15 - 04 - 2020
همه گزینههای ترامپ
گروه انرژی- بازار نفت در ماههای اخیر روزهای پر فراز و نشیبی را طی کرده است و عوامل زیادی وجود داشتند در طول این مدت پرنوسان، روی قیمت نفت تاثیر گذاشتند که مهمترین آنها تحریمهای آمریکا علیه ایران بود که باعث شد اوپک پلاس متعهد شود تولیدش را برای جلوگیری از کمبود عرضه در بازار افزایش دهد. به نظر میرسد نوسان قیمت نفت در سال ۲۰۱۹ ادامه خواهد یافت، به خصوص با توجه به ابهامات مهمی که در بازار نفت وجود دارند.
تحریمهای نفتی علیه ایران و معافیتهایی که از سوی واشنگتن برای ادامه واردات نفت ایران به هشت کشور داده شد، یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر بازار نفت در سال ۲۰۱۹ خواهد بود. تمدید معافیتها هنوز مشخص نیست و هر گونه تصمیم برای تمدید یا لغو آنها، تبعات سنگینی برای بازار نفت خواهد داشت.
چندی قبل کارشناسان بینالمللی با تاکید بر اینکه دونالد ترامپ به دنبال نفت ارزان است تا سیاستهای داخلی خود در آمریکا را به خوبی به پیش ببرد؛ پیشبینی کردند آمریکا معافیت نفتی برای پنج کشور را تمدید خواهد کرد.
انتظار کارشناسان برای تمدید معافیتها در حالی است که با توجه به سیاستهای کجدار و مریز دولت ترامپ، به نظر نمیرسد تکلیف این معافیتها به زودی و به شکلی شفاف روشن شود.
امان ناصری، مدیر بخش خاورمیانه موسسه مشاوران نفت و گاز FGE در این زمینه میگوید: در ماههای باقی مانده تا پایان مهلت شش ماهه هشت کشور برای خرید نفت ایران، به احتمال زیاد شاهد بالا و پایین شدنهای زیادی از جانب آمریکا خواهیم بود. فکر میکنم تاکنون برای همه مشخص شده که تصمیم و هدف تیم ترامپ در رابطه با تحریمهای نفتی ایران، بیش از هر چیز، نگه داشتن بازار در وضعیت عدم قطعیت است. این عدم قطعیت یکی از تکنیکهای کلیدی تیم ترامپ به نظر میرسد که شامل تغییر مواضع، رفتارهای ضد و نقیض و تصمیمگیریهای ناگهانی میشود.
ناصری در ادامه حتی معافیتهایی که ماه نوامبر به هشت کشور اعطا شد را دارای ابهاماتی میداند که تاکنون هم مشخص نشده است. از جمله اینکه کشورها بر اساس این معافیتها چقدر باید خرید نفت از ایران را کاهش دهند.
مدیر بخش خاورمیانه موسسه مشاوران نفت و گاز FGE عقیده دارد «از این پس نیز تا پایان دوره شش ماهه جاری شاهد رفتارهایی مشابه خواهیم بود که یک روز تمدید معافیتها را رد میکند و روزی دیگر آن را ممکن میداند اما در نهایت اطلاعات مشخصی نمیدهد.»
ناصری میگوید «چیزی که تقریبا میتوان با قطعیت گفت این است که ترامپ بر سر دوراهی صفر کردن صادرات نفت خام ایران و نگه داشتن قیمت نفت و متعاقب آن بنزین آمریکا در زیر حد مطلوبی است که میخواهد و نمیتواند این هر دو را با هم داشته باشد. دفعه قبل هم اعطای معافیتها به این هشت کشور از سر دلسوزی برای آنها نبود چه بسا کشوری مانند تایوان با وجود دریافت معافیتها، اقدام به واردات نفت از ایران نکرد.»
این کارشناس بینالمللی نفت و گاز عقیده دارد دلیل اصلی اعطای معافیتها بالا رفتن قیمت نفت در بازار جهانی و بنزین در بازار آمریکا بود که ترامپ را به صدور معافیتهای نفتی مجبور کرد. در زمان اعطای معافیتها، قیمت بنزین در آمریکا در حال عبور از ۳ دلار برای هر گالن بود. این سطح قیمتی به نوعی برای دولتها خط قرمز محسوب میشود زیرا با عبور قیمت سوخت از این سطح، مردم از قیمتهای بالای سوخت احساس نارضایتی میکنند. بنابراین ترامپ تصمیم گرفت با اعطای این معافیتها التهاب را از بازار بگیرد که این اتفاق نیز رخ داد.
ناصری میگوید: با این حال فکر میکنم در پایان دوره ۱۸۰ روزه معافیتها در اوایل ماه می (اردیبهشت) اگر ما شاهد قیمتهای بالای نفت باشیم که البته در حال حاضر چنین انتظاری از نقطه نظر عرضه و تقاضا وجود ندارد، ممکن است شاهد تمدید معافیتها باشیم. اما اگر قیمتها بالا نروند، ممکن است معافیتها یا تمدید نشوند یا به میزانی بسیار کمتر از سطوح فعلی تمدید شوند.
او بروز اتفاقات غیرمنتظرهای که باعث کمبود عرضه شود را نیز در تمدید معافیتها اثرگذار میداند.
بنابراین اینکه در نیمه دوم ۲۰۱۹ شاهد چه نوع معافیتهایی از سمت آمریکا خواهیم بود، بستگی به روزهایی دارد که ترامپ میخواهد این تصمیم را بگیرد به خصوص آنکه ترامپ طی سالهای ریاستجمهوریاش ثابت کرده تصمیمات را لحظهای اتخاذ میکند. نکته دیگر این است که بازار نفت اگر حداقل ۵۰۰ هزار تا یک میلیون بشکه نفت را طبق انتظارات از ایران نداشته باشد، در نیمه دوم سال جاری میلادی قیمتهای بالای نفت را شاهد خواهیم بود که شاید حتی عملکرد لحظهای ترامپ را در پی داشته باشد و معافیتها را در میانه نیمه دوم شش ماهه تمدید کند.
تقاضا برای نفت
برآوردهای اوپک نشان میدهد در سال ۲۰۱۹ بهدلیل عوامل مختلف، تقاضای کمتری برای نفت وجود دارد. این گروه صادرکننده نفت در آخرین گزارش ماهانهاش، پیشبینی خود را از رشد تقاضا برای نفت به میزان ۱۰۰ هزار بشکه در روز کمتر کرد. بانک آمریکایی گلدمنساکس نیز قیمت مورد پیشبینی برای نفت را به دلیل نگرانیها پیرامون مازاد عرضه و تقاضای نسبتا ضعیفتر، کاهش داده است. اگر این پیشبینیها درست باشند، در این صورت کندی روند رشد تقاضا برای نفت احتمالا روی قیمتها تا پایان امسال تاثیر خواهد گذاشت.
سلامت اقتصادی چین
ممکن است پیروزی در جنگ تجاری ممکن نباشد اما یکی از طرفین ممکن است آسیب بیشتری از دیگری متحمل شود. این قضیه در مورد چین صدق میکند که با کاهش فعالیت تولیدی و چشمانداز رشد تولید ناخالص داخلی تیره مواجه شده است. بازار سهام چین بهعنوان بازار سهام دارنده، بدترین عملکرد سال ۲۰۱۸ را از آن خود کرد که تا حدود زیادی به دلیل جنگ تجاری پکن و واشنگتن بود.
اخیرا آمار تورم مصرفی که منتشر شده است، پایینتر از حد انتظار ناظران بوده است و ۹/۱ درصد رشد را نشان داده است؛ در حالی که تحلیلگران نرخ رشد تورم مصرفکننده را ۱/۲ درصد پیشبینی کرده بودند. تورم تولیدکننده نیز برای چین نگرانکننده مانده و تنها ۹/۰ درصد در مقایسه با ۶/۱ درصد نرخ پیشبینی شده، رشد کرده است. اگر مهمترین مصرفکننده جهان با کندی رشد اقتصادی در سال ۲۰۱۹ روبهرو شود، اقتصاد جهانی و بازارهای نفت به شدت آسیب خواهند دید.
رکود جهانی و آشفتگی مالی
ما در حال حاضر در طولانیترین روند رونق بازار در تاریخ قرار داریم. این امر با ورود به سال ۲۰۱۹ ممکن است نگرانکننده به نظر برسد. در سال ۲۰۱۸ به دفعات فروش گسترده در بازار سهام آمریکا روی داد که ناشی از هراس از بحران مالی، کندی رشد اقتصادی و جنگ تجاری بود. در سال ۲۰۱۹ ناظران به رصد دقیق سلامت اقتصاد جهانی ادامه خواهند داد. منحنی بازده داراییهای آمریکا که معیاری برای تشخیص رکود است، دوباره معکوس شده و معکوس شدن آن علامت هشداری برای اقتصاد جهانی و بازار نفت است.
مقررات دریایی ۲۰۲۰
سازمان بینالمللی دریانوردی (IMO) مقررات جدیدی را در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد که قرار است تا سال ۲۰۲۰ به اجرا گذاشته شوند و بر اساس این مقررات، محتوی سولفور همه سوختهای دریایی باید از ۵/۳ به ۵/۰ درصد کاهش پیدا کند. نظریات مختلفی درباره آمادگی و ظرفیت پالایشگاهها برای پیادهسازی چنین اصلاحاتی وجود دارد. طبق یک برآورد، تقریبا ۷۵ درصد از ظرفیت اضافی باید برای پیادهسازی این مقررات ایجاد شود.
به علاوه هزینه انجام چنین کاری ممکن است با فروش جبران نشود. در هر صورت دنبال کردن تحولات مربوط به مقررات IMO در سال ۲۰۲۰، اهمیت زیادی دارد به خصوص که تاثیر قابل توجهی روی متحول شدن تقاضا برای نفت خواهد داشت.
جنگ تجاری آمریکا و چین
به گزارش اویلپرایس، هیچ چیز به اندازه جنگ تجاری آمریکا و چین، جریان تجارت جهان و تقاضا برای کالاهای مختلف از جمله نفت را مختل نکرده است. جنگ تجاری اهمیت ویژهای برای نفت دارد زیرا هر دو کشور بیش از ۳۰ درصد تقاضای جهان برای نفت را به خود اختصاص میدهند. در حالی که مذاکرات تجاری اخیر میان دو کشور پیشرفت مثبتی را نشان داده است اما بیانیههای رسمی از سوی دو طرف، چارچوب یا زمان مشخصی درباره حل این مساله ارائه نکرده است. از تقاضا برای نفت تا اقتصاد جهانی، جنگ تجاری آمریکا و چین بیشک یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت نفت در سال ۲۰۱۹ خواهد بود.
کاهش تولید اوپکپلاس
گروه اوپکپلاس در دسامبر توافقی را برای کاهش تولید به میزان ۲/۱ میلیون بشکه در روز نهایی کرد و توجه به جزئیات این توافق حائز اهمیت است. نخست اینکه مبنای کاهش تولید این گروه، سطح تولید اکتبر است که ظرفیت تولید کشورهای اوپک و غیراوپک به اوج خود رسیده بود. دوم اینکه به نظر نمیرسد روسیه درباره تشکیل یک اتحاد بلندمدت با سعودیها اشتیاق چندانی داشته باشد و تاکید کرده که از قیمتهای پایین نفت راضی خواهد بود.
الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه پس از نشست اوپک پلاس در دسامبر اظهار کرد که ممکن است چند ماه طول بکشد تا این کشور به سطح تولید توافق شده با اوپک برسد. زیر نظر داشتن کاهش تولید روسیه در سال ۲۰۱۹، در ارزیابی وضعیت عرضه بازار نفت اهمیت خواهد داشت.
تهدید آمریکا به تحریم نفت ونزوئلا
آشفتگیهای سیاسی ونزوئلا و نگرانی از اختلال در صادرات نفت این کشور نیز بر قیمت نفت تاثیرگذار خواهد بود.
در حالی فروش نفت خام سنگین ونزوئلا به کمترین میزان خود در دهه اخیر رسیده است که پیش از این کارشناسان نفتی پیشبینی کرده بودند حذف این کشور از لیست صادرکنندگان نفت، سبب تقویت قیمتها در بازار جهانی میشود. از سوی دیگر پالایشگاههای آمریکا که بزرگترین خریداران نفت ونزوئلا محسوب میشوند، در پی یافتن جایگزین مناسب برای خوراک نفت هستند.
گفتنی است مطابق با آمارها، پالایشگاههای آمریکا در ماه سپتامبر تنها ۵۰۰ هزار بشکه در روز از ونزوئلا نفت خریدهاند که البته با شروع دور مجدد ریاستجمهوری مادورو، این میزان از خرید نفت از ونزوئلا نیز به کمتر از ۱۰۰ هزار بشکه در روز کاهش خواهد یافت.
کارشناسان بازار نفت بر این باورند که پیش از شروع دور جدید تحریمهای شدید نفتی آمریکا علیه ونزوئلا، پالایشگاههای آمریکایی جایگزین مناسبی برای نفت سنگین ونزوئلا یافتهاند و از این رو آمادگی برای کاهش بیشتر خرید نفت از ونزوئلا دارند.
از سوی دیگر ترامپ برای جلوگیری از بروز شوک احتمالی به بازارهای نفتی دنیا در اثر خروج ونزوئلا از تابلوی معاملاتی بازارهای بینالمللی، مجددا اقدام به آزادسازی ذخایر نفتی آمریکا کرده است. از سوی دیگر با مذاکرات پشت پرده با روسیه و تعهد این کشور برای عدم کاهش بیشتر تولید، آمریکا در تلاش است تا بیسر و صدا ونزوئلا را از نقشه نفتی جهان حذف کند. گفتنی است ونزوئلا از اعضای کارتل اوپک بوده و هماکنون وزیر انرژی این کشور دبیر گروه ۱۴ عضوی اوپک است.
همچنین اعمال تحریمهای سخت مالی بر ونزوئلا سبب شده این کشور از پس هزینه اورهال پالایشگاههای خود برنیاید و بدین روش یک به یک پالایشگاههای ونزوئلا از مسیر تولید فرآوردههای نفتی خارج شوند.
در نتیجه به نظر نمیرسد ونزوئلا برای مدت زمان طولانی بر مصائب حاصل از تحریم فائق آید چراکه آمریکا با اهرمهای متفاوت از قبیل یافتن جایگزین نفت سنگین و همچنین مدیریت عرضه و تقاضای جهانی نفت، سعی در حذف کردن این کشور آمریکای جنوبی از لیست صادرکنندگان نفتی دارد. حال باید دید دوئل سنگین نفتی ترامپ و مادورو، بازارهای جهانی نفت را به کدام سو هدایت میکند.
این فهرست شاید جامع نباشد اما دربرگیرنده مهمترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت نفت در سال ۲۰۱۹ بوده است. تاثیری که این عوامل روی یکدیگر دارند نیز احتمالا تاثیر بزرگی بر بازار نفت خواهد گذاشت.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد