14 - 11 - 2022
وضعیت نگرانکننده بنگاههای اقتصادی
«جهانصنعت»-تحلیل کارشناسان مرکز پژوهشهای اتاق ایران از وضعیت بنگاههای اقتصادی در شامخ مهرماه، هشدارآمیز بوده و حاکی از این است که در این ماه، باز هم رکورد بالاترین و پایینترین شامخ به صنایع فلزی و پوشاک و چرم رسیده است.
گزارش مرکز پژوهشهای اتاق ایران از رسیدن شامخ مهرماه به ۱۹/۵۰ واحد (مرز رونق و رکود) حکایت داشت. اتفاقی که از نظر فعالان اقتصادی، کاهش فروش در اثر افت قدرت خرید متقاضیان، ناآرامیها و قطعی اینترنت جزو عامل اصلی آن بود.
اعداد شامخ کل به دست آمده برای مهرماه و تیرماه، کمترین اعداد شامخ کل اقتصاد از ابتدای سال جاری (بهجز فروردین) است و بهطورکلی اعداد شامخ کل به دست آمده از ابتدای سال، بهبود قابلتوجهی را در محیط کسبوکار نشان نمیدهند. تداوم این وضعیت میتواند اثرات نامطلوب زیادی بر متغیرهای کلان اقتصاد به همراه داشته باشد. در این میان، عدد به دست آمده برای زیرشاخص قیمت خرید مواد اولیه یک افزایش شدید را نشان میدهد (۸۰/۷۱). این روند افزایشی در تمام ۶ ماهه سال جاری گزارش شده است. تداوم روند افزایش بهای مواد اولیه میتواند در ماههای آینده به شکل افزایش بهای تمامشده کالای تولیدی و درنهایت افزایش نرخ تورم خود را نشان دهد.
افزایش شدید بهای مواد اولیه صنعت
شامخ صنعت در مهرماه ۱۴۰۱، یک افزایش جزئی را نشان میدهد. البته این شاخص هم در بخش فروش داخلی و هم در صادرات با افت روبهرو بوده است (به ترتیب ۹۳/۴۳ و ۷۱/۴۸). همچنین افزایش شدید بهای مواد اولیه از مهمترین مسائلی است که در شامخ صنعت در مهرماه نیز به چشم میخورد. این افزایش از ماه گذشته بیشتر گزارش شده است. مهمترین دلیل این موضوع را میتوان با افزایش نرخ ارز مرتبط دانست، چراکه قیمت نرخ ارز آزاد از مهمترین عوامل تعیینکننده قیمت مواد اولیه صنعتی محسوب میشود که طی مهرماه افزایش ۷ درصدی را تجربه کرده است. همچنین میزان سفارشات جدید کاهش قابلتوجهی داشته است. این موضوع میتواند تولید و فروش در ماههای آتی را بهشدت تحت تاثیر قرار دهد. از سوی دیگر، موجودی مواد اولیه نیز تغییری نسبت به ماه گذشته نشان نمیدهد.
افت قابلملاحظه در فعالیت اقتصادی برخی گروهها
در پیمایش مهرماه شامخ، در میان صنایع مورد بررسی صنایع فلزی بیشترین عدد را به خود اختصاص داده است (۹/۶۰). در شامخ شهریورماه نیز بیشترین عدد متعلق به این گروه بود (۴/۵۹). شامخ مهرماه گروه صنایع فلزی نسبت به ماه گذشته افزایش نشان میدهد که به معنی تداوم رشد فعالیتهای این صنعت طی سه ماه گذشته است. پس از صنایع فلزی، شامخ گروه وسایل نقلیه و قطعات وابسته (۸/۵۶) و گروه فرآوردههای نفت و گاز (۵۶) در جایگاههای بعدی قرار میگیرند. در بررسی شامخ گروه فرآوردههای نفت و گاز یک افزایش ۹ واحدی نسبت به شهریورماه مشاهده میشود که به معنای این است به دنبال افت اندک فعالیتها در شهریورماه، در مهرماه یک افزایش قابلتوجه در کسبوکار این گروه گزارش شده است.
شامخ به دست آمده برای گروههای ماشینسازی و لوازمخانگی (۵۳) و لاستیک و پلاستیک (۵/۵۲) حاکی از بهبود جزئی در مهرماه نسبت به ماه قبل است. گروه چوب، کاغذ و مبلمان نیز با عدد ۸/۵۴ نسبت به ماه گذشته با عدد ۴۳ افزایش قابلملاحظهای را تجربه کرده است. شامخ صنایع پوشاک و چرم (۶/۴۱)، مانند ماه گذشته کمترین میزان در میان صنایع مختلف را به خود اختصاص داده است که نشان از افت قابلملاحظه در فعالیت اقتصادی این گروهها دارد. مدیران خرید گروه شیمیایی نیز افت اندک در فعالیتهای خود را گزارش کردهاند (۷/۴۶). عدد شامخ گروه صنایع غذایی نیز حاکی از عدمتغییر وضعیت این گروه نسبت به ماه گذشته است (۹/۴۹).
تحلیل گروه صنایع فلزی در مهرماه
همانطور که پیشتر گفته شد در مهرماه ۱۴۰۱ بالاترین عدد شامخ به دست آمده مربوط به گروه صنایع فلزی بوده است (۹/۶۰). این گروه در شهریورماه نیز در بین صنایع مورد بررسی پیشگام بوده است. مقدار تولید محصولات، بهبود قابلملاحظهای داشته است (۷/۶۶) و میزان سفارشات جدید نیز با ثبت عدد ۳/۵۷ حاکی از رشد قابلملاحظه سفارشات ثبت شده در مهرماه نسبت به شهریورماه است. سرعت انجام و تحویل سفارشات نیز افزایش یافته (۵/۶۳) و موجودی مواد اولیه نیز رشد داشته است (۳/۵۶). میزان استخدام و بهکارگیری نیروی کار هم افزایش قابلتوجهی را نشان میدهد (۴/۵۹). به منظور بررسی دلایل این رشد قابلتوجه در صنایع فلزی باید وضعیت این صنعت را در بازارهای داخلی و صادراتی مورد بررسی قرار داد. در بازارهای خارجی گزارش شاخصهای تولیدی و خدمات در چین، با یک غافلگیری برای بازارها همراه بود و شاخص مدیران خرید بخش تولید چین در ماه اکتبر با ۹/۰ واحد کاهش از ۱/۵۰ به ۲/۴۹ افت کرد تا دوباره در دامنه رکودی قرار بگیرد. شکسته شدن این سطح مهم موجب افزایش فشار بر قیمت کامودیتیها خواهد شد. علاوه بر این، شاخص مدیران خرید بخش غیرتولیدی چین هم با یک افت غیرمنتظره از ۶/۵۰ به ۷/۴۸ سقوط کرد تا علامت دیگری از در خطر بودن قدرت تقاضا در بازار دومین اقتصاد بزرگ جهان را مخابره کند. ادامه کاهش تقاضای جهانی تحت تاثیر تورم فزاینده و دستبهگریبان بودن دولت چین با ادامه همهگیری کرونا از مهمترین دلایل افت فعالیتهای اقتصادی چین محسوب میشود.
انتظار میرود طی ماه آینده شاهد معاملات محتاطانه فلزات باشیم. بر این اساس پیشبینی میشود بازارهای اروپا هم تحت تاثیر دادههای پیشبینیشده چین با کاهش همراه شوند. بانک مرکزی اروپا نیز اخیرا نرخ بهره را بار دیگر افزایش داد تا این نرخ با رسیدن به ۲ درصد در بالاترین رکورد بیست سال اخیر قرار بگیرد.
پوشاک و چرم تحت تاثیر افزایش تورم و قدرت خرید خانوارها
تداوم قعرنشینی گروه پوشاک و چرم در میان سایر گروهها در شامخ مهرماه (۴/۴۰) از دیگر موضوعاتی است که گزارش شده است. شامخ شهریورماه این گروه نیز همین وضعیت را نشان داده بود (۶/۴۱). این اعداد نشان از تداوم تنزل محیط کسبوکار در این گروه طی سه ماه گذشته داشته و افت در مهرماه نسبت به شهریورماه بیش از تنزل شهریورماه نسبت به مردادماه بوده و این موضوع با افت ۲/۱ واحدی شامخ مشاهده میشود. میزان تولید در شهریورماه نسبت به ماه گذشته بهشدت کاهش یافته (۷/۳۵) که بیشترین کاهش تولید در میان صنایع مختلف است. سفارشات جدید نیز با شدت زیادی افت داشته است (۶/۲۸). سرعت تحویل سفارشات جدید افزایش یافته (۱/۵۷) و موجودی مواد اولیه به میزان قابلتوجهی افزایش یافته است (۱/۵۷). همچنین اعداد به دست آمده برای این صنعت دلالت بر افت قابلملاحظه در فروش (۶/۲۸) و کاهش بسیار در میزان صادرات (۷/۳۵) دارد. صنعت پوشاک و چرم بهشدت تحت تاثیر افزایش تورم و قدرت خرید خانوارهاست. از سوی دیگر افزایش نرخ ارز نیز واردات مواد اولیه مورد نیاز این گروه را تحت تاثیر قرار داده است. بر اساس جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران نرخ تورم نقطهای در مهرماه ۱۴۰۱ به عدد ۶/۴۸ درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین ۶/۴۸ درصد بیشتر از مهر سال ۱۴۰۰ برای خرید «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کردهاند. با چنین شرایطی میتوان افت مداوم صنعت پوشاک و چرم را تا حدود زیادی به قدرت خرید خانوارها مرتبط دانست. موضوعی که به نظر میرسد به کسبوکارهای این گروه در آینده کوتاه آسیب جدی وارد کرده و احتمالا شرایط مذکور تشدید شود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد