26 - 07 - 2023
پیکر بورس در اتاق احیاء
«جهانصنعت»- بنیامین نجفی- پس از اتفاقات حدود دو ماه اخیر که در بازار بورس رخ داد و باعث یک سقوط و خروج بیسابقه نقدینگی شد، در روزهای گذشته متولیان و مسوولان قوای مختلف درخصوص احیاء بازار دست به کنش و واکنشهای مختلفی زدند. البته این اقدامات و اظهارات در شرایطی است که در بیش از یک ماه اخیر، سرمایهگذاران با سوالات بیجوابی مواجه بودند و زمانی هم که دولت درصدد پاسخگویی برآمد بخشی از سرمایه آنها از دست رفته بود. در یکی از این واکنشها رییس دستگاه قضا به مساله بازار سرمایه پرداخت و اعلام کرد که با توجه به آنکه جمع کثیری از مردم دارای کد بورسی هستند و درگیر بازار سرمایه شدهاند، در شرایطی که این وضعیت برای مردم ایجاد نگرانی کرده لازم است بازرسی کل کشور، شورای عالی بورس و دولت برای مردم موضوع را تبیین کنند تا زمینه سوءاستفاده برای دشمنان فراهم نشود. از سوی دیگر محمدرضا پورابراهیمی رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در نامهای از محمدباقر قالیباف رییس مجلس خواسته است که مصوبه نرخ خوراک بررسی و اقدامات لازم برای لغو آن انجام شود. این واکنشها به وضعیت ناآرام بورس در حالی است که وضعیت بازار از شروع مردادماه تا حدودی متفاوت شده است، بهطوری که در ابتدای این ماه شاخص کل با رشد ۲۱ هزار واحدی همراه شد و روز گذشته بار دیگر شاخص به بالای ۲ میلیون برگشت. با این وجود و با توجه به بدبینیهای دو ماه اخیر بعید است اعتماد سهامداران به سرعت به برنامههای سیاستگذار جلب شود. از این رو بسیاری از کارشناسان نسبت به تداوم مثبت بودن بازار شک دارند و معتقدند که بازار هنوز وارد وضعیت پایدار نشده است. با این حال به نظر میرسد در شرایط فعلی و پس از اتفاقاتی که در دو ماه گذشته و به دنبال دستورالعملهای مختلف دولت از جمله نرخ خوراک، عوارض صادراتی و قیمتگذاریهای دستوری رخ داد، متولیان بازار و مسوولان رده بالا برای احیای بورس تلاش میکنند و سهامداران فعلا نظارهگر این وضعیت هستند. در چنین شرایطی که به نظر میرسد بسیاری به این نتیجه رسیدهاند که پیکر بیمار و نیمهجان بورس نیاز به حمایت و کمک دارد، باید دید در زمانهای باقی مانده بازار سرمایه احیا میشود یا با از دست رفتن فرصتهای باقیمانده سرمایههای کوچک و بزرگ وارد بازارهای دیگر میشوند.
مدافع واقعی شرکتها سهامداران هستند، نه شرکتها
مهدی سوری کارشناس بازار سرمایه در گفتوگو با «جهانصنعت» اظهار کرد: عموما ورود افراد و دستگاههای خارج از بازار سرمایه به موضوع بازار سرمایه، مگر در شرایط خیلی بحرانی اتفاق چندان خوشایندی نیست. تجربه نشان داده است که دخالتهای بیرون بازار بیشتر از آنکه بتواند به بازار کمک کند باعث آسیب به بازار سرمایه میشود. ترجیح ما این است که دغدغه دولت و مجلس موضوع حمایت از تولید باشد، یعنی بحث خوراک پتروشیمیها از آنجایی که به تولید لطمه میزند باید مورد توجه و نقد قرار بگیرد، نه از این جهت که باعث کاهش یا افزایش قیمت سهام میشود. او افزود: زمانی که حال تولید بد است طبیعی است که حال بازار سرمایه هم منفی میشود و اگر حال تولید خوب باشد وضعیت بازار مثبت است. طبیعتا دستکاری کردن یا ورود مستقیم به روند قیمتها در بازار سرمایه خیلی اتفاق خوشایندی نیست. از طرف دیگر شرکتها باید از منافع خودشان در مقابل دولت، مجلس و حاکمیت دفاع کنند، نه اینکه سازمان بورس به نمایندگی از شرکتها بخواهد از سودآوری و منافع آنها دفاع کند، اما معضلی که باعث میشود این اتفاق بیفتد این است که در خیلی از شرکتهای ما به واسطه سهامداری دولت، مدیرانی داریم که منصوب خود دولت هستند و به تصمیمات دولت اعتراض نمیکنند. برای این است که بخش کوچکی از سهام شرکت که در اختیار سهامداران است، در نهایت باعث میشود این سهامداران خرد نسبت به مدیران شرکت دغدغه بیشتری برای آسیب وارد نشدن به شرکت داشته باشند. اگر بخواهیم بازار سرمایه سالمی داشته باشیم باید اقتصاد سالمی داشته باشیم، به تولید توجه کرده و زیرساختهای بازار سرمایه را نیز درست کنیم.سوری با بیان دو پیشنهاد گفت: اول اجباری شدن تجدید ارزیابی شرکتهاست یا اینکه حداقل داراییهای شرکت به قیمت روز نوشته شود و نه به بهای تمامشده تاریخی. نکته دوم اینکه کنترل دولت از شرکتها گرفته شود. دولت ثابت کرده است که مدیر خوبی نیست و توانایی اداره شرکت را ندارد و این را هم ثابت کرده که خیلی وقتها منافع شرکت برایش اهمیتی ندارد. اگر بتوان اقدامی کرد که دولت و شرکتهای وابسته به دولت با هر میزان سهام بیشتر از دو کرسی هیاتمدیره را نتوانند در اختیار بگیرند و کنترل شرکتها را نداشته باشند و مدیرانمان به جای مدیران منصوبشده از طرف دولت باشند و کسانی باشند که توسط سهامدارانی که نسبت به سهم خود و شرکت دغدغه دارند انتخاب شده باشند، آن زمان تمام این مطالبهگریها وارد کانال درست خود میشود. طوری نباید باشد که هر زمان بازار منفی شد جلسه گذاشته شود تا بازار مثبت شود و بعد دوباره همه دغدغه داشته باشند که شرایط قبلی چه زمانی دوباره اتفاق میافتد. این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: طبیعی است که مسوولان رده بالا در شرایط بحرانی به مسائل مهم مانند بورس ورود کنند. در سال ۹۹ ما بارها هشدار دادیم که قابلیت تبدیل شدن این موضوع به بحران اجتماعی وجود دارد. زمانی که دولت میبیند بحرانها یکی پس از دیگری بهوجود میآید باید ببیند کجای ساختار مشکل دارد. مشکل ساختار ما این است که دولت دست خود را در جیب تولید کرده و اینکه بخش زیادی از تولید مدیریتش با منصوبان دولت است که از منافع سهامداران دفاع نمیکنند. اگر این دو معضل را حل کنیم، نیاز نداریم که مسوولان نگران سود یا زیان سهامداران بازار سرمایه باشند.
بازار سرمایه نیازمند بسته حمایتی جدید
علیرضا تاجبر، کارشناس بورس در همین باره به «جهانصنعت» میگوید: در حال حاضر شرایط خیلی خاصی را در تاریخ بازار سرمایه تجربه میکنیم. بعد از اتفاقاتی که در سال ۹۹ افتاد، شاهد سلب اعتماد سرمایهگذاران در بازار بودیم. این اعتماد از زمستان سال گذشته تا حدودی بازگشت و در فروردین و اردیبهشت امسال به اوج خودش رسید و ما شاهد یک بازار با روند مثبت بودیم. منتها اتفاقات بد دوباره تکرار شد و پشت سرهم رخ داد و برای همین این ظن را به وجود آورد که این اتفاقات تعمدی است و امروز شاهد سلب اعتماد از بازار سرمایه هستیم. او افزود: باید توجه داشته باشیم که امروز بیش از ۵۰ میلیون نفر ذینفع بازار سرمایه هستند و از این رو باید توجه ویژهای به آن شود. الان شاهد هستیم که برای صنایع مختلف تهدیدهای متفاوتی تعریف شده است.
در صنعت پتروشیمی نرخ خوراک را داریم، در صنعت پالایشگاه حذف تخفیف، در بخش خودرو قیمتگذاری دستوری، در حوزه بانکها خرید دستوری و در بخش صادراتیها افزایش عوارض صادراتی را داریم. این در حالی است که همه این اتفاقات در کمتر از دو ماه رخ داده است. یعنی از اوج بازار پشتسرهم اخبار منفی مخابره شد و از متولیان بازار هم واکنش عملی را مشاهده نکردیم. برای همین این ظن وجود دارد که این اتفاقات تعمدی رخ داده و منجر به زیان سهامداران شده است. فارغ از این صحبتها و گلایهها، بازار سرمایه نیاز به یک بسته حمایتی دیگر دارد؛ مشابه آن چیزی که سال قبل تصویب شد. در اینجا باید برای میانمدت و بلندمدت سهامداران یکسری آیتمها مثل نرخ خوراک و استراتژی صندوقهای حمایتی و عوارض صادراتی و… مشخص شود. بدون چنین برنامهای بعید است بازار بتواند دوباره جان بگیرد و اعتماد سرمایهگذاران را جلب کند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد