چالش اروپا با ماموران یکبارمصرف روسیه
جهانصنعت – ماموران موسوم به «یکبارمصرف» روسیه تهدیدی جدی برای امنیت داخلی و خارجی کشورهای اروپایی به شمار میروند. شناسایی آنان دشوار است و به همین دلیل سیاستمداران آلمانی در تلاش هستند راهی برای محافظت از کشور در برابر این تهدید بیابند. اکنون برای نخستینبار راهبردی مشخص در این زمینه در حال شکلگیری است.
به گزارش یورونیوز، ماموران ردهپایین بخش مهمی از جنگ ترکیبی هستند؛ نوعی از نبرد که عناصر نظامی، سیاسی، اقتصادی و سایبری را در هم میآمیزد تا مرز میان جنگ و صلح را مبهم کند. اواسط اکتبر صدراعظم آلمان، فریدریش مرتس از تدوین طرح جامع جدیدی برای مقابله با تهدیدات جنگ ترکیبی روسیه خبر داد که قرار است در شورای امنیت ملی این کشور بررسی شود اما پیش از اجرای تدابیر دفاعی ضروری است که مشخص شود چه اقداماتی در تعریف جنگ ترکیبی جا میگیرد.
دیت مار پیچلر، تحلیلگر اتریشی در حوزه اطلاعات نادرست توضیح میدهد که رخدادهایی نظیر آتشسوزیها، انفجارها، تصادفها، حملات، تجمعهای طرفدار روسیه یا حتی شعارنویسیهایعمومی باید بیشازپیش با نگاه تردید و احتمال ارتباط با عملیات ترکیبی بررسی شوند.
تابآوری به جای واکنش شتابزده
افزایش اخیر پرواز پهپادها بر فراز مناطق مختلف ابعاد این چالش را آشکار کرده است. پس از نخستین گزارشها در رسانهها فعالیت پهپادها بهطور محسوسی افزایش یافت. الکساندر دوبرینت، وزیر کشور آلمان وضعیت فعلی را تهدید امنیتی فزاینده توصیف کرده و از ایجاد مرکز جدید دفاع ضدهوایی بدون سرنشین خبر داده است. طبق گزارش فایننشال تایمز، متحدان ناتو نیز درباره پاسخ قاطع به اقدامات روزافزون تحریکآمیز ولادیمیر پوتین گفتوگو کردند.
از جمله تدابیر مورد بررسی تقویت سامانههای دفاعی پهپادی مانند ایجاد دیوار پهپادی در امتداد مرز شرقی ناتو و نیز تسهیل قواعد درگیری برای اجازه شلیک به سمت هواپیماهای روسی است. با این حال هنوز جدول زمانی یا برنامه مشخصی تصویب نشده است. چند کشور عضو از جمله آلمان و فرانسه بر احتیاط تاکید دارند تا از هرگونه رویارویی مستقیم نظامی با روسیه پرهیز شود.
پیتر نویمن، کارشناس تروریسم در گفتوگوی صلح برلین در وزارت دفاع آلمان یادآور شد: میان صلح و جنگ منطقهای خاکستری وجود دارد. او هشدار داد که دفاع موثر نباید به شیوه چشمدربرابرچشم باشد. بازدارندگی واقعی زمانی حاصل میشود که حملات بیاثر و جامعه و زیرساخت بتوانند سریع بازیابی شوند تا حملهها بیثمر بمانند.
به باور او تابآوری یعنی توانایی جلوگیری و مهار چنین حملاتی. او از اقداماتی نظیر سرنگونی هواپیما ابراز نگرانی و تاکید کرد: سرنگون کردن هواپیما همواره خطر تشدید درگیری را در پی دارد زیرا تقریبا همیشه با واکنشی از سوی روسیه روبهرو خواهد شد.
ماموران «ردهپایین» چه کسانی هستند؟
در چنین شرایطی یکی دیگر از معضلات اروپاییها در قبال روسیه بحث ماموران ردهپایینی بوده که از آنها بهعنوان ماموران یکبارمصرف نیز یاد میشود. طبق ادعای منابع غربی چنین خرابکارانی در خود آلمان نیز فعالند. ماموران موسوم به ردهپایین افراد حرفهای نبوده بلکه در برابر مبالغ اندک برای انجام اقدامات کوچک خرابکارانه اجیر میشوند. پس از پایان ماموریت آنها را کنار گذاشته و بهندرت دوباره بهکار میگیرند.
نهادهای امنیتی چند کشور اروپایی از جمله لیتوانی و جمهوری چک نیز موارد مشابهی را گزارش دادند. باور بر این است که سازمانهای اطلاعاتی روسیه از شبکههای اجتماعی بهویژه تلگرام برای جذب این ماموران استفاده میکنند. در کانالهای عمومی که محتوای طرفدار روسیه منتشر میکنند کاربران زیر نظر قرار گرفته و کسانی که مرتب پستها را لایک یا بازنشر میکنند ممکن است بهعنوان گزینههای بالقوه شناسایی شوند. نرمافزارهای ویژه میلیونهاپروفایل را از نظر گرایش سیاسی و میزان وفاداری تحلیل میکنند. ارتباط اولیه معمولا از طریق پیامهای بیضرر یا پیشنهادهای ساده آغاز و سپس به برنامههای رمزگذاریشده منتقل میشود.
ماموران تازهجذبشده وظایفی چون عکاسی از پایگاههای نظامی، آتشزدن خودروها یا شعارنویسی سیاسی را بر عهده میگیرند. بیشتر آنها آموزشندیده و انگیزهی بیشتر مالی تا ایدئولوژیک دارند و پس از انجام یک ماموریت کنار گذاشته میشوند. کاسپر رکافک، پژوهشگر ارشد مرکز بینالمللی مقابلهباتروریسم میگوید روسیه شیوه خود را بهبود داده است. بسیاری از نیروهای تازهجذبشده مجرم هستند نه شهروندان عادی؛ افرادی که پیشتر در فعالیتهای مجرمانه در اروپا، اوکراین یا بلاروس مشارکت داشته و ارتباط مستقیمی با روسیه نداشتند.
سینان سلن، رییس سازمان اطلاعات داخلی آلمان هشدار داده است: دولتهای خارجی با بهکارگیری ماموران بیپروا و آموزشندیده که صرفا برای پول از طریق شبکههای اجتماعی جذب میشوند دموکراسی و امنیت ما را تهدید میکنند. او از شهروندان خواست تا مهره دست سرویسهای اطلاعاتی بیگانه نشوند.
احتمال خرابکاری در لهستان
بهتازگی هشتنفر ازجمله یکتبعه اوکراینی در لهستان بازداشت شدند. نخستوزیر لهستان، دونالد توسک اعلام کرد که آنان مظنون به برنامهریزی برای اقدامات خرابکارانه بودند. به گزارش رسانههای لهستانی، این بازداشتها در میانه اکتبر۲۰۲۵ و درچند شهر از جمله ورشو و بیالیستوک انجام شده است.
توماش سیمونیاک، هماهنگکننده اطلاعاتی دولت گفت که مظنونان نهتنها قصد جاسوسی از پایگاههای نظامی و زیرساختهای حیاتی را داشته بلکه برای انجام عملیات خرابکاری و حمله نیز آماده میشدند. آژانس امنیت داخلی لهستان گزارش داده است که بازداشتشدگان با رابطهای خود در روسیه و بلاروس در تماس بودند. ورشو، روسیه و متحدانش را متهم کرده است که مامورانی را برای جذب خرابکاران به کشور اعزام کردند؛ ادعایی که مسکو آن را رد میکند.
