20 - 04 - 2021
نبرد دیپلماتیک
گروه جهان- چند روز پس از تنش دیپلماتیک میان آمریکا و روسیه، حال روابط روسیه با اروپا وارد مرحله جدیدی از بحران شده است. بحران و تنش در مناسبات دیپلماتیک روسیه و جمهوری چک ابعاد گستردهتری یافته است. در پی اقدام جمهوری چک در اخراج ۱۸ دیپلمات روس، وزارت خارجه روسیه سفیر جمهوری چک در مسکو را فراخواند. وزارت خارجه روسیه رسما از ۲۰ نفر پرسنل سفارت جمهوری چک در مسکو درخواست کرده ظرف ۴۸ ساعت خاک آن کشور را ترک کنند. گفته میشود که این ۲۰ نفر شامل ۱۶ دیپلمات و چهار نفر از شاغلان سفارت جمهوری چک در مسکو میشوند. به این ترتیب، تعداد پرسنل سفارت جمهوری چک در مسکو به پنج نفر کاهش مییابد. تصمیم روسیه به اخراج این افراد در واکنش به تصمیم دولت چک برای اخراج ۱۸ دیپلمات روس در واکنش به اقدامات خرابکارانه ادعایی از سوی مسکو و اعلام همبستگی وزارت خارجه آمریکا با پراگ اتخاذ میشود.
اخراج دیپلماتهای روس توسط جمهوری چک دو روز پس اقدام آمریکا صورت گرفته است. دولت آمریکا روز پنجشنبه اعلام کرد که به تلافی دخالت روسیه در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۰ و حمله هکرهای وابسته به کرملین به نهادهای دولتی آمریکا، ۱۰ دیپلمات روس را اخراج و ۳۸ شخصیت حقیقی و حقوقی روسیه را تحریم میکند.
از زمان سقوط کمونیسم و پایان سلطه مسکو بر پراگ در سال ۱۹۸۹، مطرح شدن اتهامات اخیر و اخراج دیپلماتهای روسیه بزرگترین مناقشهای است که میان دو کشور شکل گرفته است. این موضوع همچنین به تنشهای فزاینده بین روسیه و غرب که تا حدودی ناشی از تجمع نیروهای ارتش روسیه در مرزهای غربی و کریمه است دامن خواهد زد.
این جدیدترین اقدام در ادامه تنشها میان روسیه و کشورهای اروپایی به شمار میرود.
این اقدام جمهوری چک در حالی صورت میگیرد که به تازگی انگلیس و لهستان نیز اقداماتی را علیه روسیه انجام دادهاند؛ این دو کشور سفرای خود را از مسکو فراخوانده و سفرای روسیه را در پایتخت خود احضار کردند. روسیه اخراج دیپلماتهایش از جمهوری چک را ادامه یک سری اقدامات ضدروسیه در سالهای اخیر خواند و پراگ را به تلاش برای جلب رضایت واشنگتن، متهم کرد.
لهستان علاوه بر این اعلام کرد که ۳ نفر از دیپلماتهای روسیه را عنصر نامطلوب تشخیص داده و اخراج خواهد کرد. در میانه بحران روابط روسیه و اتحادیه اروپا، تنشها میان مسکو و کییف نیز طی هفتههای اخیر بالا گرفته است. اوکراین خواستار پیوستن به ناتو شده و روسیه این اقدام را غیر سازنده میداند و درباره هرگونه مداخله غرب در این تنش هشدار میدهد.
با ادامه تنشها میان روسیه و اوکراین، برخی کشورهای غربی ننیز در این بحران وارد شدهاند؛ انگلیس از اعلام آمادگی خود برای اعزام ناو جنگی به دریای سیاه خبر میدهد. اما یکی از موضوعاتی که به تشدید تنشها میان روسیه و اروپا منجر شده، پرونده الکسی ناوالنی، منتقد سیاستهای کرملین، است. برخی کشورهای اروپایی اتهاماتی را علیه روسیه در ارتباط با پرونده ناوالنی مطرح کرده و خواستار تحریم مسکو شدهاند.
علاوه بر این مضوع حملات سایبری، اتهام دیگری است که کشورهای اروپایی علیه مسکو مطرح کردهاند. روسیه تاکنون بارها به این اتهامات واکنش نشان داده و خواستار ارائه مدارکی برای آنها شده است.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، پیش از این و در جریان سفر به چین به شدت از سیاستهای بروکسل انتقاد کرده و گفته بود که رابطهای میان روسیه و اروپا وجود ندارد. به گفته وزیر خارجه روسیه، تمامی زیرساختهای روابط میان اروپا و روسیه از سوی بروکسل نابود شده است.
یان هَماچِک، وزیر خارجه جمهوری چک روز شنبه از اخراج ۱۸ دیپلمات روسیه به ظن همکاری با سرویسهای ویژه روسیه خبر داد. آنها از دیروز ۴۸ ساعت برای خروج از این کشور مهلت داشتند. نخستوزیر جمهوری چک گفت که این اقدام با یک ظن معتبر آغاز شد که افسران اطلاعات نظامی روسیه ارتباطی با انفجار سال ۲۰۱۴ در یک کارخانه مهماتسازی در منطقه «وربتیچ» دارند.
ولادیمیر دژاباروف، معاون اول رییس کمیته روابط خارجی شورای فدراسیون روسیه، نیز با تاکید بر «واهی» بودن اظهارات پراگ، گفت که واکنش روسیه باید متناسب با این اقدام باشد. وقوع انفجار در انبار یک کارخانه مهماتسازی منطقه وربتیچ در جنوب شرقی پراگ، پایتخت جمهوری چک، در ۱۶ اکتبر ۲۰۱۴ دو کشته برجای گذاشت. در سوم دسامبر همان سال یک انفجار دیگر نیز در این کارخانه رخ داد.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا یکشنبه گفت، ایالات متحده با جمهوری چک بر سر تصمیم برای اخراج ۱۸ دیپلمات روسیه در واکنش به اقدامات خرابکارانه ادعایی مسکو اعلام همبستگی میکند. به دنبال آن، وزارت خارجه روسیه هم از تصمیم خود برای اخراج ۲۰ دیپلمات جمهوری چک در واکنش به اخراج دیپلماتهایش از پراگ خبر داد و گفت این دیپلماتها تا پایان دوشنبه فرصت دارند خاک روسیه را ترک کنند.
اخراج دیپلماتهای روسیه از پراگ پس از آن اتفاق افتاد که آمریکا هم اخیرا دستور اخراج ۱۰ دیپلمات روس را صادر کرد. ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه اقدام پراگ را کاملا مضحک دانست. او گفت، دولت چک در زمان ترسیم روابط دوجانبه، فقدان خط سیاسی مستقل در امور خارجی خودش را نشان داده است. همچنین سفیر جمهوری چک در مسکو در بحبوحه مناقشه میان دو کشور به وزارت خارجه روسیه احضار شد. این دیپلمات بعد از حدود بیست دقیقه از ساختمان وزارتخانه خارج شد و اظهارنظری نکرد.
در اطلاعیه وزارت خارجه روسیه آمده است: اعتراض قاطع ما در ارتباط با اقدام غیردوستانه مقامهای چک علیه پرسنل هیات دیپلماتیک روسیه در پراگ به سفیر آنها ابلاغ شد. او مطلع شد که ۲۰ کارمند سفارت چک در مسکو عنصر نامطلوب شناخته شدهاند.
همچنین از طرف مقابل خواسته شده تا تعداد کارکنانش در مسکو را به نیروهای محلی و تعدادی که مشابه تعداد کارکنان سفارت روسیه در جمهوری چک باشد، کاهش دهد. این یادداشت تحویل سفیر جمهوری چک شد.
به دنبال این تحولات، مدیر اداره بینالملل در دفتر ریاست جمهوری چک اعلام کرد، تقریبا تمام کارکنان سیاسی از مسکو خارج خواهند شد و تنها پنج دیپلمات در سفارت چک در روسیه باقی میمانند.
ابراز همبستگی آمریکا و بریتانیا با دولت چک
جنیفر باخوس، کاردار سفارت ایالات متحده در پراگ، با تاکید بر اینکه آمریکا در کنار متحد خود (جمهوری چک) ایستاده است، از تصمیم دولت چک برای افشای اقدامات «خطرناک» روسیه در خاک این کشور تقدیر کرد. پلیس جمهوری چک در اظهاراتی جداگانه گفت در تعقیب دو مظنونی است که در روزهای منتهی به انفجار سال ۲۰۱۴ در خاک جمهوری چک بودند. پلیس این دو فرد را با نام الکساندر پتروف و روسلان بُشیروف و دارنده گذرنامه روسیه شناسایی کرده است.
گزارشها نشان میدهد این اسامی مستعار متعلق به دو مامور سرویسهای اطلاعاتی روسیه است که در سال ۲۰۱۸ از سوی دادستانی بریتانیا به اتهام مسموم کردن سرگئی اسکریپال، جاسوس پیشین روسیه و دخترش یولیا با ماده شیمیایی «نوویچوک» تحت تعقیب قرار گرفتند. اسکریپال و دخترش پس از روزها بیهوشی و اغما سرانجام نجات یافتند و اکنون در خفا زندگی میکنند. مسکو هرگونه دست داشتن در این اقدام را رد کرده است. دومینیک راب، وزیر خارجه بریتانیا، روز یکشنبه ضمن ابراز «همبستگی کامل» با جمهوری چک، اقدام دولت این کشور را در افشای عملیات خطرناک و خبیثانهای که از سوی سازمان اطلاعات نظامی روسیه هدایت میشود، تحسین کرد.
نمایش تندیس برهنه پوتین
در پراگ
تظاهرکنندگان از گروه اعتراضی «کاپوتین» در جمهوری چک، خواستار آزادی الکسی ناوالنی، منتقد کرملین از حبس شدند و افزایش سربازان روس در نزدیکی مرز شرقی اوکراین را محکوم کردند. معترضان یک برس توالت طلایی مسخره در یکی از دستان مجسمه برهنه پوتین و در دست دیگرش دستمال توالت قرار دادند. روی این تندیس عبارت «قاتل برهنه» هک شده بود.
برسهای توالت طلایی در کنار علامت ورودی سفارت روسیه در پراگ نیز آویخته شد. برسهای توالت در ماه فوریه به دنبال انتشار ویدئویی از سوی ناوالنی، رهبر اپوزیسیون روسیه که در آن به همراه متحدانش مالکیت یک قصر مجلل را به پوتین نسبت دادند، به نماد اعتراضات طرفدار ناوالنی تبدیل شد.
کرملین تعلق کاخ مذکور به پوتین را رد کرده و ویدئوی ناوالنی را حمله اطلاعاتی به رییسجمهور خوانده است. کاخ کرملین بیان کرد این ویدئو، «تحقیقات کاذب» و حیلهای است که طراحی شده تا روسهای گولخور را فریب دهد تا به سازمان ناوالنی کمک مالی کنند. روسیه در ماه فوریه ناوالنی را به خاطر نقض آزادی مشروط که به گفته وی حقیقت ندارد، به دو سال و نیم حبس محکوم کرد. وی هنگام بازگشت به روسیه از آلمان، جایی که از مسمومیت عامل اعصاب بهبود پیدا کرده بود، در مرز دستگیر شد.
دادستانهای ایالتی در مسکو روز جمعه از دادگاهی خواستند گروه ضدفساد ناوالنی و مقرهای منطقهای آن را سازمانهای افراطی بنامد، اقدامی که با منع فعالیت آنها و حبس طولانی فعالان این گروه همراه است. این اقدام اگر مورد تایید قرار گیرد، یکی از جدیترین اقدامات انجام شده توسط مقامات برای هدف گرفتن شبکه گروههای ایجاد شده از سوی منتقد سرسخت پوتین است که اکنون طی دوره حبس خود، در اعتصاب غذا به سر میبرد. معترضان همچنین از دولت چک خواستند جهتگیری طرفدار غرب داشته باشد و واکسن اسپوتنیک وی روسیه را سفارش ندهند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد