20 - 11 - 2019
هدف رویایی
گروه انرژی- طرح مدیریت مصرف سوخت از روزهای گذشته اجرایی شد و بر پایه آن توزیع سوخت بنزین در کشور برای انواع وسایل نقلیه از طریق کارت سوخت شخصی و براساس سهمیه تعیینشده انجام میشود. هدف از اجرای این طرح، کنترل مصرف سوخت با توجه به میانگین بالای مصرف سوخت در کشور، افزایش توان صادرات، مبارزه با قاچاق سوخت و اختصاص منابع حاصل از مدیریت مصرف سوخت به مردم به ویژه قشر ضعیف و کمدرآمد به صورت مستقیم و نیز کاهش آلودگی هوا در کلانشهرها و شهرهاست.
به دنبال تغییر رویه سیاستگذار در اعطای یارانه سوخت، قیمت بنزین معمولی سهمیهای (ماهانه ۶۰ لیتر برای خودروهای شخصی) از قرار هر لیتر ۱۵۰۰ تومان، قیمت بنزین معمولی غیرسهمیهای از قرار هر لیتر ۳۰۰۰ تومان و قیمت بنزین سوپر نیز از قرار هر لیتر ۳۵۰۰ تومان تعیین شد.
اما در خصوص نحوه استفاده از سهمیه در نظر گرفته شده برای اشخاص، مسوولان دولتی از اننقال سهمیه بنزین به ماههای بعد سخن میگویند. آنطور که سخنگوی شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی میگوید، برای خودروهای شخصی سواری، سهمیه بنزین به شرط عبور نکردن از ۳۶۰ لیتر در کارت ذخیره میشود و قابل انتقال به ماههای بعد است.
بر اساس اعلام فاطمه کاهی، باید توجه داشت که پس از شش ماه، مازاد ۳۶۰ لیتر از کارت سوخت شخصی افراد حذف میشود بدین معنا که پس از این زمان، هر چه بیش از ۳۶۰ لیتر در کارت سوخت افراد وجود داشته باشد، حذف خواهد شد. به عبارت دیگر اگر فردی در طول این شش ماه مثلا ۳۰ لیتر از سهمیه خود استفاده کند، در ماه هفتم سهمیه ۶۰ لیتر به او تعلق نخواهد گرفت بلکه این عدد به ۳۰ لیتر میرسد. ممکن است فردی تا پایان ماه هفتم از سهمیه سوخت موجود در کارت سوخت شخصی خود استفاده نکند که در این شرایط ذخیره کارت وی همان ۳۶۰ لیتر باقی میماند و موجودی کارت او افزایش پیدا نمیکند.
در کنار این موضوع اما قرار است خودروهای فرسوده نیز از سهمیه بنزین یارانهای نیز برخوردار شوند. براساس اعلام مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران، برخی قوانین از جمله قانون هوای پاک محدودیتهایی را برای خودروهای فرسوده ایجاد کرده است، اما درصددیم کارت سوخت برای این خودروها نیز صادر شود. هماکنون حدود ۵۰۰ هزار خودروی فرسوده در کشور وجود دارد که اختصاص سوخت به این خودروها در کارگروهی در حال بررسی است.
امیر وکیلزاده اما درباره تعداد ثبتنامهای انجامشده برای دریافت کارت هوشمند سوخت میگوید که با وجود اطلاعرسانی شرکت ملی پخش از مدتها قبل در این باره، ثبتنام در روزهای اخیر افزایش یافته است و اگر ثبتنامهای قبلی را نیز به این تعداد اضافه کنیم، هماکنون چهار میلیون و ۱۵۰ هزار ثبتنام کارت سوخت انجام شده که از این تعداد، برای سه میلیون و ۸۰۰ هزار نفر کارت صادر شده و صدور کارتهای باقیمانده نیز در دست اجراست. سهمیه افرادی که کارت سوخت ندارند برای شش ماه قابل ذخیره است و این افراد به محض دریافت کارت سوخت، میتوانند از سهمیه خود استفاده کنند.
طبق اعلام وزارت نفت و بر اساس پنج اطلاعیه صادرشده از سوی شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی، در قالب طرح مدیریت مصرف سوخت برای انواع سواری شخصی، موتورسیکلت، وانت، تاکسیها (شهری، بینشهری، ون، تلفنی و اینترنتی)، آمبولانسها و سرویس مدارس سهمیه سوخت ماهانه (بنزین با قیمت هر لیتر ۱۵۰۰ تومان) در نظر گرفته شده است که در این مطلب به شرح جزئیات این سهمیه شامل میزان و نحوه اختصاص سوخت پرداختهایم.
در این طرح به انواع سواری شخصی بنزینسوز ۶۰ لیتر و به انواع سواری دوگانهسوز ۳۰ لیتر بنزین سهمیهای به نرخ ۱۵۰۰ تومان به صورت ماهانه اختصاص مییابد. بر اساس این طرح، سهمیه بنزین انواع موتورسیکلت ۲۵ لیتر، سهمیه بنزین وانتهای کممصرف بنزینی ۲۰۰ لیتر در ماه و سهمیه بنزین وانتهای کممصرف دوگانهسوز ۶۰ لیتر در ماه است. همچنین سهمیه ماهانه انواع وانت پرمصرف بنزینی ۳۰۰ لیتر و وانت دوگانهسوز ۱۲۰ لیتر در ماه است.
یکی از ضرورتهای اصلاح قیمت بنزین در گزارشها حجم بالای قاچاق عنوان شده و آمده است به دلیل ثابت نگه داشتن قیمت بنزین در طول سالیان مختلف افزایش نرخ ارز و نوسانات قیمت جهانی بنزین، قیمت نسبی بنزین ایران در مقابل کشورهای همسایه پایین بوده و این سرکوب قیمتی جذابیت فراوانی برای قاچاق بنزین و فروش آن به قیمتهای بالاتر ایجاد کرده است.
در شرایط فعلی که جهش ارزی در اقتصاد ایران رخ داده معادل دلاری قیمت بنزین در ایران به شدت کاهش یافته و قاچاق آن بسیار جذابتر شده است. به گفته رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز حجم قاچاق سوخت در یک استان مرزی در پنج ماه ابتدایی سال ۹۷، پنج برابر کل حجم قاچاق سوخت در سال گذشته بوده است.
برآوردها نشان میدهد حجم قاچاق بنزین از کشور حدود ۲۰ میلیون لیتر است (مهر ۹۷). با ثابت نگه داشتن قیمت بنزین و در عین حال افزایش نرخ ارز و وجود تورم روز به روز صرفه قاچاق بنزین افزایش یافته تا جایی که در سال ۹۷ حدود ۲۲ میلیون لیتر بنزین از کشور قاچاق شد.براساس پژوهشی در مورد اصلاح نظام یارانه بنزین که از سوی مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری منتشر شد آمارها نشان میدهد هر لیتر قاچاق سوخت از ایران (تا قبل از تغییر قیمت بنزین در ۲۴ آبان) به کشورهای همسایه چه میزان سود دارد.
طبق این گزارش سود قاچاق بنزین به ترکیه ۱۵ هزار و ۶۰۵ تومان، به ترکمنستان چهار هزار و ۸۰۵ تومان، به آذربایجان پنج هزار و ۳۴۵ تومان، پاکستان ۸۴۵۰ تومان، عراق ۷۵۰۵ تومان، افغانستان ۹۱۲۵ تومان و ارمنستان ۱۴ هزار و ۹۳۰ تومان است. این مقایسه با بنزین هزار تومانی و نرخ بنزین کشورهای همسایه صورت گرفته است و حتی مقایسه با نرخ دلار و همچنین قیمت گازوییل نیز مشخص شده است.
۴۰۰ میلیون دلاری که روزانه میسوزد
در همین حال یک کارشناس اقتصادی میگوید: روزانه حدود ۴۰۰ میلیون دلار در ایران صرف هزینه سوخت میشود در حالی که با نصف این میزان میتوان اقدامات بزرگی را در کشور انجام داد.
موید حسینیصدر با بیان اینکه در اوج مصرف روزانه حدود ۵۰۰ میلیون لیتر انرژی در کشور مصرف میشود، ادامه داد: صنایع در ایران به شدت انرژیبرند و ما در بخش حملونقل نیز شاهد مصرف زیاد انرژی هستیم.
این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه در ایران دو برابر نرم جهانی انرژی مصرف میشود، اظهار کرد: متاسفانه طی این سالها اقدامات مناسبی برای کنترل مصرف انرژی انجام نشده چنان که زیرساختها در زمینه حملونقل عمومی چندان مناسب نیست و صنایع در کشور نیز به شدت انرژی مصرف میکنند.
مشاور سابق وزیر نفت همچنین مساله قیمت را در این زمینه موثر دانست و گفت: در مجموع به نظر میرسد روزانه حدود ۴۰۰ میلیون دلار در کشورمان به خاطر انرژی هزینه میشود در صورتی که میتوانیم با انجام اقدامات مناسب این رقم را به نصف کاهش دهیم و از مبلغی که در این راستا صرفهجویی میشود برای انجام پروژههای دیگری استفاده کنیم.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه فارغ از بحثهای امروز ما نمیتوانیم واقعیت علمی را انکار کنیم که در هیچ جای دنیا کشوری پیدا نمیشود که در آن بنزین از آب ارزانتر باشد و یا گازوییل قیمتش یکسوم یک بطری آبمعدنی باشد، ادامه داد: قطعا ادامه روند کنونی در مصرف انرژی تبعات منفی برای کشور به همراه دارد.وی با اشاره به موضوع سهمیهبندی بنزین در کشور اظهار کرد: مناسب بود که اجرای این امر با مشارکت مردم انجام میشد و به صورت شفافتر و دقیقتر به مردم اطلاعرسانی میشد.
حسینیصدر همچنین در بخش دیگری از صحبتهای خود با بیان اینکه باید به گسترش زیرساختهای حملونقل در کشور توجه جدیتر و برنامهریزیهای درازمدتی در این زمینه تهیه شود، اضافه کرد: متاسفانه در توسعه ناوگان حملونقل عمومی بعضا مشاهده میکنیم که ظرفیت بخش خصوصی نادیده گرفته میشود و مجوزهای لازم به آنها برای مشارکت در این عرصه داده نمیشود.
هرچه قیمتها واقعیتر شود قاچاق کمتر میشود
در همین زمینه یک فعال اقتصادی نیز معتقد است فاصله قابل توجه نرخ بنزین در ایران با کشورهای منطقه باعث شده قاچاق سوخت در ایران به شکل قابل توجهی بالا رود و تصمیم اخیر برای اصلاح نرخ بنزین میتواند بخشی از این مشکل را برطرف کند.
محمد رسولی اظهار کرد: برآوردها نشان میدهد فاصله میان نرخ بنزین در ایران و بسیاری از کشورهای منطقه بسیار افزایش یافته تا جایی که در بعضی کشورهای اطراف، قیمت بنزین به مرز لیتری ۲۰ هزار تومان نیز رسیده است.
وی افزود: البته این موضوع به معنی یکسان بودن شرایط اقتصادی ایران به کشورهای مورد مقایسه و لذا لزوم رسیدن به آن نرخها نیست، اما برنامهریزی برای نزدیک شدن به قیمتهای واقعی میتواند برای اقتصاد ایران نتایج مثبتی از خود بر جای بگذارد.
به گفته وی، در صورتی که قیمتها واقعیتر شود، میزان قاچاق سوخت نیز پایین میآید. قاچاق فرآیندی است که مستقیما ثروت ملی را از کشور خارج میکند و برای عدهای معدود سودآور است از این رو ایستادن در مقابل قاچاق اهمیت بسیار زیادی دارد.
این فعال اقتصادی با بیان اینکه افزایش درآمد مردم در جریان اصلاحات اقتصادی اهمیت زیادی دارد، گفت: مردمی که درآمد ثابتی دارند نگران افزایش هزینههایشان هستند و باید این نگرانی با افزایش درآمد و حمایت از آنان برطرف شود. در این رابطه بسته حمایتی دولت میتواند گام نخست در این مسیر تلقی شود و باید همین روال را در ماههای آینده ادامه داد.
رسولی با تاکید بر اینکه اشتغالزایی مهمترین خواسته اقتصاد ایران در ماههای پیشرو خواهد بود، اظهار کرد: در کوتاهمدت بستههای حمایتی و نظارت بر بازار برای حفظ قیمتها، میتواند ثبات اقتصادی کشور را حفظ کند اما برای اثرات بلندمدت باید تلاش کرد که سرمایهگذاری و اشتغالزایی رشد کند تا با بهبود سطح درآمدی مردم، واقعی شدن قیمتها و رشد اقتصادی تداوم پیدا کند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد