نا امنی غذایی در ۷۴ کشور جهان

جهان صنعت- در بحبوحه افزایش گرسنگی، اختلالات اقلیمی و شوک‌های بازار، گزارش مشترک جدید بانک جهانی، فائو و برنامه جهانی غذا، نقشه راهی برای نوسازی سیستم‌های ذخیره‌‌سازی غلات در کشورهای در حال توسعه ارائه می‌‌دهد. این گزارش تاکید می‌کند که زیرساخت‌‌های ارتقا یافته سیلو برای کاهش ضایعات پس از برداشت، تثبیت بازارها و ایجاد تاب‌‌آوری بلندمدت سیستم غذایی، ضروری است.

تقویت ذخایر استراتژیک غلات برای افزایش امنیت غذایی

ترکیبی پیچیده از تنش‌‌های ژئوپلیتیکی، اختلالات اقلیمی و بی‌‌ثباتی بازار، افزایش مداوم ناامنی غذایی جهانی را به دنبال دارد. گزارش مشترک جدید بانک‌جهانی، سازمان غذا و کشاورزی (FAO) و برنامه جهانی غذا(WFP) – با عنوان «تقویت ذخایر استراتژیک غلات برای افزایش امنیت غذایی» از دولت‌ها و مؤسسات توسعه‌ای می‌خواهد تا رویکرد خود را در مورد ذخایر استراتژیک غلات (SGR) به عنوان یک جزو حیاتی از آمادگی در برابر بحران غذایی، مورد بازنگری و نوسازی قرار دهند. به گزارش فائو، سال‌‌های اخیر شاهد افزایش شدید ناامنی غذایی بوده ‌است به نحوی که در سال ۲۰۲۴، حدود ۳۴۳‌میلیون نفر در ۷۴کشور به شدت از ناامنی غذایی رنج می‌‌بردند که دو برابر رقم قبل از همه‌گیری کروناست. درگیری‌‌ها، تغییرات شدید اقلیمی و شوک‌های اقتصادی در حال همگرایی هستند تا خطرات گرسنگی را تشدید کنند، در حالی که محدودیت‌‌های صادراتی و اختلالات زنجیره تامین، بازارها را بیشتر بی‌‌ثبات می‌کند.

ذخایر استراتژیک غلات، ضربه‌گیر حیاتی

به گزارش بازار از همین رو کارشناسان فائو می‌گویند که ذخایر استراتژیک غلات، در صورت مدیریت موثر، یک ضربه‌گیر حیاتی ارائه می‌دهد. مدیریت موثر این ذخایر می‌تواند به جلوگیری از کمبودهای حاد در طول بحران‌ها، تثبیت دسترسی به مواد غذایی در مناطق آسیب‌پذیر و پشتیبانی از واکنش‌‌های اضطراری کمک کند اما همانطور که گزارش هشدار می‌‌دهد، ذخایر استراتژیک غلات، درمان همه دردها نیست بلکه باید با دقت در چارچوب‌‌های بزرگ‌تر امنیت غذایی شامل تجارت آزاد، مشارکت بخش خصوصی و شبکه‌های ایمنی هدفمند، ادغام شود. این گزارش تاکید می‌کند: «ذخایر استراتژیک غلات باید کوچک، ساده و هوشمند باشد و نه برای جایگزینی بازارها، بلکه برای تقویت تاب‌‌آوری در طول شوک‌ها طراحی شود.»

از سوی دیگر این گزارش، ناکارآمدی‌‌های عمده در سیستم‌‌های ذخیره‌‌سازی غلات دولتی و خصوصی، به‌‌ویژه در آفریقا، آسیا و بخش‌هایی از اروپای شرقی را برجسته می‌کند؛ جایی که زیرساخت‌های فرسوده و شیوه‌های مدیریتی ضعیف در برخی مناطق منجر به از دست رفتن سالانه تا ۳۰‌درصد از غلات برداشت ‌شده می‌‌شود. این گزارش سه نقطه ضعف اصلی را که ظرفیت ذخیره‌‌سازی غلات را در کشورهای در حال توسعه تضعیف می‌کند، شناسایی کرده است؛ از جمله «سرمایه‌گذاری ناکافی و سیلوهای فرسوده» به طوری که امروزه، بخش زیادی از زیرساخت‌ها در حال تخریب است و حداقل نگهداری یا ارتقای فنی را دارد.

تثبیت قیمت مواد غذایی

از سوی دیگر زیرساخت‌‌های سیلو، اغلب برای اهداف سیاسی یا تثبیت قیمت مواد غذایی استفاده می‌شود، به جای اینکه در یک زنجیره تامین شفاف و کارآمد یا استراتژی ملی ذخیره مواد غذایی ادغام شود. به این ترتیب است که برای پرداختن به این شکاف‌‌ها، بانک جهانی، فائو و برنامه جهانی غذا یک استراتژی چند ستونی را ترسیم می‌‌کنند که بر نوسازی، اصلاحات نهادی و مشارکت بخش خصوصی تاکید دارد؛ به این معنا که معتقدند بسیاری از کشورها به جای ساخت سازه‌‌های جدید در مقیاس بزرگ، از بازسازی تاسیسات موجود با سیستم‌‌های بهبود یافته هوادهی، کنترل دما و موجودی، سود بیشتری خواهند برد.

از سوی دیگر فائو بر استفاده از فناوری‌های دیجیتال تاکید دارد و می‌گوید: ادغام سیلوها با سیستم‌‌های ملی تدارکات الکترونیکی، بورس کالا یا رسید انبار (WRS) می‌‌تواند شفافیت را به میزان قابل‌توجهی بهبود بخشد و ضایعات را کاهش دهد.

امنیت غذایی مقاوم در برابر آب و هوا

علاوه بر این بانک جهانی و فائو در این گزارش دولت‌ها را تشویق می‌‌کنند که سیلوها را به عنوان بخشی از سیستم‌های امنیت غذایی مقاوم در برابر آب و هوا در نظر بگیرند. به عنوان مثال، گنجاندن پهنه‌بندی خطر سیل یا خشکسالی در تصمیمات سرمایه‌‌گذاری سیلو می‌‌تواند از شوک‌‌های سیستمی جلوگیری کند. ضمن اینکه بر تشویق مدل‌‌های مشارکت عمومی- خصوصی و اپراتور خصوصی تاکید می‌کنند و معتقدند تغییر از انحصارهای دولتی به مدل‌های لیزینگ رقابتی یا مشارکت‌های دولتی-خصوصی می‌‌تواند کارایی عملیاتی را افزایش و بار مالی را کاهش دهد.