نمایندگان مجلس اشتباه خود را چگونه جبران می‌کنند؟
نادر کریمی جونی
در کشورمان دقیقا چه می‌گذرد؟ بعد از استیضاح و برکناری عبدالناصر همتی در زمستان گذشته، حالا مجلس شورای اسلامی پرونده استیضاح چهار وزیر دیگر را در دست دارد؛ وزیر نیرو به خاطر نابسامانی‌های پیش آمده در زمینه‌های نیرو و آب، وزیر کار، رفاه و تامین اجتماعی به خاطر مشکلات
پیش آمده در توزیع یارانه‌ها و نیز ناترازی بیمه‌ها، وزیر کشاورزی به خاطر آسیب‌پذیری امنیت غذایی و برخی هزینه‌کردها در پرداخت پاداش به مدیران و سرانجام وزیر راه‌وشهرسازی به خاطر نابسامانی‌های موجود در بازار مسکن و نارسایی‌هایی که در مورد جاده‌ها و فرسودگی و ناایمن بودن آنها وجود دارد، از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی شایسته برکناری تشخیص داده شده و طرح استیضاح آنها که هر یک چندده نماینده آن را امضا کرده‌اند به هیات رییسه پارلمان تقدیم شده است. اکنون سخنگوی هیات رییسه مجلس شورای اسلامی وصول این طرح‌ها را تایید کرده و گفته است که این طرح‌ها در نشست هیات رییسه مطرح و بررسی می‌شود. به این ترتیب و اگر امضاهای این طرح‌ها پس گرفته نشود و هیات رییسه در ساختار آن ایرادات شکلی یا حقوقی مشاهده نکند طرح‌های مذکور در هفته‌های آینده به صحن علنی خواهد آمد و اعلام وصول خواهد شد. در آن صورت چهار وزیر مذکور در معرض برکناری قرار می‌گیرند و به این ترتیب حدود ۲۵درصد از کابینه دچار تزلزل خواهد شد.
البته اگر ادبیات و ایرادهای مطرح شده علیه این وزیران مورد توجه قرار گیرد، وزیران دیگری را نیز می‌توان به این فهرست استیضاح اضافه کرد. مثلا دومین وزیر
امور اقتصادیودارایی به خاطر جهش‌های فعلی نرخ ارز و نابسامانی‌های موجود در بازار و ارزش پول ملی، وزیر نفت به خاطر نابسامانی‌های موجود در تامین سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها، کشاورزان و صنعتگران، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به خاطر اکران خانگی و عمومی برخی فیلم‌ها و رویدادهایی که در جریان برگزاری بعضی کنسرت‌ها پیش آمده و… از جمله اعضای هیات وزیران هستند که می‌توان برای ایشان طرح استیضاح نوشت، امضا جمع کرده و سرانجام در صحن علنی مجلس شورای اسلامی، اعتماد نمایندگان را از ایشان سلب و آنها را برکنار کرد. اقدام تکمیلی هم وجود دارد که نیمی از کابینه را با استفاده همین ابزار استیضاح تغییر داد تا اعتبار از کابینه دولت پزشکیان ساقط و رییس‌جمهور مجبور شود برای کلیت کابینه مجدد به مجلس شورای اسلامی مراجعه و از نمایندگان رای اعتماد بگیرد.
نگارنده خود با برخی نمایندگان مجلس درباره این استیضاح‌ها، احتمال اعلام وصول شدن‌شان و احتمال رای آوردن استیضاح و تغییر وزیر گفت‌وگو کرده است. نخستین پرسش نمایندگان این است که نتیجه استیضاح و برکناری عبدالناصر همتی چه شده و چه ثمرات یا ثمری دربر داشته است؟ این نمایندگان بلافاصله به سوال خودشان پاسخ می‌دهند؛ هیچ! در واقع کنار گذاشتن همتی هیچ‌یک از انتقادهایی که به شیوه و وضعیت اقتصاد و بازار ایران می‌شد را برطرف نکرده است و گمان نمی‌رود که رفع مشکلات و معضلات ساختار اقتصادی کشورمان به وزیر وابسته باشد یا از وزیر نشات بگیرد و با وزیر حل‌وفصل یا رفع شود.
چنانکه همان مشکلات با اندکی تفاوت شکلی و نه ماهوی، اکنون نیز در بازار و اقتصاد ایران وجود دارد و حتی جنگ لفظی میان وزیر امور اقتصادیودارایی و رییس بانک مرکزی را موجب شده است.
البته نمایندگان طرفدار استیضاح وزیران یادشده که تهدید می‌کنند هرکس امضای خود را از طرح استیضاح بردارد به مردم معرفی و رسوا خواهند کرد تاکید می‌کنند که موافق‌های طرح استیضاح وزیران نام برده، به جناح یا گروه خاصی تعلق ندارند و از این بابت هدف قرار دادن این چهار وزیر، نه سیاسی که کاملا حرفه‌ای است و مبنای فنی دارد. در عین حال و حتی اگر این ادعای نمایندگان موافق استیضاح صحیح باشد، آنان باید توضیح دهند که کدام‌یک از این مشکلات و نارسایی‌هایی که عامل نگارش طرح استیضاح شده، با تغییر وزیر مرتفع و برطرف می‌شود؟
در واقع نمایندگان مجلس شورای اسلامی براساس حق خویش می‌توانند مدیران ارشد دولت را برکنار کنند و چشم بر آنچه متعاقب آن روی می‌دهد ببندند اما آیا مسوولیت نمایندگان با کنار گذاشتن یک وزیر و مجبور کردن رییس‌جمهور به انتخاب و معرفی جایگزین آن پایان می‌یابد. در نمونه گذشته شش ماه طول کشید تا رییس‌جمهور بالاخره فرد جایگزین را برای تصدی و پذیرش صندلی وزارت پیدا و قانع کند اما تخصص و توانایی این چهره هم مانع از فروپاشی ارزش پولی کشورمان نشد.
اکنون نمایندگان موافق استیضاح و کنار گذاشتن وزیران یادشده باید توضیح دهند که چه تضمینی برای تاثیر مثبت برکناری وزیر در وزارتخانه‌های گفته شده وجود دارد و اگر این تاثیر مثبت با ورود وزیر جدید رخ نداد، آنگاه گزینه نمایندگان برای اصلاح امور چیست و آنان در مقابل ناکارآمدی و انتخاب اشتباه اهرم استیضاح چه مسوولیتی برعهده می‌گیرند و این اقدام اشتباه خود را چگونه جبران می‌کنند؟
