پیشنهادی برای یکی از کهنترین محلههای تهران
جهان صنعت- با تمرکز بر نقش اهالی محله تاریخی اودلاجان، نقد برنامهریزیهای بالادستی، بررسی چالشهای حقوقی و کالبدی و طرح ایده تبدیل اودلاجان و چالمیدان به یک منطقه فرهنگی، همایش «اودلاجان: نگاهی به آینده» برگزار شد.
همایش «اودلاجان: نگاهی به آینده» در سه نشست تخصصی برگزار شد. در دو نشست نخست، ابعاد متنوعی از تاریخ، زیست اجتماعی، ساختار کالبدی و تحولات محله اودلاجان مورد بررسی قرار گرفت و نشست سوم به طور مشخص به آینده این محله تاریخی اختصاص داشت.
احمد مسجدجامعی،عضو اسبق شورای شهر تهران که خود را فرزند اودلاجان معرفی کرد در این همایش با اشاره به مطالعات محلهای انجامشده در دهههای گذشته، بر ضرورت سپردن پژوهشها به خود اودلاجانیها تاکید کرد. او ضمن یادآوری نقش چهرههای تاثیرگذار پیشین در مطالعات میدانی محله، پیشنهاد داد که نام «اودلاجان» به «اولاجان» اصلاح شود و برگزاری نشستهای منظم محلهای، رویدادهای فرهنگی و مرمتهای کوچک و بزرگ را از راهکارهای عملی احیای محله دانست. مسجدجامعی همچنین با استناد به مفهوم «حق شهر»، به مسدودسازی پیادهروهای اطراف اودلاجان انتقاد کرد.
یکی از مهمترین پیشنهادهای مطرحشده در همایش نیز از سوی اسکندر مختاری،مرمتگر ارائه شد؛ ایده تبدیل اودلاجان و چالمیدان به یک منطقه فرهنگی با وسعتی حدود ۲۰۰هکتار. او با اشاره به وسعت تهران، اختصاص چنین فضایی به فعالیتهای فرهنگی را حداقل انتظار از یک کلانشهر دانست و اودلاجان را به دلیل پیشینه تاریخی و موقعیت دسترسی مناسب، واجد این ظرفیت معرفی کرد. مختاری افق زمانی ۲۰سالهای برای تحقق این ایده ترسیم کرد و نقش مردم را در اجرای آن تعیینکننده دانست.
اکبر تقیزاده،مرمتگر نیز با اشاره به تجربه طولانی خود در مرمت و احیا، اودلاجان را دارای ظرفیت تبدیلشدن به منطقهای شهری، بانشاط و درجهیک دانست. او همسایگی با بازار را همزمان فرصت و تهدید عنوان کرد و معتقد بود در صورت احیای منطقی برخی راستههای بازار، اثرات مثبت آن به درون محله نیز تسری خواهد یافت.
در این همایش، کارشناسانی همچون جاوید سرایی، نصرالله حدادی و فرهاد توحیدی به بررسی ابعاد اجتماعی، فرهنگی و سینمایی اودلاجان پرداختند. محمدحسن طالبیان، معاون پیشین میراث فرهنگی، نیز تاکید کرد که مرمت پایدار بافتهای تاریخی بدون نقشآفرینی مستقیم مردم ممکن نیست و وعده پیگیری استقرار دفتر ادارهکل میراث فرهنگی استان تهران در اودلاجان را داد.
بهروز مرباغی، دبیر همایش در این نشست بر ضرورت برگزاری همایشهایی حرفهای، مستقل و بهدور از تشریفات تاکید کرد و آنها را بستری ضروری برای تولید منابع مطالعاتی دقیق و قابل اتکا در حوزه بافتهای تاریخی و مرکزی شهر دانست.
در ادامه محمد احمدی، حقوقدان با اشاره به تجربههای شخصی خود در حوزه املاک متروک، از چالشهای جدی حقوقی و قضایی در بافتهای مرکزی تهران سخن گفت. او با اشاره به خیابان فردوسی اعلام کرد که از میان حدود ۳۲۵مغازه این خیابان، ۸۰ واحد به دلیل مشکلات حقوقی تعطیل بودهاند که طی سالهای اخیر بیش از ۷۵درصد آنها دوباره به چرخه فعالیت بازگشتهاند؛ اقدامی که به گفته او نشاندهنده نقش تعیینکننده حل مسائل حقوقی در احیای بافتهای شهری است.
در بخش دیگری از نشست، سنا حیدری مهوار، پژوهشگر گزارشی از پایاننامهها و مطالعات انجامشده در دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی درباره اودلاجان ارائه کرد. محمدسعید ایزدی نیز با تکیه بر بیش از سه دهه فعالیت در حوزه احیا و بازآفرینی شهری، بر ضرورت تغییر رویکرد از برنامهریزی بالابهپایین به نگاه مبتنی بر ساکنان و ذینفعان محلی تاکید کرد و نشنیدن صدای اهالی را یکی از دلایل اصلی ناکامی طرحهای شهری در بافتهای تاریخی دانست.
محمد سالاری، جامعهشناس نیز در این همایش با طرح موضوع رانتهای شهری پیشنهاد کرد به جای تمرکز صرف بر «اهالی» یا «ساکنان»، مفهوم «باشندگان» وارد ادبیات برنامهریزی شهری شود؛ مفهومی که همه افراد مرتبط با یک محله، از ساکنان و شاغلان تا رهگذران و گردشگران را در بر میگیرد. او همچنین به رانت منفی تحمیلشده به ذینفعان بافتهای تاریخی به دلیل ضوابط میراث فرهنگی اشاره کرد و خواستار جبران این نابرابری شد.
منبع: ایسنا
