هیس، روزنامهنگاران فریاد نمیزنند!
علیرضا کیانپور- حدود یکهفته پس از انتشار خبر جنجالی بازداشت فوتبالیست پیشین و بازیگر کنونی سینما به اتهامهای سنگین، این متهم از کشور خارج شده و ظاهرا به ترکیه رفته، وبسایت روزنامه هممیهن که در روزهای گذشته، با زن جوانِ شاکی پرونده و وکیل متهم پرونده مصاحبه کرده بود، از دسترس خارج شده و از آن فاجعهبارتر، تریبونهای رسمی از صداوسیما و خبرگزاریهای منتسببه جریان اصولگرایی گرفته تا بعضی فعالان سیاسی-رسانهای بهاصطلاح «ارزشی» در شبکههای اجتماعی، با حمله به این روزنامه اصلاحطلب و الهه محمدی خبرنگار و گزارشگر «هممیهن»، نهتنها تحریریه این روزنامه و دیگر مطبوعات ناهمسو را به باد ناسزا گرفتهاند بلکه از این هم فراتر رفته و علنا روزنامهنگاران مملکت را در روزِ روشن تهدید کردهاند.
ماجرای جنجالی فوتبالیست دیروز و بازیگر امروز را احتمالا همه شنیدهاند. آنچه ظاهرا گوش کسی بدهکارش نیست، این است که چرا وبسایت یک روزنامه رسمی و قانونی مملکت باید بهصرف انجام وظایف حرفهای و رسالتش بهعنوان یک رسانه، از دسترس مخاطبان خارج شود و سایر روزنامهنگاران مملکت هم مجبورند هم هزار و یک ناسزا را تحمل کنند و هم وقتی تهدید شدند، سکوت کنند و دم نزنند؟!
از بستن وبسایت یک روزنامه تا فحاشی و تهدید روزنامهنگاران
ماجرا از این قرار است که روزنامه هممیهن در شماره روز ششم آبانماه خود در گزارشی به بررسی ابعاد مختلف پرونده جنجالی فوتبالیست پیشین و بازیگر کنونی سینما پرداخت و به این منظور با طرفین این دعوای حقوقی از زن جوان شاکی تا وکیل متهم پرونده مصاحبه کرد. این روزنامه اما باوجود فاش شدن نام متهم شناختهشده پرونده، کماکان به اصول حرفهای روزنامهنگاری پایبند ماند و نام و عکس او را منتشر نکرد و در نتیجه بهناچار برای عکس صفحه نخست خود، اقدام به تهیه عکسی بازسازیشده از یک زن جوان کرد و در عین حال، برای آنکه چهره آن زن نیز آشکار نشود، صورت او را از پشت حریری سیاهرنگ به تصویر کشید اما این ترفند خلاقانه، خود به بهانهای برای تندروهای جناح اصولگرا تبدیل شد تا با طرح این ادعا که هدف از انتشار این تصویر، «توهین به حجاب» بوده، به این روزنامه حملهور شوند؛ حملاتی چنان شدید که در یکی از آنها، یک مجری جوان صداوسیما، اعضای تحریریه روزنامه هممیهن و متعاقبا دیگر روزنامهنگاران رسانههای غیراصولگرا را با تعابیری همچون «هرزههایی که کثافت از سر و روی سبک زندگی آشکار و پنهانشان میبارد»، «رذلهای بیهمهچیز»، «کثافتهای نجس» و «خوکهایی که در کثافت میلولند» با پریدن «بغل لاشخورها»، حاضرند «برای یک قرارداد به خانه این و آن بروند» و البته بیش از اینها که قطعا امکان بازنشرشان در این مطبوعه نیست، مورد اهانت قرار داد و در نمونهای دیگر نیز یک فعال رسانهای ارزشی بنام با تعابیری زننده، از این نوشت که سرنوشت این روزنامهنگاران همانی است که بر سر اعضای تحریریه نشریه طنز «شارلی ابدو» آمد و در پایان، با استناد به آیه۱۲ سوره توبه، آنان را به مرگ تهدید کرد.
واکنش جلال جلالیزاده به توهین و تهدید روزنامهنگاران
درحالیکه اما این اهانتها و تهدیدها بلافاصله با واکنش گسترده و انتقادی افکار عمومی مواجه شد، جلال جلالیزاده، نماینده پیشین مجلس و استاد دانشگاه تهران نیز در گفتوگو با «جهانصنعت» بهشدت این اهانتها و تهدیدها را محکوم کرد و با تاکید بر اینکه «توهین به روزنامهها و روزنامهنگاران، رفتاری ناپسند و غیراخلاقی است»، گفت: «این رفتار نشاندهنده این است که توهینکنندگان از منطق بیبهرهاند.» این عضو هیات علمی دانشکده الهیات دانشگاه تهران که تالیفات فراوانی نیز در حوزه فقه و حقوق و دیگر شاخههای علوم انسانی در کارنامه دارد، با تاکید بر اینکه «روزنامهها محل انتشار افکار و اندیشههای مختلف هستند»، میگوید: «وقتی یک روزنامه که باید مسائل و مشکلات اقتصادی و سیاسی و اجتماعی مردم را بیان کند، احیانا به دلیل اینکه آنچه را که ما نمیپسندیم، بیان نکند، مورد هجمه قرار گیرد، این جامعه است که آسیب میبیند.» او که معتقد است «روزنامهها باید منتقد باشند و از مشکلات جامعه سخن بگویند»، میگوید: «مطبوعات از ستونهای اصلی دموکراسی و جامعه آزاد است و بنیاد آزادی و سلامت فکری جامعه بر آن بنا میشود.» این نماینده مجلس ششم تصریح کرد: «روزنامهنگاران همچون شمع میسوزند تا جامعه روشن و سلامت بمانند.»
روزنامهنگاران مقابل این توهینها و تهدیدها سکوت نکنند
جلالیزاده با انتقاد نسبتبه اهانتها و تهدیدهای صورت گرفته علیه روزنامهنگاران گفت: «این بیاحترامی به معنای بیاحترامی به آزادی، حقوق بشر و حقوق شهروندی است. توهین به روزنامهنگاران به معنای توهین به آزادی اندیشه و بیان است و وقتی مردم احساس کنند به روزنامهنگاران حمله میشود، قطعا واکنش نشان خواهند داد چراکه این اهانتها و تهدیدها، به پیکر حقیقتیابی جامعه ضربه میزند و موجب میشود اطلاعرسانی در جامعه دچار اختلال شده و فضای ناامنی در جامعه ایجاد شود.»
او با تاکید بر اینکه «توهین به روزنامهها و تهدید روزنامهنگاران منجر به نابودی فرهنگ نقد و گفتوگو میشود»، گفت: «این افراد چون اهل گفتوگو نیستند، سعی میکنند فضا را به خشونت بکشانند. حال آنکه روزنامهنگاران وجدان بیدار جامعه هستند.»
این استاد دانشگاه تهران تصریح کرد: «بستن فضا به این دلیل است که این افراد اهل گفتوگو نیستند و منطقی برای ادعاهایشان ندارند. در واقع این افراد چون درکی از معنای آزادی ندارند، تلاش میکنند با تهدید و توهین بهزعم خود روزنامهنگاران را از بیان حقیقت باز دارند اما روزنامهنگاران نباید در مقابل توهینکنندگان سکوت کنند و قطعا نیز چنین خواهد بود.»
