12 - 04 - 2020
واقعیت بورس را درک کنید
شاهین چراغی- طی هفتهها و ماههای گذشته دیده شده تبلیغات ناصحیحی برای جذب نقدینگی به بازار سرمایه صورت میپذیرد. این تبلیغات سبب شده عدهای ناآشنا با این بازار سرمایه خود را در معرض انواع ریسکها قرار دهند و با ضررهای شدیدی مواجه شوند. از طرف دیگر، بسیاری از نوسانگیران و حرفهایهای بازار سهام توانستند سرمایه خود را در این چند ماه چندین برابر کنند. در شش ماه ابتدایی سال ۱۳۹۷ قیمت سهمها در بورس اوراق بهادار و فرابورس با روندی صعودی مواجه شد و این افزایش، یک علت ریشهای داشت و آن رشد نرخ ارزهای خارجی از جمله دلار و یورو در بازار بود چرا که بسیاری از شرکتها در بورس اوراق بهادار محصولاتی صادرات محور دارند و با افزایش قیمت دلار درآمدشان «به تومان» افزایش مییابد. علاوه بر این در این مدت قیمت محصولات اولیه، زمین و ساختمان و در کل «داراییها» در ایران با افزایش قیمت دلار، رشد کرد و شرکتهای بورسی چه آنهایی که صادراتمحور بودند و چه آنهایی که صادراتمحور نبودند با توجه به افزایش قیمت داراییها، سرمایه بیشتر و سود زیادتر (به تومان) را در صورتهای مالی شناسایی کردند. این موضوعات نه به علت حال خوب بورس یا صنعت، بلکه ناشی از وضع نابسامان بازار ارز بود به طوری که در مقطعی قیمت دلار تا کانال ۱۹ هزار تومان رشد کرد و فعالان بازار سرمایه به رشد قیمت سهام، مخصوصا در شرکتهای صادراتمحور امیدوار شدند.
جولان نوسانگیرها
این شرایط باعث شد نوسانگیران بازار سهام بیش از هر سال دیگری اقدام به نوسانگیری کنند و پولهای هنگفتی را به دست آورند. در نتیجه این جو مثبتی که ناشی از وضعیت خاص بازار ارز و به دنبال آن تبلیغات ناصحیحی که آگاهانه یا ناآگاهانه برای بازار سهام انجام شده بود، سبب شد بسیاری از مردم ناآشنا با بورس نیز تصمیم بگیرند در بورس به طور مستقیم سرمایهگذاری کنند غافل از اینکه سرمایهگذاری در این بازار نیاز به مدتها مطالعه و بررسی دقیق صورتهای مالی شرکتهای بورسی دارد و علاوه بر این داشتن تجربه معاملاتی موضوعی است که یکشبه به دست نمیآید.اما در هر حال تعدادی از مردم عادی که تا به حال در بازار سهام، داد و ستدی نکرده بودند، تحت اخبار مثبتی که از آن یاد شد به سمت این بازار آمدند و در نتیجه تعداد سرمایهگذارانی که به دلیل عدم آگاهی و کمتجربه بودن زیان دیدند بسیار افزایش یافت. طبق آمارهایی که شرکت سپردهگذاری مرکزی و تسویه وجوه (سمات) به ایسنا اعلام کرده، در نیمه اول سال ۱۳۹۶، ۲۱۸ هزار کد بورسی صادر شده بود اما در مدت مشابه سال جاری این آمار به ۵۳۴ هزار کد سهامداری رسیده است. همچنین با نزدیکتر شدن به نیمه سال ۱۳۹۷ با توجه به رکوردشکنیهای نماگر اصلی بازار سرمایه و پررنگ شدن این موضوع، افراد بیشتری تصمیم گرفتند وارد بازار سهام شوند به طوری که طبق آمار رسمی شرکت سپردهگذاری مرکزی و تسویه وجوه در مرداد و شهریور ماه امسال ۱۴۲ هزار کد سهامداری جدید ثبت شد، در حالی که در مدت مشابه سال گذشته این آمار به ۶۰ هزار کد میرسید.
بازارسازیهای مجازی
اما طی دو هفته اخیر روز پیش با کاهش نرخ دلار، بورس تهران نیز با سقوط یکباره قیمت سهمها مواجه شد و بسیاری از افراد ناآشنا با بازار سرمایه که به امید به دست آوردن سود، کد معاملاتی گرفته و مستقیما وارد خرید و فروش سهام شده بودند با زیان مواجه شدند. در روزهای گذشته نیز اگرچه قیمت دلار با رشد مواجه شد و بار دیگر کانال ۱۵ هزار تومانی را پشت سر گذاشت، اما افت قیمتها در بازار سهام همچنان ادامه پیدا کرد.در عین حال از سوی برخی از شبکههای مجازی شنیده میشد که با کاهش قیمت ارز مردم برای گرفتن کد سهامداری صف کشیدند که این اخبار واقعی به نظر نمیرسید چرا که بازار ارز و بازار سهام، دو بازاری هستند که همپای هم پیش میروند و این طور نیست که در وضعیت اقتصاد فعلی بازار سهام بتواند یکشبه جایگزین بازار ارز شود. هر چند بدیهی است سیاستهای اقتصادی مسوولان بازار سرمایه و وزارت اقتصاد باید به سمتی پیش روند که سرمایهها به سمت بازارهای مولد از جمله بازار سرمایه حرکت کند و بازارهای رسمی گزینه اول مردم برای سرمایهگذاری باشند.باید بدانیم با توجه به آماری که شرکت سپردهگذاری مرکزی در اختیار رسانهها قرار داده، زمانی مردم برای گرفتن کد معاملاتی اقدام کردند که بازار ارز و بازار سهام همپای هم رو به رشد بودند و احتمالا اخبار صفکشی مردم جلوی در کارگزاریها برای گرفتن کد معاملاتی اگر هم واقعی بود، مربوط به زمان رشد قیمتها بوده است. البته همانطور که گفته شد افرادی هم بودند که تجربه معامله در بازار سرمایه را نداشتند و تحت جو روانی موجود این اخبار را باور کردند و اقدام به تهیه کد سهامداری کرده و به صورت مستقیم سهام خریدند.دیده میشود بسیاری از حرفهایها که بعضا سمتهایی هم در بازار سرمایه ایران دارند با تبلیغات ناصحیح مردم را تشویق به سرمایهگذاری مستقیم در این بازار میکنند. در این مورد باید دقت داشت که اگر صرفا از منظر اقتصاد بخواهیم صحبت کنیم کسانی که بازی را بلد هستند قطعا تمایل دارند با کسانی که قواعد بازی را نمیدانند بازی کنند و بیهیچ چون و چرایی تنها برنده بازی باشند.
اهمیت صندوقهای سرمایهگذاری
از طرفی نباید فراموش کرد که صندوقهای سرمایهگذاری هم در بورس وجود دارند که افراد غیرحرفهای میتوانند در آنها سرمایهگذاری کنند، ولی با مقایسه نرخ سود آنها با بازارهای موازی، این سرمایهگذاری در وضعیت فعلی چندان منطقی به نظر نمیرسد چرا که اگر حتی از بازار ارز بگذریم در حال حاضر در بازار پول، نرخ سپردههای بلندمدت بیش از ۲۰ درصد و همپای صندوقهای سرمایهگذاری در بورس پیش میرود. افزایش نرخ سود سپردهها نیز با هدف جمع کردن نقدینگی از بازار ارز توسط بانک مرکزی اتخاذ شده است. در نتیجه اگر تبلیغات ناصحیح برای بازار سرمایه ادامه داشته باشد در آینده نزدیک شاهد خواهیم بود که عدهای ناآشنا با بازار سهام، به این بازار ورود کرده و با زیانهای بزرگی روبهرو شوند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد