17 - 04 - 2020
نقدی بر دلواپسیهای ٧٢ نفر از مجلسیها
سعید ساویز*
داغترین موضوع فضای رسانهای در حوزه نفت و گاز، این روزها مربوط به نامه ۷۲ نفر از نمایندگان مجلس به سران قواست که در آن خواستار اصلاح وزارت نفت شدهاند.زنگنه موافقان و مخالفان سنتی و کلاسیکی دارد که گاه هیچکدام از این دو گروه گوششان بدهکار تحلیلها و نقدهای طرف مقابل نیست و وجود همین فضا بدون رعایت منطق و انصاف خود بنبستی را برای هر گونه انتقاد و تمجید درست، از نقشه راه و عملکرد وزارت نفت به وجود آورده است.
پرداختن به موضوع نامه نوشته شده توسط نمایندگان به سران قوا، جا برای تحلیل بسیاری دارد که در اینجا به برخی از وجوه آن خواهیم پرداخت؛ اول اشکالاتی که توسط نمایندگان مطرح شده است و دوم اشکالاتی که باید از سوی مجلس به وزارت نفت وارد میشد.
مساله کرسنت: داستان کرسنت اسرار مگوی زیادی دارد و اگر حقیقتا دولت، مجلس یا هر نهاد ذیصلاح دیگری احساس میکند باید به زوایای پنهان آن با دقت پرداخته شود و جزئیات آن بررسی شود پیش از هر چیز باید اجازه صحبت و نقد و بررسی در مورد تمامی جنبههای آن به هر دو طرفین درگیر در بحث داده شود. مگر میشود در مورد مسالهای که جنبههای محرمانه فراوانی دارد با ایما و اشاره به نتیجه رسید؟ چه بسا اگر روزی جزئیات آن افشا شود آنچنان که ویکیلیکس چند وقت پیش اسراری را در این باره افشا کرد دست برخی از کشورهای منطقه که به شدت مخالف دیپلماسی انرژی ایران هستند برای اجرایی نشدن آن هویدا و اتاق تاریکی از جاسوسی و توطئه نیز در پس مخالفت با کرسنت افشا میشود.
بحث فاز ۱۱ و بخش خصوصی داخلی، برای آنهایی که دستی توسعه فازهای پارس جنوبی داشتند، بیش از آنکه بحثی فنی باشد یک شوخی بامزه است. طبیعتا شرکتهای داخلی که تمام جزئیات توسعهشان کپی از طرحهای توسعه داده شده توسط همین توتال و انی و استاتاویل است و حتی در طول سالهای بعدی که به قولی دانش توسعه فازهای گازی بومیسازی شد از انجام تغییرات کوچک روی طراحی قدیمی توسعه عاجز هستند، چگونه مدعی انجام پروژه مانند فاز ۱۱ با جنبههای جدید تکنولوژی هستند؟ و سوال مهمتر اینکه چرا همه بخشهای خصوصی قصد دارند فاز ۱۱ را توسعه دهند؟ چرا هیچکدام از شرکتهای داخلی به سراغ لایههای نفتی فرزاد، آبان و پایدار غرب یا آبتیمور نمیروند؟ مثلا چرا هیچ شرکت داخلی برای تولید نصف آنچه مرسک در آبتیمور مدعی تولید بود یعنی ۲۰۰ هزار بشکه پا پیش نمیگذارد؟ چرا هیچ شرکت ایرانی برای تولید از مسجدسلیمان پا پیش نمیگذارد؟ البته آنچه در خصوص فاز ۱۱ محل سوال است در واقع اصرار وزیر بر توتال است که البته عدهای با توجه به روحیات جناب وزیر نفت معتقدند ریسک پذیرش مجدد توتال تنها به سبب این بود که زنگنه دوست داشت شکست قبلی از توتال را اینبار با خود توتال جبران کند که البته منجر به شکست دوم شد.
در مورد قرارداد با هندیها در فرزاد نیز عجب آنجاست که آنهایی که با تیغ آخته در صف مخالفان قراردادهای جدید شمشیر میزدند امروز خود مدعی هستند و از وزیر راجع به کمکاری سوال میکنند. حال آنکه اگر حافظه منتقدان یاری کند خود کسانی بودند که در راه عقیمسازی این قراردادها از هیچ کوششی فروگذار نکردند.
اما آنچه به عنوان اشکالات وزارت نفت از سوی برخی از مجامع فنی مطرح میشود، شامل این نکات است:
جذب نمایندگان مجلس: نمایندگان ادوار در سمتهای مدیریتی علاوه بر به وجود آوردن رانت و شبهات مالی و فنی باعث نارضایتی بدنه نفت نیز شدهاند چرا که میزان مدیران وارداتی خصوصا از نیرو و مجلس به نفت بسیار بیش از نفتیهای کلاسیک دارای صلاحیت برای احراز سمتهای بالای سازمان است چرا مجلسی که مدعی اصلاح است از اختیارات قانونی خود برای کاهش جذب مجلسیها یا کاهش ورود نمایندگان حوزهها برای انتصاب افراد نزدیک به آنها در سمتهای مدیریتی استفاده نمیکند؟
چرا کسی صدای دانشکده نفت را نشنید؟
چه نیازی به حمایت نفت برای احداث رشته نفت خصوصا در مقاطع کارشناسی ارشد در دانشگاههای دیگر بود؟ بر فرض اگر مشکلی در سطح علمی دانشکده نفت به وجود آمده است آیا راهحل آن اصلاح سیستم آموزشی و اصلاح مدیریت دانشکده نفت نیست؟ چرا دانشکده نفت باید قربانی جنگ نیابتی جنوب و تهران باشد؟
در واقع آنچه وزیر باید در مورد آن مورد بازخواست قرار گیرد، عدم توجه به منابع انسانی، کاهش مزایا و خدمات خصوصا خدمات درمانی و عدم اهتمام به پرداخت به موقع بدهیهای پیمانکاران مانند شرکتهای حفاری و شرکتهای خدماتدهنده دیگر است. در واقع از بین بردن انگیزه در نیروی انسانی نقطه تاریک وزارت زنگنه در همه ادوار وزارت است.
جا دارد یادآور شویم که در ناکامیهای این روزهای صنعت نفت سهم مجلس از سهم وزیر کمتر که نبوده، بیشتر هم هست و اگر محکمه منصفی تشکیل شود نمایندگان محترم پیش از وزرا باید در پیشگاه ملت پاسخگوی سوالاتی باشند.
* کارشناس انرژی
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد