18 - 01 - 2021
وزیری که مسکن را نمیشناسد
گروه مسکن- وزیر راهوشهرسازی همصدا با اتحادیه مشاوران املاک در کشور مخالفت شدید خود را با بازگشت قیمت مسکن به آگهیهای آنلاین ابراز کرده است. اما آیا نیت وزیر از این مخالفت، جلوگیری از التهاب بازار مسکن در کشور است؟ «جهانصنعت» در گفتوگو با کارشناسان حوزه مسکن این مساله را بررسی میکند.
هفته گذشته پس از نزدیک به هشت ماه قیمت مسکن به آگهیهای آنلاین خرید و فروش ملک بازگشت. پیشتر در اردیبهشتماه سال جاری این قیمتها با دستور دادستانی از آگهیهای آنلاین حذف شده بود چراکه دادستان معتقد بود درج قیمت در آگهیها موجب التهاب در بازار مسکن میشود. این اتفاق با شروع افزایش نجومی قیمت مسکن در سال جاری همراه بود اما نتوانست جلوی افزایش قیمت را بگیرد. در هشت ماه گذشته قیمت مسکن روندی افزایشی داشت تا جایی که بنا بر اعلام مرکز آمار ایران در آذرماه امسال نسبت به ماه مشابه سال گذشته، هر شهروند ایرانی برای خرید ملک در تهران باید ۸۳ درصد پول بیشتر پرداخت میکرد. روند افزایش قیمت ادامه داشت تا آنکه در اثر تحولات خارجی، قیمت ارز در ایران کمی کاهش یافت و در نتیجه بازار مسکن نیز وارد رکود و روند کاهش قیمت شد. تمام این اتفاقات در حالی رخ داد که امکان درج قیمت در آگهیهای آنلاین وجود نداشت و میتوان اینطور برداشت کرد که قیمت در فضای مجازی، تاثیری بر قیمت مسکن در دنیای واقعی نداشته است. در نهایت، مجددا با دستور دادستانی، امکان درج قیمت مسکن در آگهیهای آنلاین به صورت مشروط مهیا شد.
مخالفت وزیر راهوشهرسازی با درج قیمت
اما این اتفاق چندان بیحاشیه نبود. به محض شروع اعلام قیمت مسکن در فضای مجازی، فریاد دستاندرکاران مختلف حوزه مسکن از طیفها و در ردههای گوناگون بلند شد و شاید بلندترین فریاد، متعلق به یکی از بلندپایهترین دستاندرکاران این حوزه در کشور باشد؛ محمد اسلامی، وزیر راهوشهرسازی. اسلامی ضمن اعلام مخالفت شدید با این آزادسازی، درج قیمت مسکن در آگهیهای آنلاین را موجب التهاب بازار دانست و از پیگیری برای بازگرداندن نظر دادستانی خبر داد.
محمد اسلامی هفته گذشته در گفتوگو با تسنیم در واکنش به درج مجدد قیمت مسکن در آگهی سایتها گفته بود: «از دادستانی درخواست کردیم که از درج قیمت در آگهیهای فروش مسکن سایتهای اینترنتی جلوگیری کند. نمیدانیم چه کسی مجوز بازگشت قیمتها را به سایتهای اینترنتی داده است. این اقدام هیچ مبنا و پایهای ندارد، ذهن جامعه را منحرف کرده و برای عدهای توهم ایجاد میکند.»
وزیر راهوشهرسازی تاکید کرد: «اگر مبنایی برای این کار وجود داشت، میگفتیم بازگشت دوباره قیمتها به آگهیهای خرید و فروش مسکن در سایتهای اینترنتی شاخص مبنایی دارد. این کار باعث ایجاد التهاب در بازار مسکن میشود، به تازگی بخش مسکن آرام شده و متاسفانه با این کار مجددا التهابآفرینی میکنند.» اما آیا واقعا درج قیمت ملک و مسکن در آگهیهای آنلاین، به التهاب در بازار مسکن میانجامد؟
سرها را زیر برف کنید
نیت دستاندرکاران از پنهانکردن قیمت مسکن، مورد تردید و حتی تمسخر کارشناسان قرار گرفته است. بیتالله ستاریان عضو هیات علمی دانشگاه تهران و کارشناس بازار مسکن در گفتوگو با «جهانصنعت» اینگونه اظهارنظرها را سادهانگاری بحران مسکن دانسته و میگوید: «کسانی که اینگونه حرف میزنند، موضوع مسکن را نشناختهاند و گمانشان بر این است که مسکن کالایی مثل سایر کالاهاست که قیمت آن با تبلیغ بالا رفته یا پایین میآید. بنابراین هنگام صحبت از بازار مسکن، مانند بازار سایر کالاها، از التهاب، حباب و اصطلاحات اینچنینی استفاده میکنند.»
وی ادامه میدهد: «مسکن بیش از ۵۰ سال است که مشکل جامعه ایران بوده و بیش از نیمی از جمعیت ما را درگیر کرده است. نیمی از اقتصاد کشور، نقدینگی و گردش پول در این بخش است. چنین کالایی تحت تاثیر آگهی قرار نمیگیرد.»
معضل مسکن در ایران، معضلی با قدمت بیش از نیمقرن است و برای اکثر جمعیت ایران همیشه وجود داشته است. ستاریان معتقد است وزیر راهوشهرسازی میخواهد این بحران تا زمانی که این دولت بر سر کار است، آشکار نشود. چنانچه وزرای پیشین نیز همین کار را میکردند و در هر دوره سناریوی مشابه تکرار شده است.
این استاد دانشگاه تهران میگوید: «وقتی به صورت مقطعی، مشکل مسکن با رکود حل میشود و قیمت افزایش پیدا نمیکند، مسوولان ادعا میکنند که مشکل حل شده است و وقتی کارشناسان میگویند این رکود تورمی است و قیمت مانند فنری است که فشرده شده، مسوولان توجه نمیکنند. بعد قیمت مسکن مجددا افزایش مییابد و میگویند کار مافیای مسکن بود.»
وی میافزاید: «در تاریخ اقتصاد دنیا سابقه نداشته که بنگاههای معاملات املاک و دلالها بتوانند بالاتر از نیم درصد در تعیین قیمت مسکن تاثیرگذار باشند. تاثیر اقدامات آنها در حد ۱/۰ و ۲/۰ درصد بوده است. چطور میشود در این کشور بنگاهها و آگهیها محکوم اصلی افزایش قیمت باشند؟»
به گفته ستاریان، مسکن در ایران پتانسیل این را دارد که خارج از تورم رشد قیمت داشته باشد. به طوری که قیمت آن ۵/۲ برابر شاخص تورم سالانه ایران افزایش داشته است.
این کارشناس بازار مسکن ادامه میدهد: «وزیر راهوشهرسازی میگوید سر خود را زیر برف کنید تا معضل مسکن را نبینید. اما معضل مسکن باید در سطح کلان کشور بررسی و حل شود. با یک طرح و برنامه ساده نمیتوان مشکل نیمی از اقتصاد کشور را حل کرد. صنعت ساختمان و صنایع وابسته به آن نیمی از اقتصاد کشور است.»
درگیری با رانت
وزیر راهوشهرسازی، تنها کسی نیست که مخالف درج قیمت مسکن در آگهیهای آنلاین است.
برخی از فعالان بازار نیز چنین نظری دارند. به عنوان مثال، اوایل امسال رییس اتحادیه مشاوران املاک با بیان اینکه درج قیمت مسکن در سایتهای اینترنتی قماربازی است، گفته بود: «اگر قیمت ملک را در سایتهای اینترنتی اعلام نکنند، بازار مسکن به آرامش میرسد.» حال به نظر میرسد که وزیر راهوشهرسازی نیز با رییس اتحادیه مشاوران املاک همصدا شده و علیه شفافیت و رقابت در بازار مسکن صحبت میکند. شاهین افتخاری کارشناس حوزه مسکن در گفتوگو با خبرنگار «جهانصنعت» با اشاره به سخنان اخیر وزیر راهوشهرسازی در مخالفت با درج قیمت مسکن در آگهیهای آنلاین میافزاید: «اینگونه سخنان پایه علمی ندارد. صحبت وزیر راهوشهرسازی غیرعلمی و بر اساس نگاههای سنتی در بازار است.»
افتخاری ادامه میدهد: «قیمت تمام شده ملک، مالیات سازنده، مالیات خریدار و تمام حسابهای مالی در خرید و فروش ملک باید معلوم باشد، تا با ایجاد شفافیت، از به وجود آمدن رانت در بازار جلوگیری شود. اما متاسفانه اقتصاد مسکن در ایران، در تمام جنبهها، از زمین گرفته تا جواز ساخت درگیر رانت است و دوستان دوست دارند که بازار شفاف نباشد.»
مهم نیست که نیت وزیر راهوشهرسازی از مخالفت با درج قیمت مسکن در آگهیهای آنلاین چیست، مهم این است که این مخالفت فاقد مبنای عملی است و بر سر این مساله میان کارشناسان اتفاق نظر وجود دارد. با پنهان کردن قیمتها، نمیتوان جلوی افزایش آن را گرفت، تنها میتوان برای مدتی از تیررس انتقاد عمومی پنهان شد. حال باید دید که آیا وزیر راهوشهرسازی، در واپسین ماههای وزارت خود، فرار از انتقاد را ترجیح میدهد یا پا در مسیر اصلاح میگذارد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد