پایداری تندروها بر خطوط قرمز کرملین
جهان‌صنعت – در روزهای اخیر با اتهام‌زنی‌های سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه به جواد ظریف، وزیر خارجه پیشین ایران مبنی‌بر اینکه پذیرفتن برجام خیانت به ایران بود، موجب آغاز درگیری‌های لفظی میان دو دیپلمات ارشد ایرانی و روس شد؛ اتهام‌هایی که موجب شد ظریف روز پنجشنبه به آن واکنش نشان دهد و با رد آن گفت: «هرچند به روابط راهبردی با روسیه و چین اعتقاد دارم اما اینها به‌خاطر ما کاری نمی‌کنند. روسیه کشور مهمی در همسایگی ماست ولی دو خط قرمز دارد؛ اول اینکه ایران نباید هیچ‌وقت با دنیا روابط آرام داشته باشد و دوم اینکه نباید با دنیا به درگیری برسد.»
ظریف همچنین با اشاره به نقش روسیه در تدوین اسنپ‌بک گفت: «آقای لاوروف و فرانسوی‌ها پیشنهادی درمورد وضعیت قطعنامه‌های گذشته شورای امنیت علیه ایران دادند که خیلی بد بود و ما تلاش بسیاری کردیم تا آن پیشنهاد را کنار بگذاریم.»
او در شرح این پیشنهاد روسیه به‌عنوان جایگزین ماشه به یک خاطره از زمان بررسی پیشنهادها اشاره کرد و گفت: «یک روز دیدیم آقای جان کری، کاغذی در دست و پیشنهادی دارد مبنی‌بر اینکه بیاییم قطعنامه‌ها را شش‌ماه، شش‌ماه تعلیق کنیم یعنی هر شش‌ماه باید می‌رفتیم به شورای امنیت و اگرچه به‌طور اتوماتیک تمدید می‌شد اما با درخواست دو عضو شورای امنیت می‌توانست به رای‌گیری گذاشته شود که اگر این اتفاق افتاده بود، شش‌سال پیش برجام تمام شده بود. به کری گفتم این چه پیشنهادی است که آورده‌ای؟ او گفت این را رفیقت لاوروف داده است. او می‌دانست که من و آقای لاوروف از سال۱۹۹۴ رفیق بودیم.»
وزیر خارجه پیشین ایران در ادامه با اشاره به تلاش‌های روسیه در جریان مذاکرات ژنو برای تحت فشار قرار دادن ایران گفت: «البته بسیاری هم در ایران خط می‌دادند که توافق موقت خوب است اما به‌محض اینکه مذاکرات جامع را شروع کردیم، بازی روس‌ها هم شروع شد. ما در توافق موقت گفته بودیم نیاز غنی‌سازی ما برای بوشهر ۱۹۰هزار سو است و نطنز را برای همین می‌خواهیم. در بهمن‌ماه۱۳۹۲ در ابتدای مذاکرات جامع، روس‌ها گفتند ما کل نیاز بوشهر را تا آخر عمر بوشهر تامین می‌کنیم یعنی یک خط بطلان روی نیاز ما کشیدند.»
او درنهایت این اقدام روس‌ها را به نگه‌داشتن استخوان لای زخم تشبیه کرد.در ادامه اما با پربازدید شدن این سخنان ظریف که در آن صراحتا کارشکنی‌های روس‌ها را افشا کرده بود، برخی رسانه‌های داخلی در کمال شگفتی به او حمله و با اشاره به تصمیم روسیه برای اعلام پایان تحریم‌های شورای امنیت، سخنان ظریف را برخلاف منافع کشور تلقی کردند؛ چنانکه خبرگزاری فارس در مطلبی با اشاره به این اقدام روسیه نوشت: «آخرین تلاش‌های ظریف برای استفاده از برجام علیه ایران.»
روزنامه اصولگرای خراسان نیز با انتقاد به این سخنان نوشت: «باز کردن پرونده اختلافات قدیمی می‌تواند دستاوردهای فعلی را تضعیف کند. مصلحت کنونی ایران حفظ پل شرقی است؛ نه به معنای وابستگی بلکه برای تعادل در مناسبات جهانی.»
مجتبی زارعی، نماینده اصولگرای مجلس نیز به این سخنان ظریف واکنش داد و با لحنی تند خطاب به او نوشت: «به دکتر ظریف و رفقایش هشدار می‌دهم حالا که تمام تیرهای در کمان آمریکا، اروپا و رژیم‌صهیونیستی در اسنپ‌بک و برجام تمام شد، شما سکوت را رعایت کنید و به روند ملّی در ایران و اجماع جهانی بپیوندید.»
این نماینده نزدیک به جبهه پایداری همچنین اضافه کرد: «آقای ظریف! شما را فردی وطن‌خواه می‌شناسم اما اگر اینک در چارچوب مناسبات امنیت ملی سکوت نکنید و باز هم گویا عیان شدن خسارتِ محض برجام را نخواهید ببینید و دفاع شخصی را بر دفاع ملی ترجیح دهید، دادستانی کل موظف است شما را به‌خاطر اخلال در امنیت ملی فورا احضار و ارشاد کند.»
این هجمه‌ها علیه ظریف در حالی صورت گرفت که وزارت امور خارجه در دوره‌های مختلف همواره اذعان کرده که تصمیم‌گیری درمورد مذاکره و پذیرش شروط مختلف در روند دستیابی به توافق، تنها با تایید نهادهای بالادستی ازجمله شورای‌عالی امنیت ملی ممکن شده است. این در حالی است که اتهامات گاه و بی‌گاه تندروها و دلواپسان برجام و مخالفان مذاکره به ظریف، در واقع تلاشی است تا مگر به این شیوه، ادعای نامعقول خود را اثبات کنند. ظاهرا تندروها تا حدی از ظریف و دیگر حامیان راهبرد دیپلماسی و مذاکره دلخورند که حاضرند به‌جای پیگیری اهدافی مبتنی‌بر منافع ملی، عملا در راستای کتمان کارشکنی‌های روسیه گام بردارند.
