پزشکیان امروز، پزشکیان زمان انتخابات نیست
علی فریدونی- بنزین از نیمه آذرماه یعنی کمتر از یک هفته آینده سه‌نرخی می‌شود؛ طرحی که اوایل آذرماه به تصویب هیات دولت رسید و براساس آن نرخ بنزین جایگاه‌ها به ۵هزار تومان افزایش خواهد یافت. استفاده از سهمیه ۱۶۰لیتری که به قیمت یک‌هزار و ۵۰۰ تومان و ۳هزار تومان در اختیار افراد قرار می‌گرفت، تنها ازطریق کارت سوخت شخصی امکان‌پذیر خواهد بود. همچنین خودروهای مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، خودروهای خارجی وارداتی و خودروهای نوشماره داخلی از دریافت سهمیه محروم شده و مجبور خواهند بود سوخت موردنیاز خود را با نرخ ۵هزار تومان تهیه کنند. این اما تنها کلیات مصوبه دولت و مشخصا تغییراتی است که در نحوه توزیع و تخصیص بنزین صورت گرفته است. حال آنکه اجرای چنین طرحی بی‌تردید پیامدهای سیاسی- اجتماعی گسترده‌ای نیز درپی خواهد داشت؛ نکته‌ای که به باور بسیاری از ناظران ازسوی دولت مورد غفلت واقع شده و در صورت ادامه بی‌توجهی، دولت باید منتظر این پیامدها باشد.
مشکلات امروز یارانه بنزین ناشی از مصوبه مجلس هفتم است
جواد امام، سخنگوی جبهه اصلاحات ایران و دبیر کل مجمع ایثارگران که از جمله این منتقدان است، در گفت‌وگویی با «جهان‌صنعت» در این رابطه به دولت هشدار داده است. او با اشاره به رونمایی دولت از طرح سه‌نرخی شدن بنزین با تاکید بر اینکه «این اقدام متاسفانه هیچیک از مشکلات این حوزه را مرتفع نمی‌کند و در عمل باری از دوش دولت برنخواهد داشت» گفت: «من پیشتر نیز در توئیتی تاکید کرده بودم که اصل آزادسازی قیمت‌ها به‌ویژه در حوزه انرژی اقدامی درست است اما این مهم نیازمند فراهم کردن زمینه‌ها و مقدمات لازم و همچنین تنظیم و تصویب قوانین‌ومقررات و برنامه‌ریزی دقیق است که طبیعتا قصور اصلی در این زمینه به دولتمردان پیشین برمی‌گردد.»
او با اشاره به قانون هدفمندسازی یارانه‌ها که چند دهه از اجرای آن می‌گذرد اما در دولت‌های قبل به انحای گوناگون مورد غفلت قرار گرفته و به‌درستی اجرا نشده، یادآور شد: «ما در مجلس هفتم شاهد تصویب قانونی بودیم که برخلاف مسیری بود که پیش از آن اصلاح‌طلبان در دولت اصلاحات بنیان گذاشته و دنبال کرده بودند.»
دبیرکل مجمع ایثارگران توضیح داد که «در آن زمان دولت اصلاحات برنامه‌ای برای حذف تدریجی و پلکانی یارانه‌ها داشت که به‌موجب آن قرار بود سالانه ۱۰ تا ۲۰درصد قیمت کالاها و خدمات افزایش یابد و با حذف پلکانی یارانه‌ها، طی چندین سال قیمت کالاها و خدمات واقعی شوند با روی کار آمدن مجلس هفتم اما نمایندگان با ادعای عیدی دادن به مردم، قانون تثبیت قیمت‌ها را تصویب و آن روند اصلاحی را متوقف کردند.»
او با اشاره به روی کار آمدن دولت احمدی‌نژاد در سال‌های بعد و تحولاتی که رقم خورد، گفت: «آقای احمدی‌نژاد هم به طرحی که منجربه هدفمند شدن یارانه‌ها می‌شد، پشت کرده و به‌جای روند اصلاحی مبنی‌بر حذف تدریجی یارانه‌ها و تخصیص منابع آن برای توسعه و تجهیز زیرساخت‌ها، تصمیم به پرداخت یارانه نقدی به مردم گرفت.» امام تصریح کرد: «اتفاقا به‌تازگی آقای باهنر که در آن زمان نایب‌رییس مجلس بود، به‌صراحت اعتراف کرد که اقدام مجلس هفتم در این مورد اشتباه بوده است.»
پیامدهای افزایش قیمت بنزین و تحمیل هزینه به مردم در نیمه دوم سال
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب همچنین در واکنش به پرسش دیگر «جهان‌صنعت» در ارتباط با پیامدهای سیاسی- اجتماعی اجرای این طرح به‌ویژه باتوجه به وخامت اوضاع معیشتی و اقتصادی تاکید کرد که «خلأ و شکاف عمیقی که در این حوزه با آن دست به گریبانیم، از بیش از دو دهه پیش شکل گرفته» و در ادامه با اشاره به ضرورت برنامه‌ریزی دقیق و تدوین و تصویب قوانین و مقررات جامع و موثر برای مدیریت سوخت گفت: «معمولا برای اجرای این‌دست اقدامات در پایان سال اطلاع‌رسانی می‌شود و قوانین موردنظر از ابتدای سال بعد به اجرا درمی‌آیند؛ نه اینکه در نیمه دوم سال، ناگهان چنین شوکی به جامعه وارد کنیم؛ نمی‌توانیم یک‌شبه هزینه‌های مردم را افزایش دهیم.» او با اشاره به افزایش روزافزون مشکلات معیشتی و بحران اقتصادی در کشور گفت: «در شرایط تحریم و کمبود منابع، طی یک‌سال اخیر آب و برق مردم حدود ۱۰ تا ۱۵ برابر افزایش یافته، بدون اینکه یک نظام نظارتی شفاف و قانونی وجود داشته باشد.» سخنگوی جبهه اصلاحات ایران همچنین با اشاره به یکی دیگر از نارسایی‌ها و ایرادهای اساسی طرح بنزینی دولت گفت: «تاکنون هیچ گزارشی درباره اینکه درآمدهای ناشی از افزایش قیمت بنزین، صرف چه می‌شود و این منابع به چه منظور هزینه خواهد شد، منتشر نشده است.»
افزایش قیمت بنزین به این شیوه خلاف وعده‌های پزشکیان است
جواد امام همچنین در ادامه توضیحاتش در این رابطه ضمن تاکید بر لزوم آزادسازی قیمت بنزین و ضرورت زمینه‌سازی پیش از آزادسازی قیمت، به برخی اقدام‌هایی که دولت باید در این راستا مدنظر داشته باشد، اشاره کرد و گفت: «به‌عنوان مثال ابتدا باید بنزین استاندارد در اختیار مردم قرار گیرد، نه بنزینی آلوده که به آلودگی شهرها دامن می‌زند. همچنین باید با سرمایه‌گذاری در بخش سوخت و گاز، شرایط تولید خودروهای باکیفیت و استاندارد را فراهم کنیم و اگر هم توانش را نداریم، زمینه واردات خودروهای کم‌مصرف با مصرف حدود ۳ تا ۴ لیتر در هر یک‌صد کیلومتر را فراهم کنیم. از سوی دیگر باید جلوی قاچاق سوخت گرفته شود و قاچاقچیان کلان به جامعه معرفی شوند.» او با تاکید بر اینکه «تاکنون هیچیک از این ملزومات فراهم نشده»، یادآور شد که «اعضای دولت بارها افزایش قیمت را تکذیب کرده و شخص آقای پزشکیان هم در جریان انتخابات وعده داده بود که هرگز تا پیش از فراهم‌شدن شرایط و بدون موافقت مردم، اقدامی در راستای افزایش قیمت بنزین نخواهد کرد.»
امام در ادامه با اشاره به مجلس و نقش آن در شکل‌گیری شرایط کنونی گفت: «مجلس ـ که درواقع باعث و بانی این میزان خسارت به کشور و تحمیل هزینه به مردم بوده – اکنون اعلام می‌کند این اقدام دولت قانونی نیست؛ آن‌هم درحالی‌که مجلس هنوز هم با صراحت و شفافیت لازم وارد موضوع نشده است.» وی با نقد اتلاف منابع و بودجه در نهادهای مختلف افزود: «دولت به‌جای اینکه ناگهان دست در جیب‌های سوراخ و مندرس مردم ببرد، ابتدا باید به‌سراغ برخی نهادهای به‌اصلاح فرهنگی بی‌اثر و بی‌خاصیت می‌رفت و هدررفت بودجه و منابع در این نهادها را برطرف می‌کرد؛ جالب آنکه برخی از این نهادها، باوجود ناکارآمدی، از معافیت مالیاتی نیز برخوردارند.» او رویه‌ای را که دولت در این زمینه پیش گرفته، «غیرمنطقی» ارزیابی کرد و گفت: «این اصلاحات باید از درون دولت و نهادهای وابسته به دولت آغاز می‌شد، نه اینکه در نیمه دوم سال و بدون آنکه درآمد مردم را افزایش دهد، برای آنان هزینه ایجاد کند.»
لزوم فرهنگ‌سازی پیش از آزادسازی قیمت‌ها
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب همچنین با تاکید بر لزوم فرهنگ‌سازی پیش از اجرای قانون توضیح داد: «ما باید پیش از آزادسازی قیمت بنزین، با طرح‌های فرهنگی مردم را تشویق کنیم که از کالاها و خودروهای استاندارد و کم‌مصرف استفاده کنند.
حال آنکه خودروهای نو و تازه‌پلاک که طبیعتا مصرف کمتری دارند، از سهمیه سوخت محروم شده و خودروهای فرسوده با مصرف بیش از ۱۰ لیتر در هر یک‌صد کیلومتر، همچنان از سهمیه برخوردارند بنابراین می‌بینیم که این سیاست، نه منطقی است و نه هدفمند!» سخنگوی جبهه اصلاحات ایران همچنین با تاکید بر تمرکز صرف طرح بنزینی دولت بر «اصلاح قیمت‌ها» و بی‌توجهی به «اصلاح مصرف» و «اصلاح تولید» گفت: «این طرح، طرحی دقیق و حساب‌شده نیست و نمی‌تواند ریشه مشکلاتی را که به وضعیت فعلی مصرف سوخت منجر شده، حل کند چراکه در صورت اجرای آن نیز همچون امروز، افراد برخوردار بیشترین بهره را از یارانه می‌برند و دهک‌های پایین، کمتر از این یارانه استفاده خواهند کرد.» او با تاکید بر اینکه «این طرح نیازمند بازنگری جدی است»، گفت: «امروز با بحران‌های اساسی و ناترازی‌هایی مواجه هستیم که عامل اصلی آن دولت‌ها و مجالس گذشته بوده‌اند و کشور را به ورشکستگی تمام‌عیار رسانده‌اند؛ تا جایی که دولت حتی منابع لازم برای اداره امور را هم در اختیار ندارد و ناچار به‌سمت اصلاح قیمت‌ها حرکت کرده است.» او با تاکید بر اینکه «این وضعیت قابل‌دوام نیست»، تصریح کرد: «ما برای عبور از این شرایط بحرانی، نیازمند اراده ملی هستیم؛ در واقع لازم است که دولت، مجلس و مردم دست به دست یکدیگر دهند تا از این وضعیت ورشکستگی که نام آن را «ناترازی» گذاشته‌ایم، خارج شویم.»
عدم شفافیت در نحوه هزینه‌کرد درآمدهای ناشی از گرانی بنزین
امام با تاکید بر بی‌توجهی دولت به افکار عمومی یادآور شد: «وقتی دولت مردم را در تصمیم‌گیری‌ها به حساب نمی‌آورد و آنان را در روند اتخاذ تصمیمات مشارکت نمی‌دهد، طبیعی است که مردم هم درباره چنین تصمیماتی توجیه نمی‌شوند.» او با اشاره به اظهارات برخی اعضای دولت مبنی‌بر اینکه درآمدهای ناشی از افزایش قیمت بنزین به خزانه دولت واریز نمی‌شود، گفت: «این مساله بسیار نگران‌کننده است. مگر می‌شود درآمدهای عمومی کشور به خزانه واریز نشود؟! یکی از اعتراضات اصلی مردم همین است که ما عملا یک خزانه واحد و شفاف نداریم. تمام درآمدهای دولت باید به‌طور مستقیم به خزانه واریز شود و پس از آن براساس قانون و با رویکردی معقول به حوزه‌های مختلف تخصیص یافته و هزینه شود.»
او ادامه داد: «درواقع اگر قرار است این درآمدها صرف یارانه‌های معیشتی یا زیرساخت‌ها شود، باید این مساله به‌طور کاملا قانونی و شفاف انجام گیرد.» امام که معتقد است «یارانه‌ای که هم‌اکنون به‌طور مستقیم و غیرهدفمند توزیع می‌شود، از عوامل اصلی شکل‌گیری وضعیت کنونی است»، گفت: «متاسفانه در حوزه خصوصی‌سازی و سهام عدالت که وزیر اقتصاد نیز به صراحت گفته بخشی از مشکلات ما حاصل از آن است، ایرادهای مشابهی دیده می‌شود که موجب شکل‌گیری وضع کنونی است.»
سخنگوی جبهه اصلاحات ایران با تاکید بر اینکه «هم‌اکنون کشور با محدودیت منابع دست به گریبان است و زیرساخت‌ها نیز تقریبا تعطیل هستند»، گفت: «باتوجه به تحریم‌ها و عدم امکان سرمایه‌گذاری جدید که حاصل نوع تعامل ما با دنیاست، اگر در تولید و ایجاد زیرساخت‌ها نیز تلاش جدی صورت نگیرد، بحران‌های کنونی به‌سرعت تشدید و دوچندان خواهد شد.» او همچنین از جار و جنجال‌های سیاسی که صرفا در راستای منافع و قدرت یک فرقه خاص در مجلس آغاز شده، انتقاد کرد و با ابراز تاسف نسبت‌به اینکه حاکمیت نیز هیچ واکنشی به این جنجال‌آفرینی‌ها نشان نمی‌دهد، گفت: «باید وضعیت تمام جریان‌های بازنده انتخابات که تمام تلاش خود را در راستای تقابل با رای مردم متمرکز کرده‌اند، تعیین‌تکلیف شود. ما نیازمند مشارکت نخبگان و همراهی مردم هستیم.»
جواد امام همچنین در بخش پایانی صحبت‌هایش با اشاره به وعده‌های بی‌سرانجام رییس‌جمهور گفت: «آقای پزشکیان در دوران انتخابات تاکید داشت که تسلیم امر کارشناسی خواهد بود و افراد غیرمتخصص را کنار می‌گذارد اما آنچه امروز مشاهده می‌شود، این است که دولت برخلاف رای مردم و وعده‌های رییس‌جمهور و عملا در مسیر گذشته حرکت می‌کند و کماکان شاهدیم که افراد کارآمد و کارشناسانی که امروز باید مورد استفاده قرار می‌گرفتند، به‌دلیل محدودیت‌هایی که مجلس و جریان‌های تندرو ایجاد کرده‌اند، امکان حضور نیافته‌اند. درواقع متاسفانه پزشکیان امروز، پزشکیان زمان انتخابات نیست!»
