پولبک به سوی امیدواری!
نوید خیرخواه- روز گذشته در بازار سرمایه شاهد یکی از متفاوت‌ترین روزهای معاملاتی خود در هفته‌های اخیر بودیم؛ روزی که با رشد چشمگیر شاخص‌ها، ورود سنگین نقدینگی و بهبود فضای روانی بازار همراه شد. جرقه این تغییر، اخبار مثبت حاصله از دور تازه مذاکرات سیاسی در مسقط بود که اگرچه هنوز جزئیات چندان زیادی از آن منتشر نشده اما فضای عمومی بازار به‌وضوح از سیگنال‌های مثبت آن تاثیر پذیرفت. در نتیجه، هم شاخص‌کل بورس صعودی شد و یکی از تاریخی‌ترین رشد‌های خود در دامنه نوسان فعلی را تجربه کرد، حدود ۶ هزار میلیارد تومان نقدینگی تازه وارد بازار شد و سمت تقاضا، به‌ویژه از سوی سرمایه‌گذاران حقیقی، جان تازه‌ای گرفت. در این میان اما باز هم حقوقی‌ها پای خود را از گلوی سرمایه‌گذاران تشنه بازدهی برنداشتند و سعی بر عرضه گسترده صفوف خرید داشتند اما نتوانستند بر فشار تقاضا غلبه کنند. در روز گذشته، ورود پول به بازار به‌گونه‌ای شتاب‌زده و گسترده صورت گرفت. گروه‌هایی مانند فلزات اساسی، فولاد و دیگر نمادهای شاخص‌ساز، با تقاضایی فزاینده روبه‌رو شدند و سرمایه‌گذاران سعی کردند با سرعت خود را با روند مثبت همراه کنند.
بورس دوباره از جا برخاست!
اخبار مثبت اخیر در شرایطی اثر خود را بر بازار نشان دادند که چند روز پیش‌تر، فضای ناامیدی و فشار فروش، بازار را در وضعیتی نگران‌کننده قرار داده بود. نگرانی از توقف یا شکست مذاکرات، ذهنیت منفی غالب را شکل داده و سهامداران را به سمت فروش شتاب‌زده سوق داده بود اما اکنون، به‌دنبال نشانه‌های تازه از تداوم مذاکرات، فضای کلی بازار دستخوش دگرگونی شده و بار دیگر امید جایگزین بدبینی شده است. فروشندگان دیروز، امروز خریدارانی شتاب‌زده شده‌اند و این چرخش نقش مهمی در شدت رشد قیمت‌ها داشته است. تجربه روز قبل اما الزاما نکته مثبتی نیست. فعالان بازار سرمایه در ایران به‌ویژه در مقایسه با بازارهای موازی مانند ارز و طلا، همچنان تاثیرپذیری بالایی از تحولات سیاسی دارند و واکنش‌های هیجانی، بخشی جدای‌ناپذیر از رفتار جمعی بورس‌بازان شده است. هرچند برخی تحلیلگران رشد روز گذشته را بیش‌ازحد احساسی ارزیابی می‌کنند، اما به‌نظر می‌رسد بازار از فاز نااطمینانی مطلق به‌سمت فضایی واقع‌گراتر حرکت کرده و همین تغییر جهت ذهنی، باعث واکنش سریع‌تر و شدیدتر نسبت به دوره‌های قبلی شده است. عبور کامل از رفتارهای هیجانی شاید همچنان در دسترس نباشد اما تکرار چنین رخدادهایی می‌تواند به بلوغ تدریجی بازار کمک کند. تحلیلگران بر این باورند که با گذشت زمان، نگاه صفر و یکی نسبت به تحولات سیاسی جای خود را به تحلیل‌های میان‌مدت و مبتنی بر سناریوهای مختلف خواهد داد. در چنین شرایطی اهمیت ویژگی‌هایی مانند نقدشوندگی بار دیگر برجسته شد چرا که سرمایه‌گذاران در فضایی نامطمئن، بیش از هر چیز به نمادهایی روی می‌آورند که امکان خروج و ورود سریع به آنها وجود دارد. جریان ورود پول به نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز نیز همین تمایل برای امنیت بیشتر در معاملات را نشان می‌دهد.
جهش شاخص‌ها در فضای خوش‌بینی
شاخص کل بورس با رشد ۷۹هزار و ۷۹۶واحدی معادل ۵۸/۲درصد، در سطح ۳میلیون و ۱۷۰هزار واحد قرار گرفت. سایر شاخص‌های مهم بازار نیز رشد هماهنگ و قابل‌توجهی را تجربه کردند. شاخص هم‌وزن با افزایش ۱۸هزار و ۹۵۷واحدی (۰۱/۲درصد) به سطح ۹۶۴هزار واحد رسید و شاخص بازار اول نیز با صعود ۶۶هزار و ۳۸۳واحدی، بازدهی روزانه ۷۸/۲درصدی را ثبت کرد.
در مرحله پیش‌گشایش معاملات، ۴۹۴نماد با صف خرید مواجه بودند و ارزش این صف‌ها به بیش از ۱۸هزار میلیارد تومان رسید. در مقابل، تنها ۴۲نماد در صف فروش قرار داشتند که ارزش آنها در مجموع حدود ۷۰۹میلیارد تومان برآورد شد؛ نشانه‌ای واضح از برتری محسوس سمت تقاضا در بازار دوشنبه. در جریان معاملات روز قبل، بیش از ۳۶میلیارد برگه اوراق بهادار میان فعالان بازار دادوستد شد. این معاملات در قالب حدود ۳۹۷هزار نوبت انجام شد و ارزش آن به ۱۴هزار و ۹۵۱میلیارد تومان رسید. سرانه خرید اشخاص حقیقی به طور میانگین ۶/۸۰میلیون تومان و سرانه فروش آنها ۷/۳۶میلیون تومان بود؛ اختلافی که بیانگر ورود فعال‌تر پول‌های خرد به سمت خرید است.
شاخص ارزش دارایی سهامداران حقیقی با دارایی کمتر از ۱۰میلیارد تومان نیز با ۱۲/۲درصد رشد، به عدد ۱۲۸هزار و ۶۷۵واحد رسید. در میان نمادهای اثرگذار بر شاخص کل، فملی، فارس، فولاد، وبملت، نوری، شستا و پارسان بیشترین تاثیر مثبت را داشتند. همچنین، وبملت، وپاسار و شپنا در صدر نمادهایی با بالاترین میزان تقاضا قرار گرفتند. از سوی دیگر، فزر، پاسا و خفولا با بیشترین عرضه مواجه شدند.
در بین نمادهای بورسی، فملی، شپدیس و تپمپی بیشترین افزایش قیمت روزانه را به ثبت رساندند. در مقابل، پاسا، داتام و دشیمی در صدر نمادهایی قرار گرفتند که با افت قیمتی همراه شدند. یکی از شاخص‌ترین ویژگی‌های معاملات دوشنبه، ورود سنگین پول حقیقی بود. بیش از ۶هزارمیلیارد تومان نقدینگی تازه از سوی سرمایه‌گذاران حقیقی وارد بازار شد. نمادهای فملی، وبملت و فولاد بیشترین ورود پول حقیقی را جذب کردند. در نقطه مقابل، خروج پول حقیقی از نمادهایی همچون فزر، آریا و وخاور بیش از دیگر نمادها اثرگذار بود. ارزش دلاری بازار سرمایه نیز به رقم ۱۳۰میلیارد دلار رسید.
