شد که او چین را به نقض توافق با آمریکا در خصوص کاهش متقابل تعرفه‌ها و محدودیت‌های تجاری در حوزه مواد معدنی حیاتی متهم کرد.
کمیسیون اروپا گفت که از طرح ترامپ برای افزایش تعرفه‌ها به‌شدت متأسف است و افزود: این تصمیم تلاش‌های جاری برای دستیابی به راه‌حلی از طریق مذاکره را تضعیف می‌کند.
سخنگوی کمیسیون اروپا اظهار داشت: این تصمیم، عدم قطعیت بیشتری را به اقتصاد جهانی اضافه می‌کند و هزینه‌ها را برای مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها در هر دو سوی اقیانوس اطلس افزایش می‌دهد. وی افزود: اتحادیه اروپا آماده اعمال اقدامات متقابل است.
این سخنگو یادآور شد که اتحادیه اروپا برای فراهم کردن فضای ادامه مذاکرات، اجرای اقدامات متقابل خود را به حالت تعلیق درآورده بود.
وی اضافه کرد: کمیسیون اروپا در حال نهایی کردن مشورت‌ها در مورد گسترش اقدامات متقابل است. اگر به راه‌حلی مورد پذیرش مشترک نرسیم، اقدامات فعلی و جدید اتحادیه اروپا به‌طور خودکار از ۱۴ژوئیه یا زودتر در صورت اقتضا به اجرا گذاشته خواهد شد.
اتاق بازرگانی کانادا بلافاصله این افزایش تعرفه را محکوم کرده و آن را در تضاد با امنیت اقتصادی آمریکای شمالی خواند. همچنین اتحادیه کارگران فولاد کانادا این اقدام را حمله‌ای مستقیم به صنایع و کارگران کانادایی توصیف کرد.
کندیس لآیینگ، رییس این اتاق، در بیانیه‌ای گفت: برچیدن زنجیره‌های تامین مؤثر، رقابتی و قابل اعتماد مرزی مانند آنچه در حوزه فولاد و آلومینیوم داریم، هزینه‌های هنگفتی برای هر دو کشور به همراه خواهد داشت.
دولت مرکزگرای استرالیا نیز افزایش تعرفه‌ها را محکوم کرد. دان فارل، وزیر تجارت این کشور آن را غیرموجه و رفتاری نه از سوی یک دوست خواند.
به گفته وزارت بازرگانی آمریکا، ایالات متحده بزرگ‌ترین واردکننده فولاد در جهان (به‌استثنای اتحادیه اروپا) است و در سال ۲۰۲۴، مجموعا ۲/۲۶میلیون تن فولاد وارد کرد. بنابراین، تعرفه‌های جدید به احتمال زیاد قیمت فولاد را در کل بازار افزایش خواهند داد که این مساله بر صنعت و مصرف‌کنندگان تاثیرگذار خواهد بود.
