12 - 11 - 2019
نقش دیپلماسی اقتصادی در توسعه صادرات
حسین سلاحورزی*- احیای معاونت دیپلماسی اقتصادی در وزارت امور خارجه در نیمه دوم سال ۱۳۹۶ در حالی رقم خورد که برای فعالان اقتصادی، نویدبخش تلاش مجدانه دستگاه دیپلماسی در حوزه بینالملل برای گشودن درهای بیشتر به روی اقتصاد ایران بود. اما حالا که حدود دو سال از شکلگیری این معاونت میگذرد، این سوال مطرح میشود که آیا عملکرد این معاونت برای تولیدکنندگان و بازرگانان رضایتبخش بوده است یا خیر؟ سوال بعدی این است که آیا اکنون که تحریمهای جدید بر اقتصاد ایران تحمیل شده، ماموریت این معاونت به پایان رسیده یا مسوولیت سنگینتری بر گردن این نهاد گذاشته شده است؟تشکیل معاونت اقتصادی و تاسیس پایگاه رسانهای دیپلماسی اقتصادی گام مثبت و امیدوارکنندهای قلمداد میشود چرا که تا پیش از این، تمرکز وزارت امور خارجه و سفارتخانهها به عنوان نمایندگان ایران در خارج از کشور، صرفا معطوف به حوزه سیاسی و امنیتی بود. از این رو شکلگیری این معاونت، این امیدواری را در میان فعالان اقتصادی ایجاد کرد که وزارت امور خارجه و سفارتخانهها از این پس در خدمت توسعه صادرات قرار میگیرند. اما اینکه این معاونت تاکنون اقدامات موثری داشته است یا خیر، به نظر میرسد تاثیر اقدامات این نهاد در این مدت کوتاه قابل اندازهگیری و سنجش و قضاوت منصفانه نباشد.
این معاونت به طور حتم تحرکاتی داشته اما فعالیتها و عملکرد آن باید در سال ۱۳۹۸ نمود پیدا کند یعنی در دورانی که حلقه تحریمها تنگتر شده و مراودات بانکی و ارتباطات پولی ما با سایر کشورها با چالش مواجه شده است. در این شرایط فعال شدن دیپلماسی اقتصادی به ویژه با کشورهای پیرامونی و همجوار که منجر به انعقاد پیمانهای تجاری دوجانبه یا چندجانبه تجاری و پیمانهای پولی شود، در کماثر شدن تحریمها بسیار موثر خواهد بود. پیمانهای پولی و تجاری که این امکان را فراهم کند، بدون نیاز به استفاده از دلار، مراودات اقتصادی برای صادرات و تامین نیازهای داخلی، برقرار بماند. در اینجا نقش وزارت امور خارجه و معاونت اقتصادی آن بسیار تعیینکننده خواهد بود.
واقعیت این است که ادامه فعالیت و حیات بنگاههای اقتصادی در گرو دسترسی به بازارهای مصرف و صادراتی است. این در حالی است که بنگاههای صادراتی به دلیل تنگناهای ناشی از تحریم و مسافت، در بازارهای دوردست و حتی آسیای شرقی قادر به تحرک کافی نخواهند بود. در شرایط کنونی، ۱۵ کشور همسایه ایران، بهترین بازارهای هدف برای محصولات صادراتی ما تلقی میشود. البته انجام مراودات تجاری با این کشورها نیز به سادگی میسر نخواهد بود و آنها نیز در معرض تحریم قرار دارند. اما در صورت مذاکرات قوی و جلب موافقت برای امضای پیمان تجاری و پولی، میتوان راهها و مسیرهایی را برای تجارت باز کرد. به همین دلیل تقویت دیپلماسی اقتصادی در این مقطع موضوعی اثرگذار خواهد بود.
*نایبرییس اتاق بازرگانی ایران
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد