13 - 03 - 2017
پاسخگوی نیاز صنایع هستیم
«جهانصنعت»- در دنیای امروزی صندوقهای ضمانت با هدف حمایت از صنایع کوچک و حتی متوسط ضمن تضمین و تسهیل در توثیق انواع تسهیلات اعطایی بانکها و موسسات مالی واعتباری پاسخگوی نیاز آنها هستند. در کشور ما صندوق ضمانت سرمایهگذاری صنایع کوچک این مهم را برعهده دارد. مدیرعامل صندوق ضمانت سرمایهگذاری صنایع کوچک در این زمینه میگوید وقتی یک واحد صنعتی کوچک که برای حل مشکل خود به بانک برای دریافت تسهیلات مراجعه میکند و توان ارائه وثیقه موردنظر بانک عامل را ندارد، میتواند به صندوق ضمانت سرمایهگذاری مراجعه و کمبودهای وثیقه خود را به کمک این صندوق رفع کند. در نتیجه صندوق ضمانتنامهای به واحد صنعتی اعطا میکند که به واسطه آن میتواند از بانک عامل تسهیلات دریافت کند که این روند ظرف مدت کوتاهی اجرا میشود و فرد میتواند از تسهیلات استفاده کند. علاوه بر این ضمانت که ضمانت سرمایهگذاری نامیده میشود، ضمانتنامههای دیگری از جمله ضمانتنامه شرکت در مناقصه و مزایده، ضمانتنامه پیشپرداخت و ضمانتنامه حسن انجام تعهدات نیز از سوی این صندوق اعطا میشود. درخصوص عملکرد این صندوق پای صحبتهای محمدحسین مقیسه نشستهایم که در پی میآید.
از صندوق ضمانت سرمایهگذاری صنایع کوچک بگویید. این صندوق کارش را از کجا شروع کرد و عمده فعالیتش چیست؟
یکی از نهادهای حمایتی در جمهوری اسلامی ایران که در سال ۱۳۸۳ به تصویب مجلس رسیده، صندوق ضمانت سرمایهگذاری صنایع کوچک است. تمرکز این صندوق بر حل مشکل اولیه یعنی مشکل مالی این صنایع است به صورتی که کمک کنیم تا این صنایع بتوانند مشکلات مالی خود را حل کنند و با شرایط راحتتری به فعالیت ادامه دهند.
در دنیا صندوقهای ضمانت در اواخر قرن گذشته از سال ۱۹۹۰ به بعد در صنایع کوچک تاسیس شدند و به این شکل در حال فعالیت هستند که البته در برخی کشورهای دنیا صنایع متوسط نیز میتوانند از امکانات این صندوقها برخوردار شوند ولی در کشور ما فقط صنایع کوچک از صندوقهای ضمانت بهرهمند هستند.
در ایران همانطور که گفتم فعالیت صندوق در سال ۸۳ توسط مجلس به تصویب رسید ولی صدور ضمانتنامهها مدتی طول کشیده و ضمانتنامهها از سال ۸۶ به بعد محقق شدهاند. این در حالی است که قبل از این تاریخ هیچ صندوقی در زیرمجموعه وزارت صنعت فعالیت نداشته است. بنابراین فرآیند این کار این است که متقاضی یا واحد صنعتی کوچک باید در مرحله اول به بانک مراجعه کند. سپس تسهیلاتی در بانک عامل برای این واحد مصوب میشود و طبیعتا در مرحله اعطای تسهیلات از سوی بانک، بانک از متقاضی درخواست وثیقه میکند. در این هنگام یا به این صورت است که واحد صنعتی کوچک وثیقهای در اختیار بانک قرار میدهد یا با توجه به اینکه بخش عمدهای از صنایع کوچک دچار مشکل هستند و همانطور که گفته شد منابع این واحدها محدود است. این واحدهای صنعتی به صندوق ضمانت مراجعه میکنند و ما فرآیند اعتبارسنجی را برایشان طی میکنیم و بعد از اینکه وثیقهها از این واحدها دریافت کردیم و همچنین کارمزد صدور از آنها اخذ کردیم اقدام به صدور ضمانتنامه میکنیم.
منظور از صنایع کوچک در ایران صنایعی هستند که کمتر از ۵۰ نفر پرسنل دارند که در سطح دنیا این تعریف کاملا متفاوت است. بهعنوان مثال ژاپن با شرایطی که دارد صنایعی که پرسنلی زیر ۲۵۰ نفر دارند، صنایع کوچک معرفی میکند که کاملا طبیعی هم هست.
فرآیند انجام کار هم در کشورهای در حال توسعه و البته کشورهای پیشرفته این بود که فرض را بر مثلثی قرار دادند که یک ضلع این مثلث صندوقهای ضمانت بود، ضلع بعدی بانکها و ضلع مهمتر این مثلث موسسات اعتبارسنجی و رتبهبندی بودند که با این فرآیند موسسات اعتبارسنجی و رتبهبندی اقدام به اعتبارسنجی شرکتها میکردند، صندوقهای ضمانت نیز ضمانتنامه صادر میکردند و این ضمانتنامه دقیقا جایگزین وثیقه نزد سیستم بانکی میشد و به این صورت بانکها ریسک خود را به صفر میرساندند و با خیال راحت به کمک این دو نهاد، تامین مالی این موسسات را روان کردند.این در حالی است که در ایران موسسات رتبهبندی وجود ندارند بنابراین وظایف اعتبارسنجی و رتبهبندی نیز بر دوش صندوقهای ضمانت افتاده است. صندوقهای ضمانتی که در ایران فعالیت میکنند از جمله در بخش صنایع کوچک صندوق ضمانت سرمایهگذاری صنایع کوچک، در بخش صادرات صندوق ضمانت صادرات، در بخش الکترونیک صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع الکترونیک، بخش صنایع دریایی صندوق توسعه صنایع دریایی و در بخش معادن نیز صندوق ضمانت مربوط به آن را میتوان نام برد.
سقف یا میزان ضمانتهایی که برای صنایع کوچک صادر میشود چقدر است؟
تا حدود دوسال قبل ضمانتنامههایی که میتوانستیم صادر کنیم حداکثر تا سقف یک میلیارد تومان برای واحدهای صنعتی بوده است. این در حالی است که تقریبا از ابتدای سال ۹۴ مبلغ ضمانتنامههایی که ما میتوانیم صادر کنیم ۳۰ میلیارد ریال است که واقعیت مطلب از نظر آماری هم مشاهده کردیم که تقریبا بالای ۹۵ درصد واحدهای صنعتی کوچک با تعریفی که ما داریم این مبالغ یا حتی مبالغ کمتر از این نیز پاسخگوی نیازهایشان هست.
نکتهای که در این ارتباط وجود دارد این است که طبق اساسنامه صندوق ضمانت سرمایهگذاری صنایع کوچک ما ۷۰ درصد از اصل سود تسهیلات را برای مناطق برخوردار و ۸۵ درصد از اصل سود تسهیلات را برای مناطق کمتربرخوردار، ضمانتنامه صادر میکنیم. معنای این کار این است که بخشی از این تسهیلاتی که قرار است داده شود ریسک آن برعهده بانکهاست و آنها البته با وثیقههای دیگری یا اسناد تضمین دیگری که از مشتری خواهند گرفت این تسهیلات را پرداخت میکنند.
اقدام فوقالعاده مهمی که در صندوق در حال انجام است این است که میخواهیم کل این فرآیند را الکترونیکی کنیم که این اتفاق البته در حال حاضر افتاده و به صورت پایلوت و طرح آزمایشی به آن میپردازیم به صورتی که تعدادی از پروندهها را در قالب الکترونیکی میبریم که انشاءالله بتوانیم از ابتدای سال ۹۶ به صورت الکترونیکی این کار را انجام دهیم. بر این اساس واحد صنعتی بدون مراجعه به صندوق میتواند در شرکت خود مدارک موردنیاز را کامل کند.
آیا ضمانتنامه همیشه به صورت اعتبارسنجی است؟
صندوقهای ضمانت به شکل سنتی یک محصول خیلی خاص تحت عنوان ضمانتنامه اعتباری دارند. ضمانتنامهای است که کارکرد وثیقه نزد سیستم بانکی برای اعطای تسهیلات دارد. اگرچه در کنار این یکسری ضمانتنامههای دیگری را صادر میکنیم از جمله ضمانتنامههای پیمانکاری یا ضمانتنامههایی که تحت عنوان ضمانتهای اجرای قراردادهاست.
برای مثال ضمانتنامه شرکت در مناقصه و مزایده، ضمانتنامه پیشپرداخت و ضمانتنامه حسن انجام تعهدات که اینها ضمانتنامههایی هستند که از اواسط سال ۹۴ صندوق به آنها ورود پیدا کرده است. چون ما اعتقاد به این داریم که درست است مسایل مربوط به تامین مالی بخش عمدهای از مشکلات واحدهای صنعتی ما هستند ولی این نوع ضمانتنامهها جایگاه ویژهای در پیشبرد فعالیتهای آنها دارد به این دلیل که با توجه به رکودی که در سنوات گذشته بر اقتصاد ما حاکم بوده، واحدهای صنعتی ما یکسری مشکلات در نظام بانکی دارند از جمله وجود بدهیها چون ممکن است سررسید گذشته شده باشد. ممکن است چک برگشتی داشته باشند که با توجه به اینها برای بانکها محدودیتهایی وجود دارد که بتوانند ضمانتنامههای پیمانکاری و اجرای قرارداد صادر کنند که ما با توجه به شرایط خاصی که داریم این نوع ضمانتنامهها را صادر میکنیم که بسیاری از مشکلات را حل کرده و با استقبال خوبی از واحدهای صنعتی مواجه شدیم. محصول دیگری داریم که ضمانتنامه خرید کالاست. در این ضمانتنامه نیازی به نظام بانکی نیست که واحدهای صنعتی مراجعه و بخواهند تسهیلات دریافت کنند.
میزان صدور ضمانتنامه صندوق از ابتدای تاسیس تاکنون چقدر بوده است؟
از ابتدای فعالیت صندوق تا امروز که میشود گفت در پایان ۱۱ ماهه سال ۹۵ جمعا یکهزار و صد و ۱۳ فقره ضمانتنامه کارسازی، صدور یا تمدید شده است که مبلغ این عدد هم نزدیک به پنج هزار میلیارد ریال است.
در سال ۹۵ و در یازده ماهه اول امسال ۲۹۳ فقره ضمانتنامه صادر یا تمدید کردیم که مبلغ این عدد نزدیک به ۱۴۰۰ میلیارد ریال است که نسبت به سال گذشته و مدت مشابه آن از نظر مبلغی ۵۶ درصد رشد در صدور ضمانتنامهها داشتیم. ۳۶ درصد این ضمانتنامهها در سالجاری، ضمانتنامههای در حال گردش برای کمک به سرمایه در گردش بوده و ۴۰ درصد ضمانتنامهها برای طرحهای ایجادی بوده است و ۱۰ درصد هم برای ضمانتنامههایی که در طرحهای توسعهای نیاز داشتند و مابغی که ۱۴ درصد است برای ضمانتنامههای پیمانکاری و اعتبار خرید بوده است.
آمار دیگری که بسیار قابل توجه است این است که در ۱۱ ماهه امسال نزدیک به ۱۱۲ میلیارد ریال خسارت به بانکها پرداخت کردیم که نسبت به مدت مشابه سال قبل نزدیک ۲۰ درصد در خسارتهای پرداختی هم رشد داشتیم و بیشترین پرداخت خسارتها برای بانک صنعتومعدن، بانک کشاورزی، بانک ملی و بانک سپه پرداخت شده است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد