18 - 12 - 2019
هزینه شفافسازی
گروه بورس – در بازار روز گذشته شاهد تکرار رفتار سینوسی شاخص بودیم بهگونهای که بازار فعالیت خود را از ابتدای صبح با ریزش شدید آغاز کرده بود در میانه معاملات با تغییر رفتار خود روند افزایشی گرفت و در نهایت شاخص کل با رشد ۲۰۴ واحدی در همان کانال ۲۷۸ هزار واحدی باقی ماند. در واقع در بازار روز گذشته در حالی شاهد رفتار سینوسی شاخص بودیم که بسیاری از فعالان این بازار تغییر قوانین بازار پایه که براساس آن از ۲۵ شهریورماه شرکتها در ۳ تابلوی رنگی طبقهبندی شده و هر هفته برای یکی از این تابلوها و در بازه زمانی نیم ساعت پایانی معاملات حراج با دامنه نوسان بیشتر صورت میگیرد را دلیل تغییرات شاخص دانسته و با صدور نامه و بیانیههای متعددی این اقدام مدیران بورسی را به نوعی بدعتگذاری معرفی کرده که سودهای بادآوردهای را برای عدهای از نوسانگیران فراهم آورده است، موضوعی که اگرچه برخی از تحلیلگران به واسطه عدم ارتباط شرکتهای حاضر در بازار پایه فرابورس با بورس اساسا تاثیرپذیری را فاقد توجیه عنوان میکنند اما برخی از صاحبنظران این تصمیم را آغازی برای شفافسازی بازار سرمایه توصیف کرده که تنها ابهامات ناشی از چگونگی اجرا موجبات ریزش ناگهانی را فراهم آورده است اما در نهایت بازار با کنترل هیجانات به جربان صعودی خود بازگشته و به نظر میرسد در هفته آینده نیز روند مثبت ادامه خواهد داشت.
ثبات در کانال ۲۷۸ هزار واحدی
در معاملات روز گذشته بازار بورس و اوراق بهادار تهران بیش از ۳ میلیارد و ۹۴۶ میلیون سهم به ارزش ۱۶۰۲۹ میلیارد تومان دادوستد شد و شاخص کل را که در ابتدای معاملات روند نزولی به خود گرفته بود در نهایت با روند مثبت ۲۰۴ واحدی در کانال ۲۷۸ هزار و ۶۷۴ واحدی متوقف کرد. همچنین در این بازار شاخص کل (هموزن) نیز با ١۵٣ واحد کاهش به ٧۶ هزار و ٩١۵ واحد و شاخص قیمت (هموزن) با ١٠٢ واحد افت به ۵۱ هزار و ۴٨٧ واحد رسیدند. در معاملات دیروز شاخص آزاد شناور نیز ٣٢٧ واحد کاهش داشت و به رقم ۳۱۷ هزار و ۶٠٣ واحدی رسید و شاخص بازار اول ٨٩ واحد کاهش و شاخص بازار دوم یک ۱۴۸۴ واحد رشد را تجربه کردند.
بر این اساس روز گذشته نمادهای صنایع پتروشیمی خلیج فارس (فارس) با ۶٩۶ واحد، فولاد خراسان (فخاس) با ١۵۶ واحد، فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) با ١۴٩ واحد، ملی صنایع مس ایران (فملی) با ١۴٠ واحد و گسترش نفت و گاز پارسیان ( پارسان) با ١٢٨ واحد بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص کل داشتند و مخابرات ایران(اخابر) با ١١۶ واحد و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (حکشتی) با ٩٨ واحد از جمله گروههایی بودند که افت شاخص بورس را رقم زدند. گفتنی است نمادهای بانک تجارت، پالایش نفت اصفهان، سایپا، ایرانخودرو، بانک پاسارگاد، فولاد مبارکه اصفهان و بانک صادرات ایران در گروه نمادهای پربیننده قرار داشتند و این در حالی بود که گروه فلزات اساسی صدرنشین برترین گروههای صنعت شد و در این گروه ٢١٨ میلیون و ١۶٣ هزار برگه سهم به ارزش هزار و ۴۶٨ میلیارد ریال دادوستد شد.
البته شاخص کل در بازار فرابورس نیز با رشد همراه بود و با دو میلیارد و ۷۹۱ میلیون سهم به ارزش ۱۵۱۳۳ میلیارد ریال دادوستد افزایش شش واحدی را داشت و روی کانال ۳۷۱۰ واحدی قرار گرفت. گفتنی است در بازار فرابورس نمادهای سنگآهن گهرزمین (کگهر)، سهامی ذوبآهن اصفهان (ذوب)، تولید نیروی برق دماوند (دماوند)، بیمه پاسارگاد (بپاس)، بیمه کوثر ( کوثر) و بانک دی (دی) بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص این بازار داشتند و در مقابل پتروشیمی مارون (مارون) مانع از رشد بیشتر این شاخص شد.
عدم ارتباط بازار پایه با بورس
همایون دارابی کارشناس بازار سرمایه در خصوص تاثیرپذیری شاخص از تغییرات بازار پایه فرابورس میگوید: شرکتهای بازار پایه را عمدتا نمادهایی تشکیل میدهند که به دلایل مختلف از جمله ناتوانی در عملیات شرکت و زیان انباشته سنگین در این بازار قرار گرفتهاند. از سوی دیگر در چند ماه اخیر به واسطه دامنه نوسان بیشتر و همچنین ابهامات و انتشار شایعات در فضای مجازی رشد قیمت نامتعارفی را تجربه کردهاند که میتوان این رشد را به عنوان رشد ریسکزا تلقی کرد به همین دلیل تلاش شده با اصلاح قوانین و مقررات این بازار روند اصلاحی این شرکتها صورت گیرد.
وی گفت: براساس آخرین رایزنیهای صورت گرفته از طریق فعالان بازار مقرر شد از روز چهارشنبه هفته آینده (١٣ شهریور ماه) نمادهای بازار پایه متوقف و معاملات بازار به صورت طبقهبندی شده و با دامنه نوسان کمتر از ۲۵ شهریورماه ادامه پیدا کند.
دارابی با بیان اینکه در نخستین روز هفته جاری به دلیل شرایط حاضر در بازار جهانی و رکود موجود در این بازار شاهد کاهش شاخص بورس در بازار بودیم، گفت: از اواسط هفته معاملات بازار به دلیل تغییرات سیاسی و حضور ظریف در جلسه جی ٧ تغییر مسیر داد و جهش چشمگیری را تجربه کرد.
این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: از روز گذشته به دلیل تکذیب برخی از مسائل سیاسی و وجود شرایط ناپایدار در بازار جهانی معاملهگران حاضر در بورس اقدام به عرضه سهام در بازار کردند.
وی گفت: بازار سهام از ابتدای سال جاری تاکنون نزدیک به ۵٠ درصد بازدهی به دست آورده به همین دلیل در وضعیت کنونی اصلاح و استراحت قیمتی دور از ذهن نیست و قیمتها در بازارها نمیتوانند به طور دائم در مسیر صعود قرار بگیرند.
دارابی اظهار داشت: با توجه به اینکه اکنون کل بازارهای حاضر در اقتصاد کشور در حالت باثباتی قرار گرفتهاند بورس هم خود را با اقتصاد کشور هماهنگ کرده و از تب و تاب جهشها کاسته شده است.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه، سهامداران باید با تحلیل بیشتر، بررسی گزارش شرکتها و نیز ارزیابی آینده قیمتها اقدام به انتخاب سهام و تشکیل سبد سهام کنند.
وی گفت: تا پایان سال جاری در انتظار شرایط مطلوب معاملات موجود در بورس خواهیم بود بنابراین نباید زیاد نگران نوسانهای کوتاهمدت در بازار بود.
دارابی با بیان اینکه سهامداران باید از اطلاعات لازم نسبت به وضعیت عملیاتی شرکتها برخوردار باشند، افزود: شرکتهایی که ورشکسته و معاملات آنها متوقف شده است دلیل منطقی برای رشد سهام ندارند بنابراین اگر سرمایهگذاران به دلیل قیمت بالا تصمیم به خرید سهام مذکور بگیرند به طور حتم دچار زیان خواهند شد.
این کارشناس بازار سهام گفت: افرادی که خرید سهام شرکتها در بازار پایه را انتخاب میکنند باید به این موضوع توجه داشته باشند که پرریسکترین بازارها را انتخاب کردهاند که این ریسک زیاد در زمان تلاطمها منجر به ایجاد ضرر و زیان خواهد شد.
عرضههای سنگین ربطی به تغییر قوانین بازار پایه ندارد
بهنام محسنی معاون بازارهای خارج از بورس شرکت فرابورس درخصوص دلیل عرضههای سنگین ناشی از تغییر قوانین بازار پایه به سنا گفت: به نظر نمیرسد تغییرات پایه از لحاظ بنیادی تغییراتی در بازار ایجاد کند چراکه تغییر مقررات بازار پایه از ۲۵ شهریور ایجاد شده و این فضای ملتهب که از سوی برخی فعالان در بازار سرمایه ایجاد شده جای تامل دارد .
وی ادامه داد: از ۲۵ شهریورماه سه تابلوی زرد، نارنجی و قرمز در بازار پایه فرابورس ایجاد خواهد شد که هر هفته برای هر یک از این تابلوها یک حراج معاملاتی در روز دوشنبه از ساعت ۱۲ تا ۱۲:۳۰ برگزار میشود. دامنه نوسان در حراج پایانی در تابلوی زرد شش درصد، تابلوی نارنجی چهار درصد و تابلوی قرمز دو درصد خواهد بود. اما در بقیه روزهای معاملاتی هفته و نیز در روز دوشنبه تا قبل از ساعت ۱۲ دامنه نوسان در تابلوی زرد سه درصد، تابلوی نارنجی دو درصد و تابلوی قرمز یک درصد خواهد بود و مبنای نوسانهای اعلامشده قیمت پایانی روزهای دوشنبه هر هفته است.
این مقام مسوول گفت: دامنه نوسان در حال حاضر در بازار پایه ب هر روز ۱۰ درصد بر مبنای قیمت پایانی روز قبل در هر نماد معاملاتی است. در بازار پایه نوسانهای یک، ۲ و ۳ درصد هر روز بر مبنای قیمت پایانی روز دوشنبه قبل خواهد بود یعنی در کل هفته دامنه نوسان برای این تابلوها ثابت است و این بخش مهمی از مصوبه است که ابلاغ شده است.
محسنی گفت: اگر قیمت پایانی در روز حراج مثلا ۱۰۵ تومان باشد دامنه قیمتی در روزهای دیگر برای تابلوی زرد به صورت سه درصد براساس ۱۰۵ تومان و دامنه نوسان کل هفته براساس همان دامنه نوسان سه درصدی خواهد بود.
وی در خصوص شبهات پیشآمده برخی از فعالان در خصوص نحوه محاسبات در این بازار گفت: برخی از سهامداران دچار اشتباه محاسباتی در خصوص حد نوسان در این بازار شدهاند. در کل هفته نوسان یک نماد در تابلوی زرد سه درصد است. اگر بر فرض یک نماد حداکثر نوسان را داشته باشد در کل هفته سه درصد دامنه نوسان خواهد داشت که مبنای این نوسان نیز قیمت پایانی روز دوشنبه با حراج شش درصدی است یعنی در کل هفته حداکثر ۹ درصد دامنه نوسان در بازار تابلوی زرد خواهد بود در حالی که هماکنون در بازار پایه ب روزانه ۱۰ درصد امکان نوسان وجود دارد و الان در بازار پایه ج دامنه نوسان نامحدود است.
معاون بازارهای خارج از بورس فرابورس گفت: اجرای مقررات جدید به صورت همزمان از همه تابلوها آغاز خواهد شد. به این ترتیب تا روز ۱۳ شهریور معاملات بازار پایه به روال کنونی ادامه دارد، پس از پایان معاملات روز سیزدهم نمادهای بازار پایه همگی متوقف میشوند و پنج روز کاری تا ۲۵ شهریورماه بحثهای فنی مربوط به بیش از ۱۸۱ شرکت بازار پایهای مطرح خواهد شد. محسنی درخصوص فعالیت بازارگردانها در این بازار هم گفت: امکان فعالیت بازارگردانها وجود دارد که بتوانند در نمادهای بازار پایه فعالیت بازارگردانی را براساس ضوابط هیاتمدیره فرابورس انجام دهند و اجازه دارند دامنه نوسان هر سهم را تا دو برابر افزایش دهند به شرط اینکه این معیار از پنج درصد بالاتر نرود. بازارگردانها میتوانند قیمت مرجع نماد معاملاتی را به صورت روزانه تعیین کنند و اینها موارد مهم تغییرات در دستورالعمل جدید خواهد بود.
به گفته محسنی، نکته دیگر سفارشهای پنهان و مخفی بود که در حال حاضر سفارش مخفی تا شش ماه آینده اعمال نخواهد شد و بعد از شش ماه آینده هیات مدیره سازمان بورس در مورد نحوه اعمال سفارشات مخفی تصمیم میگیرند یعنی سفارش خرید یا فروش یک سهامدار را دیگران نبینند و سفارشهای خرید دیگران را هم آن سهامدار نمیبیند و این مساله تا شش ماه آینده اعمال نخواهد شد، اما بعد از آن به منظور جلوگیری از رفتارهای هیجانی سهامداران در این خصوص تصمیمگیری خواهد شد.
وی گفت: در حال حاضر ۱۲۵ شرکت در تابلوی زرد، ۴۲ شرکت در تابلوی نارنجی و ۱۴ شرکت بازار پایه در تابلوی قرمز قرار میگیرند و نکته مهم این است که حدود ۴۱ شرکت از تابلوی ج که بدترین تابلوی کنونی است به تابلوی زرد بازار پایه ارتقا مییابند و این به خاطر افزایش شفافیت و رعایت معیارهای شفافیت در این شرکتهاست. اکثر شرکتهای بازار پایه به تابلوهای زرد و نارنجی که بهتر هستند، منتقل میشوند در حالی که قبلا تعداد قابل توجهی از شرکتها در بازار پایه ج قرار داشتند.
محسنی گفت: فقط ۱۴ شرکت از ۱۸۱ شرکت در تابلوی قرمز قرار میگیرند که نشان میدهد اکثر شرکتهای بازار پایه ارتقا شفافیت داشتند و انگیزهای برای بهتر شدن شفافیت آنها وجود داشته است.
آغاز شفافسازی
رضا حیدری تحلیلگر بازار سرمایه نیز در خصوص دلایل رفتار سینوسی بازار در روز گذشته تحتتاثیر تغییر قوانین پایه به «جهانصنعت» گفت: براساس اطلاعات منتشر شده بازار پایه از ۲۵ شهریور با تفکیک شرکتها در سه تابلوی زرد، نارنجی و قرمز معاملات با حاشیه نوسان بیشتری صورت میگیرد که قطعا این اقدام آغاز شفافسازی بازار سرمایه کشور خواهد بود .
وی در ادامه افزود: اینکه این تصمیم اقدامی مثبت برای بازار سرمایه و شفافسازی است شکی وجود ندارد اما نحوه اجرای این قوانین ابهامی است که به افزایش نگرانی سفتهبازان و عرضههای سنگین در ابتدای معاملات منجر شده است .
این تحلیلگر بازار سرمایه در خصوص دلایل مثبت ثبت معاملات در ساعات پایانی گفت: اطلاعات مثبتی که در زمینه گزارشات شرکتها منتشر شده به همراه برخی اخبار در حوزه قند و شکر و سیمان به بازگشت شاخص به روند صعودی منجر شد که با پایان نگرانیها اگرچه برخی از سفتهبازان سودهای کلانی به دست آوردند اما بازار به روال مثبت بازگشت
حیدری در خصوص اظهارنظرهای مطرح شده مبنی بر بدعتگذاری در بورس با تدوین قوانین اینچنینی گفت: این تغییرات طرح جدیدی نیست و در بسیاری از کشورها کاربرد دارد اما به نظر میرسد فعالانی از این قوانین ابراز نگرانی میکنند که نگران به خطر افتادن منافع در نتیجه نحوه اجرا بوده و اساسا با علم اقتصاد آشنایی ندارند.
وی در پاسخ به اینکه آیا تعیین روز خاص و بازه زمانی نیمساعت برای حراج با نوسان بالاتر به ایجاد رانت برای برخی از افراد منجر نخواهد شد افزود: فعالیت و تصمیمات مدیران بورس به صورت آزمون و خطا و در راستای شفافسازی است بنابراین ممکن است به شکلگیری رانتی نیز منجر شود اما در صورت اجرای مناسب قطعا به شفافیت منجر خواهد شد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد