27 - 04 - 2020
نقش پررنگ نهادههای دامی در بازار
خوراک دام و طیور سالم نقش مهمی در زندگی انسانها ایفا میکند و یکی از مسیرهای بسیار حیاتی جهت اطمینان از سلامت انسانها به حساب میآید چرا که تامین پروتئینهای لازم در خوراک انسان، به طور غیرمستقیم وابسته به کیفیت خوراک دام است. تغذیه مهمترین عامل موفقیت در دامپروری به شمار میرود به طوری که اگر حیوان به خوبی تغذیه شود، میتواند محصول باکیفیت و سالم نیز برای انسان تولید کند. نهادههای دامی و کشاورزی از جمله ذرت، کنجد، کنجاله سویا، جو، گندم، کلزا، آفتابگردان و… سالهاست جای خود را به عنوان محصولات کشاورزی ضروری در کشور باز کردهاند به طوری که اگر اندک نوسانی در بازار این نهادهها ایجاد شود، بازار گوشت و مواد پروتئینی کشور به طور کلی مختل خواهد شد.
اهمیت کنجاله سویا
کنجالهها که از دانههای روغنی تولید میشوند، در سراسر دنیا تولید و در خوراک دام و طیور استفاده میشوند. کنجاله بازمانده جامدی است که پس از روغنکشی از دانههای روغنی بهجا میماند. بنابراین بازمانده هر چیزی چون انگور، کنجد، سویا، کرچک و امثال آنها که کوفته یا فشرده و آب یا روغن آن گرفته شده باشد کنجاله نامیده میشود. کنجالهها از نظر پروتئین و مواد غذایی غنی هستند و برای خوراکدهی به ماکیان، ماهیها و دیگر حیوانات ارزشمند هستند. کنجالهها را معمولا پیش از فروش به قطعات کوچکتر میشکنند یا آرد میکنند. کنجالههای روغنی حتی به دلیل داشتن میزان پروتئین بالا، میتوانند به عنوان مکمل غذایی در نظر گرفته شوند.
در بین نهادهها، کنجاله سویا به عنوان منبع اصلی تامین پروتئین مورد نیاز طیور، یکی از مهمترین منابع تغذیه طیور و دام به شمار میرود که در ایران و بسیاری از کشورهای جهان برای تولید گوشت مورد استفاده قرار میگیرد. این محصول که از دانه سویا استحصال میشود، در کنار ذرت بخش عمده خوراک طیور را در ایران را تشکیل میدهد. اهمیت کنجاله سویا در بازار محصولات کشاورزی ایران به حدی است که در تابستان سال ۹۱ اختلال چند روزه در ورود و توزیع این کالا در کشور منجر به وقوع نوسان بسیار زیادی در قیمت مرغ شد. طی ماههای اخیر نیز به دنبال نوسان نرخ ارز، اختلالات زیادی در بازار گوشت و مرغ ایجاد شد به طوری که در حال حاضر نیز با توجه به توزیع نامناسب نهادههای دامی میان تولیدکنندهها، بازار گوشت و مرغ حال و روز خوبی ندارد. بر این اساس با توجه به اهمیت کنجاله سویا در تامین خوراک طیور و دام کشور و همچنین وابستگی بالای ایران به واردات کنجاله و دانه سویا، هرگونه نوسان قیمت این محصولات با حساسیت و دقت فعالان بازار پیگیری میشود.
صرفه اقتصادی کنجاله آفتابگردان
کنجاله آفتابگردان نیز یکی از چهار کنجاله تولید شده از دانههای روغنی است که در دنیا تولید میشود و در خوراک دام و طیور مورد استفاده قرار میگیرد. کنجاله آفتابگردان محصول جانبی فرآیند روغنکشی دانه آفتابگردان است که میتواند به عنوان یک محصول ایدهآل در خوراک دام و طیور مورد استفاده قرار گیرد اما از آنجایی که قیمتگذاری کنجالههای حاصل از دانههای روغنی در بازار بر اساس محتوی پروتئین آنها صورت میگیرد، در نتیجه در مقایسه کنجاله آفتابگردان با کنجاله سویا، اقتصادی بودن و کاربردی بودن این محصول بیش از پیش آشکار میشود که میتواند به عنوان گزینهای مناسب جهت جایگزینی در جیرههای خوراک دام و طیور در نظر گرفته شود.
کنجاله آفتابگردان دارای قابلیت بالایی در جیره غذایی نشخوارکنندگان و غیر نشخوارکنندگان به عنوان تامینکننده پروتئین است. همانطور که گفته شد، این محصول میتواند جایگزین کنجاله سویا در جیرههای غذایی دام شود. همچنان، کنجالههای آفتابگردان با محتوی فیبر پایینتر و پروتئین بالاتر میتوانند در جیره غذایی طیور استفاده شوند.یکی از مزیتهای کنجاله آفتابگردان، مقادیر بالای متیونین موجود در آن است که در صورت مخلوط شدن با دیگر کنجالهها میتواند در تولید خوراک دام و طیور با کیفیت بالاتر و مفیدتر موثر باشد. از جمله کاربرد اختصاصی کنجاله آفتابگردان میتوان به استفاده آن در جیره گاوهای شیری اشاره کرد. نتیجه تحقیقات نشان داده است که استفاده کنجاله آفتاب در جیره غذایی گاوهای شیری به همراه کنجاله سویا منجر به افزایش تولید شیر و ایجاد منبع کاملتری از پروتئین قابل جذب در مقایسه با استفاده از کنجاله سویا به تنهایی در جیره غذایی میشود.علاوه بر این، کنجاله آفتابگردان میتواند در جیره مرغهای تخمگذار و گوشتی استفاده شود. بر این اساس اگر منبع لیزین کنجاله آفتابگردان در جیره غذایی مرغهای تخمگذار تامین شود، به راحتی میتوان آن را جایگزین کنجاله سویا در جیرههای غذایی کرد.جیره غذایی مرغهای تخمگذارکلزا نیز یکی از دانههای روغنی است که از اعضای خانواده کروسیفر و جنس براسیکاست. این دانه مخصوص مناطق معتدل و سردسیر بوده که امروزه در اکثر نقاط دنیا در سطح وسیع کشت میشود.
کنجاله حاصل از روغنکشی دانه روغنی کلزا به طور متوسط ۳۵ درصد پروتئین دارد که به میزان وسیعی میتواند به عنوان مکمل پروتئینی در تغذیه دام و طیور مورد استفاده قرار گیرد. از این رو امروزه در دنیا از کنجاله کلزا به عنوان مکمل پروتئینی در جیره غذایی مرغان تخمگذار استفاده میشود. مطالعات متعددی در مورد اثر کنجاله کلزا در تولید تخممرغ و پارامترهای مربوط به سیکل تخمگذاری انجام شده که نشان داده است استفاده زیاد از کنجاله کلزا بر تعداد تخممرغ اثری ندارد. هنگامی که کنجاله کلزا به جیره مرغان تخمگذار افزوده میشود، اندکی کاهش در میزان خوراک مصرفی و اندازه تخممرغ دیده میشود. همچنین اثر افزودن کنجاله کلزا بر میزان خوراک مصرفی و اندازه تخممرغ در یک دوره کوتاهمدت در مرغان تخمگذار جوان مطالعه شده است. نتایج حاصل نشان میدهد که اندازه تخممرغ در اثر کاهش انرژی مصرفی کاهش یافته است. علت کاهش خوراک مصرفی مشخص نشده، اما وجود اسید فیتیک در کنجاله کلزا میتواند قابلیت دسترسی کلسیم و غذای مصرفی را کاهش دهد .
بنابراین با در نظر گرفتن بایدها و نبایدهای کنجاله کلزا، این محصول را میتوان به عنوان یک منبع تامین پروتئین در جیرههای غذایی به کار برد. کنجاله کلزا به دلیل داشتن مقدار نسبتا بالای مواد گواترزا، اسید اروسیک و سیناپین با محدودیت فراوان در جیره طیور مصرف میشود.
علاوه بر انواع کنجالهها، دانه ذرت نیز یکی از انواع دانههای غلات است که به دلیل فراوانی نشاسته در آن ارزش غذایی نسبتا زیادی دارد و از این رو در جیره خوراکی دام و طیور و آبزیان به عنوان ماده اولیه انرژیزا به مقدار زیاد مورد استفاده قرار میگیرد. ذرت علاوه بر نشاسته دارای مواد مغذی دیگری مانند مواد پروتئینی، چربی، ویتامین و املاح نیز است. لازم به ذکر است مرسومترین روشهای استخراج روغن از دانههای روغنی، استفاده از پرس و حلال است که موثرترین روش استخراج روغن آفتابگردان، مانند سایر دانههای با درصد روغن بالا نظیر کلزا، پرس مکانیکی و به دنبال آن استخراج با حلال است.
گروه بینالملل آوا
نمایندگی شرکت Baywa
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد