3 - 12 - 2019
پیشگیری از خطای بزرگ
گروه سیاسی- با توجه به اینکه در زمان مذاکرات هستهای فدریکا موگرینی نقش سازنده و البته مثبتی در روند مذاکرات داشت انتظار میرود حالا جانشین او که از دیروز کار خود را در اتحادیه اروپا آغاز کرده و البته بارها هم از برجام و حفظ معاهده هستهای سخن گفته مواضعی نزدیک به موگرینی و مثبت برای ایران داشته باشد. سخنان بورل جانشین موگرینی نشان میدهد که او مواضعی مثبت نسبت به ایران دارد. بعد از آنکه تهران در اعتراض به خروج آمریکا از برجام، غنیسازی اورانیوم را از سر گرفت، بورل اعلام کرده بود که اقدام ایران نقض برجام نیست؛ سخنی که در آن مقطع باعث دلگرمی سیاست خارجی ایران شده بود. وی همچنین به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، در رشته توئیتی این انقلاب را ستود و به افزایش شمار زنان شاغل و دانشجو در ایران پس از انقلاب اشاره کرد. وی همچنین نقش ایران را در بحران سوریه، ضروری و مفید ارزیابی کرد.
این اظهارنظرها البته نه برای اسراییل خوشایند بود و نه عربستان سعودی تا آنجا که از زمانی که نام جوسپ بورل برای کارگزاری سیاست خارجی اتحادیه اروپا مطرح شد، اعتراضهای تندی در رسانهها علیه او به راه افتاد. در این میان اعتراض رسانههای اسراییلی و هواداران اسراییل در رسانههای غربی تندتر بود چراکه جوزپ بورل بارها در طول حیات سیاسیاش موضعگیریهایی همدلانه با فلسطینیان داشته است.
اما این اواخر بلژیک، دانمارک، فنلاند، هلند، سوئد و نروژ با صدور پیام مشترکی اعلام کردند با توجه به آنکه اتحادیه اروپا همچنان از برجام پشتیبانی و تعهدات مرتبط با آن را اجرا میکند، این شش کشور برای کمک به تجارت قانونی با ایران تشریفات رسمی پیوستن به سازوکار اینستکس را آغاز میکنند. اقدام این شش کشور مورد استقبال کشورهای بنیانگذار سازوکار اینستکس قرار گرفته است. انگلستان، فرانسه و آلمان با انتشار پیام مشترکی اعلام کردند یوستن کشورهای جدید نشاندهنده عزم اروپا به ادامه تجارت قانونی با ایران و حفظ برجام است. انگلستان، فرانسه و آلمان در ژانویه سال جاری تاسیس سازوکار اینستکس را اعلام کردند، اما هنوز از این طریق معاملهای نکردهاند. در عین حال ایران به دلیل نارضایتی از ناکارآمدی و عدم جدیت کشورهای اروپایی در اجرای این سازوکار تعهدات برجامی خود را متوقف کرده است.
حالا آغاز رسمی تشریفات پیوستن شش کشور اتحادیه اروپا به اینستکس با واکنش مثبت افکار عمومی و سیاستمداران جهان روبهرو شده است. رادیو بینالمللی فرانسه در تحلیلی گفت: سازوکار اینستکس دورنمای گسترده و انرژی زیادی دارد که نشاندهنده مقاومت کشورهای اروپا در برابر آمریکاست. پیشتر آمریکا هشدار داده بود که هر گونه تخلف در معامله با ایران را تحریم خواهد کرد.
البته وزیر امور خارجه کشورمان در پی پیوستن شش کشور جدید اروپایی به اینستکس، از کشورهای اتحادیه اروپا خواست «به جای وعدههای توخالی به کمترین وظیفه انسانی خود عمل کنند.» محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در پیامی توئیتری نوشت: به جای تهدیدهای گستاخانه و وعدههای توخالی روی کاغذ، تروئیکای اروپا، اتحادیه اروپا و سوئد که سهامدار آینده اینستکس است، باید با کار سادهتر، کمترین وظیفه انسانی را انجام دهند: از شرکت دارویی مولنلنیک بخواهند محصولاتی را بفروشد که به کودکان مبتلا به بیماری پروانهای( EBz) کمک میکند زخمهایشان را بپوشانند. وی در ادامه با استفاده از یک هشتگ نوشت: تروریسم اقتصادی، میکشد.
اما واکنشها به پیوستن کشورهای اروپایی به اینستکس همچنان ادامه دارد. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی درخصوص تصمیم شش کشور اروپایی جدید برای پیوستن به سازوکار حمایت از تبادلات تجاری با ایران (اینستکس)، گفت که کشورهای اروپایی باید برای اینکه میخواهند با ایران تجارت کنند، «از خود شرمنده باشند». نتانیاهو مدعی شد که این کشورها ایران را قادر میساختند که تسلیحات هستهای تولید کند.
اما سفیر انگلیس در ایران نیز نسبت به پیوستن کشورهای اروپایی به اینستکس واکنش نشان داد. راب مکایر، سفیر انگلیس در ایران در توئیتر خود در مورد واکنشها به پیوستن کشورهای اروپایی به اینستکس نوشت: لحن بعضی عکسالعملها به این بیانیه تعجبآور است. ما همواره نگرانی خود را نسبت به وضعیت حقوق بشر در ایران ابراز میکنیم. ولی اینستکس نشان میدهد که ما همگی تا زمانی که برجام پابرجاست در راستای حمایت از تجارت که به نفع همه ایرانیان است فعالیت میکنیم.
اکنون با تمایل کشورهای اروپایی برای پیوستن به اینستکس و از طرفی آغاز به کار مسوول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا میتوان به حفظ برجام و برگشت اروپا به اجرای تعهدات هستهای امیدوار بود. ضمن اینکه دیروز جوزپ بورل، مسوول جدید سیاست خارجی و امنیت مشترک اتحادیه اروپا بر لزوم انجام تلاشهای همهجانبه برای «زنده نگه داشتن» برجام تاکید کرد و از ایران نیز خواست همه مساعی خود را در این زمینه به کار گیرد.
بورل در مصاحبهای گفت: «ما بیشترین علاقه را برای حفظ و بقای توافق هستهای داریم و از مقامهای ایرانی هم میخواهیم هرچه را که میتوانند، انجام دهند تا این توافق زنده بماند.» مسوول جدید سیاست خارجی و امنیت مشترک اتحادیه اروپا که پیش از این مسوولیت وزارت خارجه اسپانیا را برعهده داشت با اشاره به یک ضربالمثل اسپانیایی تصریح کرد: ما اکنون هر کاری را که میتوانیم برای حفظ برجام انجام میدهیم. بورل افزود: «ما به دوستان ایرانی خود میگوییم که بهترین کار برای آنها این است که اجازه ندهند این توافق بمیرد.» وی هشدار داد: «این یک خطای بزرگ خواهد بود که آنها کاری انجام دهند که به مرگ و نابودی این توافق منجر شود.»
بورل ۷۲ ساله که به عنوان یکی از مهرههای کلیدی کابینه اورسولا فوندرلاین، رییس جدید اتحادیه اروپا فعالیت میکند در این مصاحبه، تغییرات آب و هوایی و مهاجرت را دو چالش اصلی این اتحادیه در دوره جدید برشمرد و «نگاه به بیرون» و «برنامهریزی در بعد جهانی» را از راهبردهای اصلی آن عنوان کرد. وی همچنین بر لزوم اتخاذ سیاستهای ویژه اتحادیه اروپا در برابر اقدامات چالشبرانگیز دونالد ترامپ رییسجمهور آمریکا تاکید کرد.
معاون وزیر امور خارجه کشورمان بهصورت تلویحی سخنان بورل را تایید و بار دیگر بر اهمیت حفظ توافق هستهای تاکید کرد. موسسه امور بینالملل ژاپن در صفحه توئیتری خود بخشی از سخنان عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه کشورمان در این موسسه را بازنشر داده است. عراقچی در این سخنان گفته است: توافق هستهای ایران یک بازی برد- برد از طریق مذاکرات سازنده بود. برجام، توافقی میان آمریکا و ایران نیست، [بلکه] یک توافق بینالمللی است.
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا نیز با ارسال پیامی برای اورزولا فوندرلاین، رییس جدید کمیسیون اروپا، جوزپ بورل مسوول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا و چارلز میشل، رییس جدید شورای اروپایی، آغاز به کار آنها را تبریک گفته است. وی در این پیام آورده است: ایالات متحده منتظر همکاری با این تیم کاری جدید است به همراه دیوید ساسولی رییس پارلمان اروپا و کشورهای عضو اتحادیه اروپا تا به اهداف مشترک دست پیدا کنیم. پمپئو افزود: این اهداف شامل تقویت روابط تجاری، ارتقای استقلال انرژی و مقابله با چالشهای مشترک علیه امنیت و ارزشهای ماست از جمله تهدیدات روسیه، حزب کمونیست چین و ایران. همکاری با یکدیگر یک نیروی ضروری و لازم برای بهبود شرایط جهان است. ما به دنبال تقویت دوستیها به منظور اطمینان یافتن از آیندهای درخشان و آرام برای شهروندانمان هستیم.
وزیر خارجه آمریکا همچنین خواهان اتحاد کشورهای جهان با آمریکا برای مقابله با ایران شد. مایک پمپئو گفت: سیاست دولت ترامپ برای متوقف کردن رفتارهای خصومتآمیز ایران، هم از نظر سیاسی و هم دیپلماتیک در راستای این بوده است که کشورهای سراسر جهان، ایران را به عنوان بزرگترین کشور حامی تروریسم بشناسند. وی در ادامه ادعا کرد: هفته گذشته ایرانیها یک کارزار ترور در استانبول و علیه یک ایرانی مخالف ایجاد کردند. اینها کار کشورهای عادی نیست. ما به دنبال آن هستیم که کشورهای جهان مانند اروپاییها که رویکردی بسیار متفاوت درباره برجام دارند را با خود متحد کنیم و رییسجمهور ما میخواهد که ایران بداند نمیتوانند کارهایی مانند آنچه تاکنون انجام دادهاند را انجام دهند و هیچ هزینهای برای آن پرداخت نکنند. پمپئو در ادامه گفت: شما شاهد افزایش توان بازدارندگی ما از طریق فعالیتهایمان در تنگه هرمز بودید.
سه هفته پیش، آمریکا افزایش نیروهای نظامی آمریکا و بالابردن توان بازدارندگی در عربستان سعودی را اعلام کرد، من فروش تسلیحات به منطقه برای کمک به عربستان سعودی و امارات را اعلام کردم.
وی مدعی شد: امیدواریم با این اقدامات ایران درک کند که فعالیتهای بدخواهانهاش در هر جایی از جهان که اتفاق بیفتد، برای آنها هزینهای دارد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد