27 - 02 - 2021
پایانِ بدون شروع!
«جهانصنعت»- پیامرسان بومی «بیسفون» با ارسال اعلان به کاربران خود اعلام کرد به دلایل متعدد تصمیم به توقف فعالیت خود گرفته است. این پیامرسان بعد از هشت سال فعالیت از روز ۱۵ اسفند تعطیل میشود. «بیسفون» در سال ۹۳ در نمایشگاه «تلکام» به صورت رسمی فعالیت خود را شروع کرد و در سال ۹۴ بیش از دو میلیون کاربر فعال داشت. از زمستان سال ۹۶ با اجرای قانون مسدودسازی تلگرام، هفت پیامرسان داخلی (سروش، گپ، آیگپ، بله، ایتا، بیسفون پلاس و ویسپی) توسط مرکز ملی فضای مجازی انتخاب شدند تا مورد حمایت دستگاههای مسوول قرار گیرند که در نهایت در ابتدای سال ۹۷ «بیسفون» به همراه دو پیامرسان بومی دیگر وام پنج میلیارد تومانی برای توسعه خود از وزارت ارتباطات دریافت کرد. «بیسفون» جزو معدود مسنجرهایی بود که حضورش ارتباطی به فیلترینگ تلگرام نداشته و مدتها قبل از راهاندازی تلگرام در ایران فعالیت داشته است. جالب است بدانید این پیامرسان قابلیت کانالی که حتی بسیاری از پیامرسانهای معروف آن روزهای دنیا نیز نداشتند، در «بیسفون» تعبیه شده بود ولی به دلیل عدم صدور مجوز، به کاربران عرضه نشد.
شروع فعالیت «بیسفون»
پیامرسان «بیسفون» توسط شرکت «تراشه سبز» ساخته شد و از سال ۹۱ تا ۹۳ کارهای توسعه نرمافزار انجام شد و برای نخستین بار در سال ۹۳ و در نمایشگاه «تلکام» از این محصول رونمایی شد. امکانات پیامرسان «بیسفون» تقریبا شبیه تلگرام است. طبق ادعای مدیران و عوامل اجرایی تیم «بیسفون» کانال که امروزه در تلگرام از ویژگیهای اصلی است را پیش از تلگرام راهاندازی کرده بودند. مدیرعامل «بیسفون» درباره این موضوع گفته بود: «ما اولین شرکتی بودیم که در دنیا کانال را طراحی کردیم و تا پیش از آن هیچ کانالی در این نوع نرمافزارها وجود نداشت. با دوستان ایدهپرداز برای ایجاد یکشبه رسانه موضوعاتی را مطرح کردیم که بحث کانال به وجود آمد و آن را ایجاد کردیم.» در الکامپ ۹۳ این نرمافزار به صورت رسمی در بستر اندروید وiOS ارائه شد و به تدریج قابلیت چت و گروه نیز به آن اضافه شد. این پیامرسان در مدت فعالیت خود تاکید زیادی بر حفظ حریم شخصی کاربران داشت. به گفته مدیرانش آنها با اضافه کردن ویژگی پیام امن Secret Chat الگوریتمی را ایجاد کرده بودند که حتی با دستور قضایی برای شنود یا رصد پیامها باز هم نمیتوانستند به محتوای کاربران دسترسی داشته باشند. همچنین در توضیحات معرفی پیامرسان خود تاکید میکردند «بهواسطه پروتکل اختصاصی خودمان، مسائل امنیتی در زمینه هک و حوزههای مشابه را رعایت کردهایم و به جرات میتوانیم بگوییم که امنترین پیامرسان داخلی هستیم.» شعار تبلیغاتی آنها در نمایشگاه و روی بیلبوردها «نگران تیک سوم نباش!» بود که نشان از این حفظ حریم شخصی داشت.
سرنوشت وام ۵ میلیارد تومانی
«بیسفون» ابتدای سال ۹۷ از وزارت ارتباطات وام پنج میلیارد تومانی دریافت کرده بود. وزارت ارتباطات برخی امکانات زیرساختی را نیز به شکل رایگان در اختیار پیامرسانهای بومی قرار داده بود که مشخص نیست «بیسفون» از این امکانات نیز استفاده کرده است یا خیر. در راستای اجرای این سیاستها و اقدامات ساماندهی پیامرسانهای اجتماعی با رویکرد بسترهای داخلی، وزارت ارتباطات اخیرا تسهیلات پنج میلیارد تومانی را برای برخی پیامرسانهای معرفیشده از سوی مرکز ملی فضای مجازی در نظر گرفته که به گفته محمدجواد آذریجهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از جمله وامهای ویژه بوده و قرار است با سود هشت درصد به شکل سه ساله ارائه شود. بنابراین ذینفعان دریافت این وام که اسامی آنها به پستبانک ایران معرفی شده، پس از مدت سه سال باید علاوه بر اصل رقم تسهیلات، یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان دیگر هم به عنوان سود به بانک بازگردانند. تنها موردی که نارضایتی ذینفعان را به دنبال داشت، دریافت وثیقههای ملکی و ضمانتنامههای معمولی از سوی بانکها بود که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در نشست خبری آنلاین خود صراحتا عنوان کرد: این وامها با مدت زمان استمهال بالا، سود کم و با حداقل تضمینهای لازم است. با توجه به اینکه ضمانتنامههایی که برای این پیامرسانها در نظر گرفته شده، برخی نمیتوانستند آن را پاس کنند بنابراین تقلیل یافت و پستبانک خواسته تا پشت سفته آنها را ضامن معتبری امضا کند. اغلب پیامرسانهای داخلی با وجود اینکه شرایط دریافت این تسهیلات بهبود یافته اما معتقدند که یافتن ضامنی معتبر برای امضای پشت سفتهها کار سختی است. یکی از مدیران توسعه نرمافزار یکی از پیامرسانهای داخلی نیز عنوان کرد: متاسفانه سودی که برای بازپرداخت در نظر گرفته شده بسیار بالاست. رقم پنج میلیارد تومانی که به عنوان تسهیلات در اختیار ما قرار گرفته به سرعت صرف تامین تجهیزات مورد نیاز میشود و تنها چیزی که برای ما میماند بازپرداخت شش میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومانی است. وی عنوان کرد: با وجود اینکه تخفیف پهنای باند برای استفاده از پیامرسانهای داخلی تا یکسوم تعرفه عادی اینترنت ارائه شده اما باید مسوولان و متولیان امر به فکر راه چاره و بسط حمایتهایشان باشند. او افزود: در نظر گرفتن قوانینی نظیر ممنوعیت استفاده نهادها و موسسات دولتی و عمومی غیردولتی از پیامرسانهای اجتماعی خارجی هر چند تسهیلگر است اما بخش عمده کاربران پیامرسانها را مردم عادی تشکیل میدهند و باید به فکر راهکارهای فرهنگسازانه بود. وی خاطرنشان کرد: اغلب رسانههای داخلی کشور به صراحت روی یک پیامرسان خارجی یعنی تلگرام مانور میدهند و حتی حاضر به تبلیغ پیامرسانهای داخلی نیستند. آیا در چنین شرایطی میتوان توقع داشت که مردم با تسهیلات فراهمشده در پیامرسانهای داخلی آشنا شده یا اصلا از مزایای این پیامرسانها باخبر باشند؟!
دلایل عدم استقبال مردم از پیامرسانهای داخلی
ابهاماتی درباره عدم اقبال عمومی و اعتماد جامعه به پیامرسانهای داخلی، علل و عوامل عدم تامین نیازهای آنان، عدم برخورداری پیامرسانها از ساختار مناسب در طراحی و پیادهسازی نرمافزار، تاثیر عدم برخورداری از تجربه و تخصص در ارائه خدمات، تاثیر فیلترینگ و عدم مسدودسازی کامل تلگرام و نیز نقش تلگرام طلایی و هاتگرام تاکنون مطرح شده که بعضی ناشی از عوامل عملکردی پیامرسانها و بعضی دیگر ناشی از عدم ایفای نقش بخشهای حاکمیتی در اجرای وظایف تعیینشده در سند سیاستها و اقدامات ساماندهی پیامرسانهای اجتماعی است. تحلیلگران بر این عقیدهاند که در واقع یکی از مشکلات اساسی پیامرسانهای داخلی، عدم اعتماد و اطمینان کاربران نسبت به صیانت از حریم خصوصی است. برای کاربر پیامرسان، مهمترین مولفه، «اعتماد» بوده و لازم است حس اعتماد و امنیت را به کاربر داد به گونهای که بتواند با خیال راحت پیامها و تصاویر خود را به اشتراک بگذارد و نگران انتشار بدون اجازه آن نباشد. مصوبه شورایعالی فضای مجازی نیز بر اعتمادسازی و صیانت از حریم خصوصی افراد در پیامرسانهای داخلی که میتواند رونق این شبکهها را در میان کاربران ایرانی تضمین کنند، تاکید دارد. البته با وجود تمهیدات و تاکیدات انجامشده، کماکان موضوع حفاظت از اطلاعات مردم در شبکههای اجتماعی از جمله موضوعاتی است که بسیار مورد توجه قرار گرفته تا جایی که رهبر معظم انقلاب نیز بر لزوم حفظ امنیت حریم داخلی افراد در فضای مجازی تاکید و تعرض به آن را «حرام شرعی» عنوان کردند. از طرفی کاربر نیز باید بداند اگر با مشکل و چالشی در این پیامرسانها مواجه شد یا اطلاعات وی بدون اجازه منتشر شد، با کدام قانون و مرجع قانونی میتواند برای استیفای حقوق خود اقدام کند. اما هنوز به کاربر داخلی این حس منتقل نشده که پیامرسانهای داخلی موظف به رعایت موارد قانونی بوده و مراجع مطمئنی نیز برای رسیدگی وجود دارد. بدیهی است پیامرسانها نیز مهمترین دلیل برای حفظ حیات خود را مشتریمداری میدانند که این موضوع هم بر جلب اعتماد، بنا نهاده میشود. بنابراین شورایعالی فضای مجازی کشور بیشترین تمرکز خود را بر ساماندهی فضای مجازی بر اساس سند الزامات شبکه ملی اطلاعات، مدیریت و امنیت فضای مجازی معطوف کرده است. در این طرح مقوله امنیت شامل امنیت کاربر، امنیت سرور و امنیت ارتباطات، از موضوعات مهمی است که مورد توجه قرار گرفته زیرا امنیت در مقابل هک و دستبرد اطلاعاتی، شکستن حریم خصوصی افراد و انتشار اطلاعات مربوط به افراد میتواند باعث ناامنی روانی و اجتماعی شده و پیامدهای جبرانناپذیری را به همراه داشته باشد. در همین راستا سند حمایت از موضوع «داده» که این موضوع را قانونی و لازمالاجرا میکند نیز تهیه شده و در دستور کار شورایعالی فضای مجازی قرار دارد اما هنوز مصوب نشده است.
پایان راه «بیسفون»
«بیسفون» یکی از پیامرسانهای بومی مورد حمایت بعد از فیلترینگ تلگرام به شمار میآمد اما حالا این شرکت در پیامی در کانال خود به کاربران اعلام کرده سرورهای خود را از نیمه اسفند برای همیشه خاموش میکند. در حال حاضر این اپلیکیشن در کافهبازار برای دانلود وجود ندارد. این پیامرسان در اطلاعیهای خطاب به کاربران نوشت: «کاربران عزیز و فهیم «بیسفون» پس از هشت سال فعالیت در «بیسفون» به دلایل متعدد تصمیم به توقف فعالیت «بیسفون» گرفتهایم. از شما که همواره همراه و پشتیبان ما در توسعه و گسترش «بیسفون» بودهاید بینهایت سپاسگزاریم و امیدواریم بتوانیم پس از رفع مشکلات مجددا با قدرت به عرضه این خدمات بازگردیم. از شما خواهشمندیم اطلاعات و فایلهای مورد نیاز خود را تا پیش از ۱۵ اسفند ۱۳۹۹ از «بیسفون» بردارید چون پس از این تاریخ دسترسی به «بیسفون» مقدور نخواهد بود. از همکاری شما سپاسگزاریم.»
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد