7 - 06 - 2020
پادگان بوستان شد
گروه جامعه- دیروز طرح تبدیل پادگان ۰۶ ارتش به بوستان کلید خورد. در میان خبرهای ناخوشایند چهار ماهه اخیر سرانجام حال دل ساکنان محله پاسداران تهران که سالها از داشتن پارکی بزرگ و مجهز محروم بودند، خوش شد. گرچه با این عمل بخشی از خاطره شهری هم زنده میشود. شهری که مدام در حال تغییر است و خاطرههای آن از هم دور و نشانههای آن تبدیل به خاطرهای بینشان میشوند نیاز دارد تا پهنه هویتی، خاطرهای و تاریخی خود را گسترده کند و افزایش دهد. البته پروژه تعیین تکلیف پادگان ۰۶ سالهای قبل کلید خورد و قرار بود برجهای سر به فلک کشیده زیادی در این ۵۰ هکتار ساخته شود اما با روی کار آمدن پیروز حناچی به عنوان شهردار تهران، ماجرا تغییر کرد. وی زمانی که به عنوان کاندیدای صندلی سبز شهرداری تهران به بیان برنامههای خود میپرداخت، اعلام کرد میخواهد درهای پادگان ۰۶ را به عنوان یک بوستان عمومی به روی مردم تهران باز کند و دیروز عملیات اجرایی این وعده شهردار آغاز شد و ۳۵ هکتار از پادگان ۰۶ به بوستان ارتش تبدیل میشود؛ بوستانی که به گفته معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران قرار است به عنوان یک بوستان موضوعی (Thematic) ارتباط تازهای میان مردم و رویدادهای مرتبط با ارتش و دوران سربازی ایجاد کند.حال پس از کشوقوسهای فراوان بالاخره این اتفاق افتاد و کلنگ بوستان ارتش زده شد. این مراسم با حضور امیر موسوی فرمانده کل ارتش، پیروز حناچی شهردار تهران، اعضای شورای شهر و جمعی از فرماندهان ارتش دیروز برگزار شد و پس از انجام آمادهسازیهای اولیه، حفاظهای نظامی این پادگان برداشته و درهای آن به روی عموم گشوده خواهد شد. به همین منظور شهردار تهران گفته در هفته دفاع مقدس یا هفته دولت بوستان ارتش را به بهرهبرداری میرساند.
اتصال مترو به بوستان ارتش
پیروز حناچی، شهردار تهران در مراسم آغاز عملیات بوستان بزرگ ارتش گفت: شهر تهران را در طول تاریخ با سه ویژگی میشناختند؛ ارتفاعات البرز، ۲۴۰ میلیون مترمکعب آب که از دامنههای البرز جاری بود و دیگری چنارستانهای وسیع که چنار امامزاده یحیی تنها یکی از آن چنارهاست. این مکان هم که در آن قرار داریم، یکی از باغهای باقیمانده در تهران است که به باغ سلطنتآباد معروف بود. این پادگان که در پهلوی اول شکل گرفت، یکی از قدیمیترین برگهای شناسنامه ارتش است و شاید باارزشترین پادگانی است که به جهت وسعت و ارزش در کشور داریم بنابراین اتفاقی که امروز میافتد از این جهت بسیار اهمیت دارد.
حناچی درباره توافق انجام شده میان شهرداری و ارتش بر سر پادگان ۰۶ گفت: بیش از یک دهه است که موضوع پادگان ۰۶ مطرح شده و در نیروهای مسلح گردش کار هم انجام شده بود برای اینکه به مکانی برای پشتیبانی از نیروهای مسلح تبدیل شود و طرحهای مختلفی هم برای آن تهیه شده بود اما در نهایت توافق ارتش با شهرداری بر سر پادگان ۰۶ در دوران شهرداری آقای قالیباف انجام شد. توافقی که آن زمان صورت گرفت بسیار بد بود زیرا بر اساس آن توافق، سهم شهرداری ۷۰ درصد و سهم ارتش ۳۰ درصد از مساحت پادگان بود اما ۷۰ درصدی که سهم شهرداری تهران بود در محوطه بین برجها و ساختمانها قرار داشت که عملا قابلیت استفاده نداشت.شهردار تهران افزود: در این دوره از شهرداری الگوی طراحی و توافق بر سر این پادگان را تغییر دادیم و ۷۰ درصد سهم شهرداری که معادل ۳۵ هکتار بود، به صورت یکپارچه درآمد تا باغ قاجاری سلطنتآباد که اکنون بخشی از تسلیحات ارتش و پادگان ۰۶ هم جزئی از آن بود در قالب یک بوستان در اختیار مردم قرار گیرد و ۱۰۰ هزار متر ساختمانهای این پادگان هم حفظ شده و کاربری مناسب برای آن تعریف شود.وی افزود: از سوی دیگر روی اتصال مترو به این بوستان که در واقع معادل پارک ملت تهران است هم طرحهایی در دست بررسی وجود دارد.
به گفته شهردار تهران اتصال این مجموعه به مترو در مجاورت مترو صیاد محقق میشود .
اراضی نظامی باید در اختیار شهروندان قرار گیرد
در همین رابطه محسن هاشمی، رییس شورای شهر تهران در مراسم آغاز عملیات بوستان بزرگ ارتش گفت: از مساحت کل تهران پنج درصد (نزدیک به ۲۸۰۰ تا ۲۹۰۰ هکتار) به پادگانهای شهری و اراضی نظامی اختصاص دارد که با قوانین موجودی که در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده قرار است این پادگانها در اختیار مردم قرار گیرد تا نیروهای نظامی از شهر خارج شوند. اما موانع زیادی برای اجرای این قانون وجود داشت که یکی از آنها هزینه جابهجایی و تامین زمین و ساخت مکان جدیدی برای نیروهای نظامی خارج از شهر است که با طرحی مانند پادگان ۰۶ این مشکل حل شد.او ادامه داد: بخشی از این پادگانها از شهر خارج شدهاند اما بخش دیگری مانند پادگان جی و پادگان موجود در منطقه ۳ و اراضی صنایع دفاع در نزدیکی پادگان ۰۶ با وسعت نزدیک به یکصد هکتار در شهر باقی ماندهاند و هنوز نتوانستهایم آنها را در اختیار مردم و شهر قرار دهیم.رییس شورای شهر تهران افزود: فعالیتهای اولویتمحور شهر تهران که در دوره یک ساله باقی مانده از شهرداری این دوره امکان تحقق آن وجود دارد، باید مدنظر شهرداری تهران باشد. گرچه اولویت مساله ترافیک و آلودگی هواست که با توسعه حملونقل عمومی میتواند حل شود و مساله بعدی فضای سبز، محیطزیست و پسماند شهر تهران است که در این راستا طرح جامع پسماند آماده شده و در مراحل انتهایی کار است.مساله آخر هم ساختار شهرداری تهران است که باید به سمتی حرکت کند که تعداد نیروهای آن کم شود و کیفیت کار بالا رود.
پادگان ۰۶ ارتش در شمال شرق و در منطقه پاسداران در مساحتی بالغ بر ۵۲ هکتار واقع شده که با توافقی میان شهرداری و ارتش قرار است به بوستانی ۳۵ هکتاری تبدیل شود و با هدف رفع کمبود فضای سبز عمومی در این منطقه، در اختیار مردم قرار گیرد. البته باقیمانده اراضی به ساختوساز مسکونی و تجاری اختصاص یافته است.
پادگانی تاریخی و ارتشی فداکار در راه ملت
امیر سرتیپ عبدالحسین مفید*
ارتش جمهوری اسلامی ایران، در طول گذر زمان ثابت کرده که همیشه و در همه موقعیتها چه در دوران جنگ، چه پس از جنگ و در زمان صلح مدافع وجب به وجب خاک ایران و مردمش بوده است. امروز هم به گونهای دیگر این مهم را دیگربار با در اختیار مردم تهران قرار دادن بخش بزرگی از پادگان ۵۰ هکتاری ۰۶ اثبات کرد.
بر اساس توافق ارتش با شهرداری تهران، پادگان ۰۶ پاسداران به شهرداری تهران واگذار میشود تا به زودی برای استفاده عموم، به فضای فرهنگی و پارک تغییر کاربری داده و به مجموعه فضای سبز و فرهنگی شهرداری تهران اضافه شود. این پادگان با موقعیت و مساحت استثنایی خود از پادگانهای قدیمی ارتش در تهران است که در طول سالیان تغییراتی در مدیریت و موارد استفاده از آن داده شده است. آخرین واحد مستقر در این پادگان پیش از پیروزی انقلاب، مرکز آموزش درجهداری گارد شاهنشاهی بود که قسمت کوچکی از ضلع شمال غربی و مجاور خیابان سلطنتآباد (پاسداران فعلی) در اختیار شرکت پیمانکاری آمریکایی به نام «خلیج» وابسته به مستشاری نظامی بود. بعد از پیروزی انقلاب و تغییر ساختار گارد شاهنشاهی که واحدهای آن در سازمان نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران (نزاجا) قرار گرفت، این محل به پادگان استقرار تیپ سه، لشکر یک سابق اختصاص پیدا کرد که دوباره در دهه ۸۰ به مرکز آموزش درجهداری ۰۶ نزاجا و پادگان جوادالائمه (ع) تبدیل شد.
آخرین تغییرات کاربردی این پادگان که دیگر جنبه نظامی نداشت، مربوط به ساختوساز برای کارکنان ارتش بود. در سال ۱۳۹۱ از سوی موسسه بیمه صبا و بانک حکمت ایرانیان (وابسته به ارتش) به صورت شرکت سهامی با شرایط ویژه و در قالب شرکت سرمایهگذاری اندیشه صبا (وابسته به موسسه بتاجا- صبا) به پرسنل شاغل و بازنشسته ارتش سهام فروخته شد؛ اما بعد از حدود شش سال این طرح منحل و سهام پرسنل در نهایت فروخته شد و به سرانجامی نرسید.
به نظر میرسد توافق کنونی ارتش و شهرداری تهران، سبب میشود تا بدعتی پسندیده در این زمینه شکل بگیرد، اینکه زمینها و یا املاک بلااستفاده سازمانها و ارگانهای دولتی و نظامی در اقصی نقاط کشور به شهرداریها و دیگر ارگانهای دخیل در امر شهرسازی واگذار شود تا علاوه بر آبادانی بیشتر شهرها و ایجاد فضاهای فرهنگی و تفریحی بیشتر برای مردم، از هزینهکرد بیفایده برای مکانهای بلااستفاده توسط نیروهای مربوطه جلوگیری شود.
امید است با در اختیار قرار دادن بخش وسیعی از مساحت این پادگان به شهرداری تهران برای ایجاد فضای فرهنگی و تفریحی برای مردم شهر تهران، گام دیگری از خدمات خالصانه نیروهای مسلح به ویژه ارتش جمهوری اسلامی برداشته شود.
* فرمانده اطلاعات قرارگاه کربلا
در دوران هشت سال دفاع مقدس
پادگانها فضای امن زمان بحران شوند
گیتی اعتماد*
اگر قرار است پادگانها یا فضاهای محصور نظامی از تهران بروند، بهترین تصمیم این است که آنها به فضای سبز و بوستان یا فضاهای آموزشی یا درمانی تبدیل شوند نه اینکه با از بین رفتن پادگان، برجها و مراکز فروشگاهی بزرگ به وجود بیاید.
فضاهای عمومی در تهران کم است و تلاش شهرداری برای افزایش فضای سبز اقدامی درست و منطقی است. به ویژه در مورد اخیر که قرار شده ۷۰درصد پادگان ۰۶ (پادگان سلطنتآباد سابق) فضای سبز شود. قانونی تصویب شد که با توجه به آن پادگانهای داخل شهر تهران، باید خارج میشدند. در ابتدا به نظر میرسید این قانون تاثیر مثبتی در افزایش فضاهای عمومی و بوستانهای تهران داشته باشد و این پادگانها تبدیل به بوستان شوند اما در کمال تعجب دیدیم که در داخل این پادگانها بدون مجوز شهرداری ساختوساز صورت میگرفت و از دل این پادگانها برجها و پاساژها در آمد و شرایط خیلی بدتر شد. یکی از این نمونهها پادگان جی است که به جای آنکه این پادگان تبدیل به فضای سبز شود، یک منطقه مسکونی متراکم ایجاد شد.
نمونه روشن دیگر این اتفاقات را هماکنون در منطقه ۲۲ میبینیم که برجها و مراکز تجاری بزرگ به جای محوطه نظامی در این منطقه ساخته شد و این منطقه که ریه تهران محسوب میشود و طبق طرح تفصیلی نباید به این شکل و در این اندازه، ساختوسازی صورت میگرفت تبدیل به منطقهای پر از برج و مرکز خرید شده است. در حالی که اگر به اجازه من باشد بسیاری از این برجها را تخریب میکنم.
تهران هماکنون نیازی به مراکز خرید ندارد و ساخت مراکز بزرگ خریدی مثل پالادیوم (در خیابان مقدساردبیلی) علاوه بر اینکه در کسبوکار فروشگاههای کوچک و اقتصادهای خرد تاثیر منفی دارد، برای اهالی محلههای پیرامونی دشواریها و سختیهای بسیاری ایجاد میکند.
در مقطعی سیاستهای مدیریت شهری مبتنی بر فروش شهر بود و این سیاست منجر به افزایش تراکم جمعیت در برخی مناطق و از بین رفتن باغات و فضاهای سبز و شکل گرفتن برجهای بلند مسکونی و تجاری شد. علت اتخاذ این سیاست هم به دوره دولت سازندگی برمیگردد که شهرداری موظف به خودگردانی و تامین هزینههای شهرداری با تراکمفروشی شد. نتیجه این سیاست از بین رفتن فضاهای عمومی و بوستانها هم شد.بنابراین اگر قرار است پادگانها یا فضاهای محصور نظامی از تهران بروند، درست این است که آنها تبدیل به فضای سبز و بوستان یا فضاهای آموزشی یا درمانی و از این قبیل شوند نه اینکه با از بین رفتن پادگان، برجها و مراکز فروشگاهی بزرگ به وجود بیاید. بسیاری از این پادگانها با اینکه محصور هستند اما در آنها فضای سبز وجود دارد و تراکم ساختمانی در آن مشاهده نمیشود و در مواقع بحرانی این پادگانها میتوانند به مناطق امنی برای اسکان اضطراری تبدیل شوند. اگر این پادگانها جای خود را به برج و فروشگاه بدهند به نظر من بهتر است همان پادگان بمانند و اگر قرار است بروند باید فضای سبز و فضای عمومی شوند.
* عضو هیات امنای انجمن مفاخر معماری ایران
روایتخانهای برای ۰۶
رضا دبیرینژاد*- خبر عمومی شدن فضای پادگان ۰۶ در میانه خبرهای آشفته و گاه ناخوشایند این روزها خبری قابل توجه بود که فضایی بسته به فضای عمومی تبدیل میشود اما مهمتر این است که بخشی از خاطره شهری زنده میشود. شهری که تندتر در حال تغییر است و خاطرههای آن گسسته و از هم دور و نشانههای آن تبدیل به خاطرهای بینشان میشوند نیاز دارد تا پهنه هویتی، خاطرهای و تاریخی خود را گسترده کرده و افزایش دهد.اینگونه است که اگرچه فضاهای تفریحی همچون پارکها ارزشمند هستند اما هویتبخشی به این فضاهای عمومی براساس ظرفیتهای مکانی و ظرفیتها یا نیازهای شهر ضروری تر است. از جمله مراکزی که میتوانند سبب افزایش بالفعل ظرفیتهای فرهنگی و اجتماعی شهر شوند موزهها هستند. موزه در ساحت یادخانه که میتواند یادآور خاطرههای جمعی شهر شود.مکانی که پادگان ۰۶ خوانده میشود و دارای سوابق تاریخی پیشاپادگانی است تا سابقهای که برای مناطق ۲۲ گانه امروز تهران خاطرهسازی میکند و تهران را از محدوده مرکزی فراتر میبرد تا همه مناطق تهران از منظر تاریخی و فرهنگی ارزشمند شود و شهروندان در یک پهنه فرهنگی مشترک زیست کنند. زیستی فرهنگی که طبیعتا بر زیست اجتماعی اثر میگذارد؛ کیفیت زیست شهری را بالاتر میبرد و حتی میتواند از معضلات زیست اجتماعی بکاهد.از سوی دیگر ارزشها و خاطرههای تاریخی یک مکان و منطقه مثل پادگان ۰۶ آن را با سایر مناطق شهر پیوند میدهد و اینگونه است که به واسطه آن میتوان روایتهای دیگری از شهر را هم زنده و تهران را در شبکهای از روابط بازخوانی کرد. کلانشهری چون تهران مجموعه کثیری از جنبهها و خاطرههای شهری دارد که در یک جا نمیگنجد و باید در بخشهای پراکندهای از شهر و در نسبت با مناطق مختلف آن را خواند و به آن اجازه داد تا شهر را به یاد آورد و به این واسطه شهروندان را به شهر متعلق و وابسته سازد. اینگونه است که موزه در این ساحت دیگر یک گنجخانه و تنها محل نگهداری اشیا نیست بلکه روایتخانهای است که به ارزشهای فرهنگی توجه میکند.در نظر داشته باشیم پادگان ۰۶ در ساحتی دیگر برای همه کسانی که بخشی از عمرشان را در دوره معاصر در آن سپری کردهاند نیز خاطرهساز است و آنان میتوانند بخشی از زندگی خود را بازخوانی کنند و روایتگر بخشی از تجربه اجتماعی شان در این مکان باشند. این نیز جنبه دیگری از ارزشها و ظرفیتهای این محل است که از آن روایتخانهای در ساحتی دیگر میسازد و این محل را با شبکهای از افراد پیوند میزند.موزه باید یک قطب فرهنگی و اجتماعی باشد که به معنای ارزشهای فرهنگی نهفته در مجموعه موزه نیست بلکه حاصل فعالیتها و نقش فرهنگی و اجتماعی آن در دوره کنونی است.از اینرو موزه باید برای امروز شهر نیز خاطرهساز باشد و بتواند در همین ساحت تجربههای فرهنگی نو برای شهر بسازد. اینگونه است که پادگان ۰۶ در خود یادخانه تا روایتخانهای بالقوه دارد که با همین ظرفیتهای بالقوه میتواند به مرکزی بالفعل برای حوزه فرهنگ شهر تبدیل شود و نقش کنشگرانهای در جامعه ایفا کند… همین ظرفیتها و کنشگریها میتواند به فضای عمومی و تفریحی برآمده از آن نیز هویت ببخشد. اینها همه فرصتهایی برای تهران است که باید با دقت و حساسیت لازم جستوجو کرد تا بتوان اثری ماندگار از این زمانه برجای گذاشت.
* موزهدار
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد