12 - 03 - 2017
پول ملی به حذف صفر نزدیک شد
حذف سه تا چهار صفر از پول ملی، ماجرای چند ساله پولی ایران است که گاهی با قدرت مطرح میشود و گاهی به آرشیو بانک مرکزی برمیگردد اما این بار سیاستگذار پولی پیشبینی کرده که به زمان حدود یک ساله برای اجرای این سیاست نیاز دارد.
واحد پولی ایران براساس بند «الف» ماده «۱» قانون پولی و بانکی مصوب سال ۱۳۵۱ ریال بوده و طی این سالها با وجود فرازونشیبهایی که در اقتصاد کلان رخ داده همچنان نیز پابرجاست. هرچند اخیرا هیات وزیران پیشنهاد تبدیل ریال به تومان را مطرح کرد که باید برای بررسی به مجلس برود اما این موضوع ارتباطی به ماجرای حذف چند صفر از پول ملی نداشت.
این در حالی است که طی سالهای گذشته و به ویژه در اواسط دهه ۱۳۸۰ با روند رو به رشدی که در تورم ایجاد و اقتصاد در شرایط ویژهای قرار گرفت، دولت احمدینژاد سیاست حذف صفر از پول ملی را پررنگتر از قبل مطرح کرد تا راهی برای افزایش ارزش پول باشد.
اما به هرحال در آن هنگام با توجه به شرایط اقتصادی ناپایداری که وجود داشت، این موضوع رسما در دستور کار بانک مرکزی قرار نگرفت چراکه شرایطی همچون بحرانهای ارزی، اجرای قانون هدفمندی یارانهها که خود موجب ایجاد شوک قیمتی قابل توجهی شده و تورم را تحریک کرد، در مجموع بانک مرکزی را به این نتیجه رساند که تا هنگامی که ثبات در اقتصاد حاکم نشده زمان حذف صفر نخواهد بود.
با تغییر دولت با اینکه بانک مرکزی در دولت یازدهم هم تمایل خود برای حذف چند صفر از پول ملی را اعلام کرد اما با توجه به شرایط بیثبات اقتصادی که از حدود سه سال پیش وجود داشت، تورم فزاینده، رشد اقتصادی منفی و شرایط ارزی که قابل پیشبینی نبود، درنتیجه سیاست رفرم پولی را بایگانی کرد و وعده داد تا زمانی که شرایط اجرای آن از جمله ثبات اقتصاد کلان، تورم تکرقمی، ثبات بازار ارز و سایر زمینهها فراهم نشود، به هیچ عنوان در این باره اقدامی نخواهد کرد.
اما در سال ۱۳۹۵ و با اعلام قضاوی – معاون وزیر اقتصاد- مبنی بر اینکه حذف صفر و اصلاح پول ملی اقدامی ضروری است و به زمان آن نزدیک شدهایم، بار دیگر پرونده رفرم پولی بهطور جدیتری باز شد، هرچند به دنبال آن وزیر اقتصاد و مقامات بانک مرکزی اعلام کردند با وجود تمایلی که به این موضوع داشتند و حتما آن را اجرایی خواهند کرد اما فعلا شرایط مناسب نیست و باید صبور بود.
این در حالی بود که حتی در چند ماه گذشته با طرح تبدیل واحد پولی از ریال به تومان و شائبههایی که در رابطه با حذف سه صفر مطرح شد، مقامات پولی تاکید داشتند که این به معنای حذف چند صفر نبوده و تنها تبدیل واحد پولی به آنچه است که در عرف مورد استفاده قرار میگیرد و برای حذف صفر باید منتظر شرایط پایداری در اقتصاد بود.
با این حال قائممقام بانک مرکزی بررسی موضوع حذف سه تا چهار صفر از پول ملی را نیازمند دستکم یک سال زمان بیشتر برای بررسی دانست و گفت: در زمان مقتضی لایحهای مستقل در اینباره به مجلس ارسال میشود.
اکبر کمیجانی در مذاکره بینالمللی خود در دیدار با یوزف پورینگر استاندار اتریش علیا، فرانتز گاسلس برگر رییس اوبر بانک (OBER BANK) این کشور، سفیر اتریش در ایران و هیات تجاری و بانکی همراه آنها عنوان کرد که اصلاح واحد پول ایران سالهاست در دستور کار بانک مرکزی قرار دارد، اما حذف سه یا چهار صفر از پول ملی نیاز به ثبات بیشتر اقتصاد و کنترل تورم دارد. وی البته اعلام کرده پیشبینیها حاکی از آن است که برای اجرایی کردن این امر به یک سال دیگر زمان نیاز داریم.
قائم مقام بانک مرکزی در این دیدار با اشاره به رویکرد مثبت ایران در برقراری ارتباطات بینالمللی گفت: ایران از گسترش روابط با کشورها و از جمله اتریش استقبال میکند و امیدواریم به نقطه نظرات مشترکی در این باره دست یابیم و مسایل مختلف اقتصادی و از جمله موارد مرتبط با روابط کارگزاری بانکی را نیز رفع کنیم.
این مقام مسوول تاسیس شعب بانکی و دفاتر نمایندگی بانکهای اروپایی و کشور اتریش در ایران را یکی از راههای گسترش روابط عنوان کرد و گفت: بانکهای اروپایی به منظور برقراری ارتباط بیشتر با ایران و گسترش فعالیتهای تجاری خود میتوانند به تاسیس دفاتر نمایندگی و نیز شعب در ایران اقدام کنند.
وی با اشاره به گزارش نهادهای بینالمللی از بهبود فضای اقتصادی در ایران گفت: طی این مدت ایران در تلاش بوده همکاریهای خود را با نهادهایی همچون بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول افزایش دهد. صندوق بینالمللی پول در گزارش اخیر اقتصادی خود موسوم به «ماده ۴» تصویر جامع و دقیقی از شرایط اقتصاد کلان ارائه کرده است که میتوان برای شناخت بیشتر از اقتصاد ایران از آن گزارش بهره گرفت.
کمیجانی این را هم مطرح میکند که مطالعات بسیاری برای ساختار پولی و بانکی ایران انجام شده از اینرو دو لایحه بانکداری و بانک مرکزی اکنون با پیشنهاد این بانک در اختیار دولت قرار دارد تا مورد بررسی قرار گیرد.
در عین حال که طبق وعده قبلی و با تاکید مجدد قائممقام بانک مرکزی موضوع اصلاح واحد پول ملی که در لوایح دوقلو مطرح نشده، قرار است در قالب لایحه مستقل در آینده و در زمانی مشخص تهیه و به دولت ارائه شود و بعد از بررسیهای لازم برای تصویب به مجلس خواهد رفت.
براین اساس به نظر میرسد در آیندهای نهچندان دور سیاستگذار پولی برای حذف صفر از پول ملی بهطور جدیتری اقدام کند و آن را در دستور کار قرار دهد. این در حالی است که بنا بر گفته مقامات بانک مرکزی حتی با حذف سه یا چهار صفر از پول ملی قرار نیست اتفاقی بنیادی رخ دهد بلکه عمدتا اصلاحات مبادلاتی بوده و شرایط را تسهیل میکند. البته از سالها قبل مطالعات برای اجرای این سیاست در بانک مرکزی انجام شده و مقدمات آن فراهم شده است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد