26 - 02 - 2022
وقتی «بانکرینگ» از فجیره جا ماند
اقتصاد ایران به نتیجه مذاکرات احیای برجام گره خورده است. این نه یک ادعا بلکه یک واقعیت است. برخلاف آنچه گفته میشود، تحریمها بر اقتصاد ایران تاثیر نگذاشته، شاخصهای اقتصادی به روشنی بیانگر این است که تحریمها همه بخشهای اقتصاد ایران را دگرگون کرده است؛ از صادرات گرفته تا تولید داخلی.
هرچه میگذرد، نمای بیرونی بخشهایی که میتواند موتور جهش اقتصادی باشد و تحت تاثیر تحریمها متوقف یا کند شده، خود را بیشتر نشان میدهد. شاید بیش از همه صنعت نفت از تحریمهای آمریکا آسیبدیده باشد؛ هم در بخش توسعهای و هم تولید. تحریم صنعتی به پیچیدگی نفت، زنجیرهوار سایر بخشها را هم متاثر کرده است. بانکرینگ یکی از این بخشهاست.
بانکرینگ یا سوختگیری و سوخترسانی، به عملیاتی اطلاق میشود که در آن یک ایستگاه ساحلی، سوخت مورد نیاز برای روشن شدن در موتورهای اصلی و کمکی شناورها را در اختیارشان قرار میدهد.
صنعت سوخت دریایی، شبکه گستردهای از سازمان و مراودات تجاری را دربر میگیرد، زنجیره تامین این صنعت از پالایشگاه و انبارهای نفت آغاز میشود.
مرحله نهایی زنجیره سوخت دریایی، عملیات سوخترسانی است که یا از اسکلههای مخصوص یا به طور مستقیم و یا در لنگرگاه و دریا از طریق برجهای سوخترسان به کشتی عرضه میشود.
آنطور که محمدجعفر عابدینژاد دبیر انجمن بانکرینگ ایران میگوید: قرار بود تا پایان برنامه ششم توسعه سهم ۵۰ درصدی را کسب کند، اما در حال حاضر تنها پنج درصد بانکرینگ کشتیهای عبوری از خلیجفارس در اختیار ماست. به رغم موارد مندرج در قانون برنامه ششم توسعه مبنی بر حمایت از توسعه صنعت بانکرینگ، متاسفانه این حمایتها به اندازه کافی صورت نگرفته است.
براساس بند «ب» ماده ۴۸ قانون برنامه ششم توسعه قرار بود که سهم ایران از بانکرینگ منطقه به ۵۰ درصد برسد، اما به گفته عابدینژاد متاسفانه این عدد در حال حاضر زیر پنج درصد است که به دلایل مختلف این اتفاق رخ داده است؛ از جمله این دلایل میتوان به «عدم حمایت لازم از طرف دولتهای مجری قانون برنامه ششم توسعه»، «برخی شرایط تحریمی»، «قوانین IMO (سازمان جهانی دریانوردی) مبنی بر الزام به استفاده از سوخت کمسولفور از سوی کشتیها» و… اشاره کرد.
این فعال صنعت بانکرینگ تاکید کرد: سهم ما از بانکرینگ منطقه در سال ۱۳۹۴ حدود ۵/۴ میلیون تن سوخت کشتیها بود، اما در پایان سال ۱۳۹۹ این سهم به ۸۰۰ میلیون تن کاهش یافت؛ پیشبینی میشود تا پایان سالجاری هم به همین رقم (۸۰۰ میلیون تن سوخت کشتی) یا حتی کمتر از آن برسیم.
جا ماندیم
دبیر انجمن بانکرینگ ایران درباره اینکه در کدام بنادر جایگاههای بانکرینگ داریم، اضافه کرد: عمده عملیات بانکرینگ در بندر شهید رجایی انجام میشود؛ بخش کوچکی هم در بندر عسلویه داریم. این در حالی است که در بندر فجیره سالانه ۴۸ تا ۵۰ میلیون تن سوخت بانکرینگ میشود.
عابدینژاد درباره اینکه چرا با وجود بالا بودن تعداد کشتیهای حامل کالای اساسی ورودی به بندر امام خمینی(ره) که به بیش از ۲۰۰ فروند در سال میرسد، اما در این بندر بانکرینگ نداریم؟ گفت: چون کشتیها مجبور هستند برای سایر خدمات جانبی از جمله تامین غذا یا سایر نیازهای خود در دیگر بنادر جنوبی خلیجفارس پهلوگیری کنند و در هر بار پهلوگیری، هزینه پرداخت کنند، لذا برای دریافت سوخت کشتی خود به بنادر جنوبی خلیجفارس مراجعه میکنند.
او میگوید: صنعت بانکرینگ به تنهایی سوخترسانی مستقیم به کشتیها نیست، بلکه این صنعت شامل خدمات جانبی به کشتیها هم میشود؛ این خدمات جانبی شامل تامین ابزار و قطعات کشتی، تعمیرات شناورها، تامین آب و غذا و تامین خدمه کشتیهاست که تمامی این خدمات هم در بنادر و هم روی دریا امکان ارائه دارند.
وی ادامه داد: از سوی دیگر اگر سیستم عرضه مستقیم سوخت به کشتیها را بتوانیم توسعه و صنعت بانکرینگ را گسترش دهیم، از طریق این سوخترسانی، علاوه بر ایجاد اشتغال، کشور تا حد زیادی از فروش نفتخام بینیاز میشود؛ چراکه عرضه فرآوردههای نفتی، درآمدزایی بسیار بیشتری نسبت به فروش نفتخام دارد.
سبقت فجیره
دبیر انجمن بانکرینگ ایران در خصوص جایگاه ایران در منطقه و نحوه رقابت بانکرینگ ایران با بنادر امارات تصریح کرد: متاسفانه عدم حمایت از صنعت بانکرینگ از سوی دولتها در سالهای گذشته سبب شده تا ایران نسبت به رقبای منطقهای جایگاه ضعیفتری داشته باشد، بندر فجیره هم از این فرصت استفاده کرد و توانست رتبه اول منطقه و دوم دنیا در صنعت بانکرینگ را به خود اختصاص دهد.
وی خاطرنشان کرد: عدم حمایت دولتها با وجود تاکیدات قانونی باعث شده تا صنعت بانکرینگ ایران توسعه پیدا نکند. اگر به همین روند ادامه دهیم، دیگر توان رقابتی با بنادر جنوبی خلیجفارس را از دست خواهیم داد.
عابدینژاد درباره تاثیر توافقهای بینالمللی بر توسعه صنعت بانکرینگ گفت: با توجه به شرایط بسیار خوبی که در جزیره قشم و بنادر ایران برای ارائه خدمات به کشتیها داریم، در صورتی که دولت وظایفی که در قانون برنامه ششم توسعه به آن تصریح شده را عمل کند، قطعا توافقهای بینالمللی میتواند با توجه به جایگاه استراتژیک ایران در منطقه پرتردد کشتیها در خلیجفارس، به سرعت شرایط رقابت با سایر بنادر منطقه را به سود ایران تغییر دهد.
دبیر انجمن بانکرینگ ایران بیان کرد: این در حالی است که در صادرات فرآوردههای نفتی به یک باره بین ۳۵ تا ۵۰ هزار تُن سوخت به صورت کارگو در کشتی نفتکش بارگیری میشود و در نتیجه هزینههای آن به شدت کمتر از سوختگیری کشتیهاست چون در بانکرینگ، سوخت به صورت خردهفروشی و ۲۰۰ تا ۳۰۰ تن در کشتیهای تجاری پمپاژ میشود که علاوه بر هزینه پهلوگیری کشتی که به اپراتورهای بندری پرداخت میشود، هزینههای شوتینگ سوخت به کشتی به اضافه هزینههای انبار سوخت هم به آن اضافه میشود که سبب میشود حاشیه سود فعالیت بانکرینگ به شدت کاهش یابد.
وی تعداد شرکتهای عضو انجمن بانکرینگ در ایران را ۹ شرکت عنوان و اظهار کرد: چند شرکت دیگر اخیرا مجوز از وزارت نفت گرفتهاند، اما هنوز فعالیتی ندارند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد