پتروفن۱۴۰۴؛ تغییر پارادایم در صنعت پتروشیمی ایران
جهانصنعت– رویداد ملی «پتروفن۱۴۰۴» که در آذرماه امسال با میزبانی هلدینگ خلیجفارس و در پژوهشگاه صنعت نفت برگزار شد بیش از هرچیز نماد یکتغییر پارادایم درصنعت پتروشیمی ایران بود؛ تغییری که نشان میدهد این صنعت راهبردی درحال عبور از منطق سنتی تولیدمحور و ورود جدی به زیستبوم نوآوری، فناوری و اقتصاد دانشبنیان است. پتروفن امروز دیگر صرفا یک همایش سالانه یا گردهمایی تخصصی نبوده بلکه به پلتفرمی ملی برای شناسایی، ارزیابی، هدایت و تجاریسازی نوآوری در صنعت پتروشیمی کشور تبدیل شده است؛ پلتفرمی که صنعت، دانشگاه، شرکتهای دانشبنیان، استارتاپها و نهادهای سیاستگذار را در مسیری مشترک قرار میدهد.
فضای حاکم بر چهارمیندوره پتروفن بهروشنی نشان داد که نگاه مدیران ارشد صنعت پتروشیمی به مقوله پژوهش و فناوری دچار تحول شده است. پژوهش دیگر یک فعالیت جانبی یا هزینهبر تلقی نمیشود بلکه بهعنوان پیشران خلق ارزش اقتصادی، افزایش بهرهوری، کاهش هزینهها، ارتقای تابآوری و تضمین بقای صنعت در شرایط پیچیده داخلی و بینالمللی شناخته میشود. پتروفن در این چارچوب نقش یک«سیستم نوآوری» را ایفا میکند؛ سیستمی که از اعلام نیازهای فناورانه شرکتهای پتروشیمی آغاز شده و با ارزیابی پروژهها، برگزاری نشستهای تخصصی، ایجاد ارتباطات B2B، حمایت مالی و درنهایت تجاریسازی و پیادهسازی راهکارها درمقیاس صنعتی تکمیل میشود.
یکی از مهمترین دستاوردهای پتروفن۱۴۰۴ ارزیابی و ارائه ۱۶۸پروژه نوآورانه در حوزههای متنوعی همچون توسعه محصولات جدید، ساخت داخل تجهیزات و فناوریهای پیشرفته، بهینهسازی فرآیندها، دیجیتالیزاسیون، هوشمندسازی، مدیریت انرژی، آب و محیطزیست بود. بخش قابلتوجهی از این پروژهها به نتایج عملیاتی ملموس منجر شدند؛ از افزایش تولید و کاهش هزینههای عملیاتی گرفته تا جلوگیری از خروج ارز، کاهش وابستگی خارجی و تقویت زنجیره تامین داخلی. این نتایج نشان میدهد سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه نهتنها یک الزام فناورانه بلکه تصمیمی اقتصادی و راهبردی برای آینده صنعت پتروشیمی است.
پتروفن۱۴۰۴ با شعار «مسیر نوآوری در صنعت پتروشیمی» برگزار شد و تمرکز اصلی آن بر حمایت از تولید داخل، توسعه پایدار فناوری و ایجاد همافزایی واقعی میان شرکتهای پتروشیمی و زیستبوم دانشبنیان کشور بود. برگزاری ۲۰نشست تخصصی در هفتحوزه کلیدی شامل مواد شیمیایی و کاتالیستها، تجهیزات ثابت و دوار، برق و ابزار دقیق، بهبود فرآیند، آب و انرژی و محیطزیست، دانش فنی و توسعه محصول و دیجیتالیزاسیون فرصتی کمنظیر برای گفتوگوی مستقیم میان صنعت و فناوران ایجاد کرد. حضور صدهاشرکت دانشبنیان و برگزاری صدهانشست B2B نشان داد پتروفن از سطح شعار فراتر رفته و به بستری عملیاتی برای همکاریهای فناورانه تبدیل شده است.
پتروفن۱۴۰۴ همچنین نقش مهمی در توسعه ابزارهای مالی نوآوری ایفا کرده است. راهاندازی صندوق سرمایهگذاری خطرپذیر شرکتی هلدینگ خلیجفارس با هدف حمایت از شرکتهای دانشبنیان و فناوریهای نوظهور نشانهای روشن از تغییر رویکرد صنعت نسبت به نوآوری است. این صندوق بهجای نگاه بیرونی به نوآوری تصمیم گرفته در دل نوآوری حضور داشته باشد و از استارتاپها، فناوریهای بار اول و پروژههای دانشبنیان حمایت مستقیم کند.
در این رویداد محمد شریعتمداری، مدیرعامل گروه صنایع پتروشیمی خلیجفارس با تاکید بر نقش کلیدی نوآوری در بقای صنعت پتروشیمی هشدار داد که بدون تعمیق تحول دیجیتال این صنعت محکوم به فنا خواهد بود. وی بر ضرورت بومیسازی نرمافزارها، هوشمندسازی زنجیره تولید تا مصرف و استفاده از ظرفیت جوانان خلاق کشور تاکید کرد و از پروژههای ۱۴میلیارد دلاری دردست اجرای این هلدینگ بهعنوان فرصتی بزرگ برای همکاری با شرکتهای دانشبنیان یاد کرد.
ازسوی دیگر حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رییسجمهور پتروفن را نه صرفا یک رویداد بلکه «نشانهای از تصمیم صنعت پتروشیمی برای دیدن آینده» دانست. وی با اشاره به شکلگیری یکی از بزرگترین صندوقهای جسورانه صنعتی کشور توسط هلدینگ خلیجفارس تاکید کرد که نوآوری دیگر یک انتخاب لوکس نبوده بلکه شرط بقای صنعتی است و برنده کسی محسوب میشود که زودتر از دیگران مسیر هوشمندسازی و اقتصاد دانشبنیان را آغاز کند. در آئین اختتامیه این رویداد فوزیه مروت، دبیر پتروفن۱۴۰۴ تاکید کرد که نوآوری و فناوری امروز دیگر انتخابی اختیاری برای شرکتهای پتروشیمی نبوده بلکه به یک الزام برای تابآوری و بقا تبدیل شده است. به گفته وی، آینده صنعت پتروشیمی از آن شرکتهایی است که شجاعت ورود به حوزه فناوری، سرمایهگذاری در پروژههای نوآورانه و تغییر نگاه از «هزینه» به «سرمایهگذاری» را دارند. او از ثبت بیش از ۴۰۰نوآوری در دیتابانک جایزه نوآوری صنعت پتروشیمی نیز خبر داد و تصریح کرد که پتروفن تلاش دارد فرهنگ نوآوری را در تمامی سطوح مدیریتی و عملیاتی صنعت نهادینه کند.
در بخش پایانی این رویداد از شرکتهای نوآور و پیشرو در توسعه صنعت پتروشیمی تقدیر و جوایز متعددی در حوزههای نوآوری دیجیتال، نوآوری سبز، نوآوری در محصول، فرآیند مدل کسبوکار و ساخت داخل اهدا شد. اهدای نشان عالی پتروفن به پتروشیمی نوری و معرفی شرکتهای برتر در سطوح برنز، نقره و طلا نشان داد نظام ارزیابی نوآوری در صنعت پتروشیمی به مرحله بلوغ رسیده است.
درمجموع پتروفن۱۴۰۴ را میتوان نماد گذار صنعت پتروشیمی ایران از «تولید صرف» به «خلق ارزش مبتنی بر دانش، فناوری و نوآوری» دانست؛ گذاری که اگر با تداوم حمایتهای مدیریتی، مالی و سیاستی همراه شود میتواند آیندهای پایدارتر، هوشمندتر و رقابتیتر را برای یکی از مهمترین صنایع کشور رقم بزند.
پتروفن؛ پلتفرم نوآوری صنعت پتروشیمی ایران
مدیر راهبرد و زیرساخت توسعه محصول فناوری و نوآوری شرکت صنایع پتروشیمی خلیجفارس در مراسم اختتامیه رویداد ملی پتروفن تاکید کرد: نوآوری و فناوری امروز برای شرکتهای صنعت پتروشیمی دیگر انتخاب نبوده بلکه به یک الزام تبدیل شده است.
فوزیه مروت با تاکید بر اینکه پژوهش و نوآوری دیگر یکانتخاب برای شرکتها نیست، عنوان کرد: در دنیای امروز نوآوری و فناوری مهمترین لازمه تابآوری شرکتهاست. مروت ادامه داد: آینده پتروشیمی از آن شرکتهایی است که شجاعت ورود به حوزه فناوری و سرمایهگذاری روی پروژههای نوآورانه را دارند. نوآوری و فناوری باید از هزینه به سرمایهگذاری در شرکتهای پتروشیمی تغییر مسیر دهد. در پتروفن تلاش کردیم فرهنگ نوآوری در سطح تمامی شرکتهای پتروشیمی نهادینه شود و امروز مفتخریم این جایزه در کل صنعت جایگاه ویژهای پیدا کرده است.
وی با بیان اینکه بیش از ۴۰۰مورد نوآوری در دیتا بانک ارزیابی جایزه نوآوری صنعت پتروشیمی ثبت شده بود، اظهار داشت: در رویداد پتروفن۱۴۰۴ تلاش کردیم ۱۲محور را دنبال کنیم که در این حوزه دوجایزه نوآوری در صنعت پتروشیمی و رویداد تقاضامحور درنظر گرفته شده است.
مروت ادامه داد: پتروفن تلاش میکند با شناسایی نیازهای فناورانه شرکتهای پتروشیمی تابعه هلدینگ درهفتحوزه اصلی و مرتبط صنعت گامی بزرگ در راستای همرسانی شرکتهای هلدینگ خلیجفارس و زیستبوم دانشبنیان کشور بهمنظور تکمیل و توسعه زنجیره تامین، زنجیره ارزش، توسعه فناوری و خودکفایی بردارد. مدیر راهبرد و زیرساخت توسعه محصول فناوری و نوآوری شرکت صنایع پتروشیمی خلیجفارس تاکید کرد: درسال جاری ۱۶۸پروژه در زمینه نوآوری داشتیم که از میان آنها ۲۰درصد مربوط به حوزه ساخت داخل فناورانه بود. توانایی این وجود دارد که باعبور از مرحله مهندسی معکوس به مرحله بهینهسازی در دانش فنی و رشد دانش فناورانه در شرکتها برسیم.
به گفته وی، در حوزه فرآیندها اقدامات و دستاوردهای قابلقبولی در پروژههای فناورانه در یک سال گذشته انجام شده است. افزایش تولید، کاهش هزینههای عملیاتی، جلوگیری از خروج ارز و… مجموعه دستاوردهای این رویداد مهم و گردآوری فناوران است.
وی با اشاره به اینکه صنعت پتروشیمی به هوشمندسازی و صنعت سبز نیاز مبرم دارد، گفت: خوشبختانه پروژهها در حوزه هوشمندسازی در سطح بلوغ هستند چون پتروفن یک پلتفرم برای رشد آنها بوده بنابراین از شرکتهای دانشبنیان و نوآور خواهش میکنم روی دیجیتالیزاسیون و هوشمندسازی صنعت بیشتر کار کنند. باید نشستهایی در این زمینه و برای بهروزرسانی آنها داشته داشتیم.
مروت افزود: در پتروفن۱۴۰۴ اکثر پروژههایی که در حوزه سبز بودند روی بازیابی و تصفیه تمرکز داشتند و کمتر پروژهها روی تضمین صادرات محصولات پتروشیمی برنامهریزیشده بودند درنتیجه نیاز جدی به این بخش داریم. البته در حوزههای ساخت داخل و توسعه محصول پروژهها به خلق ارزش برای سازمان تبدیل شده بودند.
مدیر راهبرد و زیرساخت توسعه محصول فناوری و نوآوری شرکت صنایع پتروشیمی خلیجفارس گفت: در همایش سالجاری دو جایزه مدیر نوآور که روی فرهنگ نوآوری در لایههای مدیریتی سازمانها توجه داشت و جایزه نوآوری برتر که تشویق نوآوری در سازمان را در دستور کار داشت طرحریزی شد.
مروت تصریح کرد: همایش پتروفن به یکپلتفرم نوآوری در سطح پتروشیمی کشور تبدیل شده و برای حفظ مزیت رقابتی در صنعت پتروشیمی به همکاری این شرکتهای دانشبنیان نیاز است.
وی با بیان اینکه بخش دیگری از فعالیتها روی نیازهای فناوری گروه خلیجفارس متمرکز بود، گفت: ۲۰نشست تخصصی برای هفتحوزه طراحی کردیم و ۶۶۷متقاضیB2B در این نشستها حضور داشتند. ۳۵۸نشست تخصصی برگزار شده و مابقی نشستها هم تا پتروکم برگزار خواهد شد. حدود ۳۰۰شرکت دانشبنیان در این نشستها حضور داشتند.
مروت با بیان اینکه در حال حاضر صندوق خطرپذیری شرکتی برای شرکتهای دانشبنیان این حوزه راهاندازی شده، اظهار داشت: این اقدام برای حمایت از شرکتهایی که همچنان در لایههای پایینی به حمایت نیاز دارند انجام شده است. در پتروفن۱۴۰۴ ارزیابی شرکتهای دانشبنیان انجام شد و با فراخوانی برای اولینبار از شرکتهای دانشبنیان تقدیر به عمل آمد.
مدیر راهبرد و زیرساخت توسعه محصول فناوری و نوآوری شرکت صنایع پتروشیمی خلیجفارس در پایان تصریح کرد: به دستور مدیرعامل هلدینگ خلیجفارس از چهاردانشگاه فعال و همکار در پروژههای فناوری و نوآوری تقدیر شد و یک تفاهمنامه سهجانبه در این زمینه با معاونت علمی ریاستجمهور، وزارت علوم و هلدینگ بهامضا رسید.
تبدیل ایده به محصول؛ لازمه بقای صنعت
محمد شریعتمداری در این آئین با تاکید بر اینکه هنر مدیران ایجاد هماهنگی، کنترل رویهها، توجه به فرصتها، کنترل تهدیدها، کمک به رفع ضعفها و تقویت نقاط قوت مجموعههاست، اظهار داشت: دستاوردهای شرکتها بدون تلاش گسترده همکاران، معاونان شرکت، مدیران مجتمعها و روسای مختلف حوزهها ممکن نمیشود و از مدیرانی که در این رویداد از تلاشهای مدیران قبلی یاد و قدردانی کردند تشکر میکنم. اینها بازگشت اخلاق بوده و قابلتحسین است. ما مدیران یک نظام اجرایی هستیم و باید احترام مدیران پیشین حفظ شده و از تجارب و ظرفیت این سرمایههای اجتماعی استفاده شود.
مدیرعامل گروه صنایع پتروشیمی خلیجفارس با بیان اینکه امروز مفتخرم که پتروفن دیگر یک رویداد درونسازمانی نبوده و یک رویداد ملی است، اظهار داشت: امیدوارم جامعه صنعت پتروشیمی ما را در پتروفن سال آینده بیشتر همراهی کند و بتوانیم رویدادی با انعکاس دقیق نیازهای صنعت پتروشیمی کشور به شرکتهای دانشبنیان داشته باشیم. در همایش پتروکم چالشهای پیشروی این مذاکرات و نشستها بررسی و به قرارداد منجر میشود.
وی با اشاره به اینکه صنعت پتروشیمی صنعتی راهبردی در میان دیگر صنایع کشور و محور خلق ارزش است، گفت: این صنعت با این مشخصات فقط با نوآوری و سرعت تحولپذیری در جهان امروز سنجیده میشود. امروز شرکتهایی در دنیا پیشرفت میکنند که ایده را به محصول تبدیل کنند و در چنین فضایی امکان بقا در مسیر خواهد بود.
شریعتمداری تصریح کرد: اگر تعمیق تحول دیجیتال در صنعت پتروشیمی محقق نشود این صنعت محکوم به فنا خواهد شد. باید نرمافزارهای مناسب، بومیسازی فرآیندها و کنترل هوشمند زنجیره از تولید تا مصرف در بازار نهایی را دنبال کنیم. جوانان خلاق ما توانمند هستند و ظرفیتهای قدرتمندی در ایران داریم. مدیرعامل گروه صنایع پتروشیمی خلیجفارس با بیان اینکه این هلدینگ ۱۴میلیارد دلار پروژه دردست اجرا دارد، خاطرنشان کرد: این فرصتها میتواند زمینه همکاری گسترده و تحرک قابلملاحظهای با شرکتهای دانشبنیان باشد.
هلدینگ خلیجفارس؛ محرک توسعه فناوری کشور
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاستجمهوری در آئین اختتامیه همایش پتروفن۱۴۰۴ با بیان اینکه هلدینگ خلیجفارس باید نقش پیشران نوآوری و زنجیره ارزش را بازی کند، گفت: شرکت صنایع پتروشیمی خلیجفارس تنها یکتولیدکننده نبوده بلکه محرک توسعه فناوری کشور است و به همین دلیل ما دست یاری بهسوی شما دراز کردیم.
حسین افشین تصریح کرد: امروز هلدینگ خلیجفارس یکی از بزرگترین صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه صنعتی را تشکیل داده است؛ صندوقی که با سرمایه اولیه یکهمت آغاز شد و اکنون مسیر ۵همتی شدن را طی میکند. معنای این اتفاق ساده است: اینکه هلدینگ جای اینکه نوآوری را از بیرون نگاه کند تصمیم گرفته در دل نوآوری زندگی کند؛ از استارتاپها تا شرکتهای دانشبنیان تا فناوریهای بار اول. همه اینها حالا در کنار صنعت است و این نخستینشرط تبدیلشدن اقتصاد سنتی به اقتصاد دانشبنیان بوده اما این کافی نیست.
معاون علمی رییسجمهور گفت: پتروفن امسال یکپیام روشن دارد و آن این است که نوآوری دیگر یک انتخاب لوکس نبوده بلکه بقای صنعتی است.
وی با تاکید بر اینکه پتروفن فقط یک رویداد نبوده و نشانه است، خاطرنشان کرد: این رویداد نشانه این است که صنعت پتروشیمی ایران تصمیم گرفته که چشمهایش را باز کند و آینده را زودتر ببیند و من بهعنوان کسی که سال گذشته در همین رویداد گفتم که هرکسی که اول ببیند او برنده است، امروز میخواهم جملهام را کاملتر کنم که آینده باهوش بوده و برنده کسی است که پیش از آینده باهوششدن را آغاز کند.
تقدیر از شرکتهای نوآور و پیشرو در توسعه صنعت پتروشیمی
در این آئین همچنین از ۱۱شرکت دانشبنیان و پیشرو در نوآوری و توسعه صنعت با حضور معاون علمی رییسجمهور و مدیرعامل هلدینگ خلیجفارس تقدیر بهعمل آمد و به هفتنفر جایزه نوآور برتر اهدا شد.
گفتنی است که پتروشیمی نوری در این رویداد به دلیل کسب رتبههای برتر متعدد برای نخستینبار در این رویداد نشان عالی پتروفن را از آن خود کرد و ۱۲جایزه نوآوری در حوزههای مختلف ازجمله جایزه نوآوری در خدمت، نوآوری در خدمت غیرفنی، نوآوری در مدل کسبوکار، نوآوری سبز، نوآوری دیجیتال، نوآوری در محصول، ساخت داخل و فناوریهای نوین، ساخت داخل و فناوریهای نوین، نوآوری در فرآیند، طرح برتر و جایزه مدیر نوآور به مدیران عامل شرکتهای پتروشیمی اهدا شد.
تندیس برنز شرکت برتر در نوآوری به شرکتهای پلیمر آریاساسول و پتروشیمی جم، تندیس نقره شرکت برتر در نوآوری به شرکت پتروشیمی بندرامام و تندیس طلایی شرکت برتر در نوآوری به شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیجفارس اهدا شد.
