ناترازی انرژی، چالش اصلی شرکت‌ها
جهان‌صنعت – در سال‌های اخیر مجامع عمومی شرکت‌ها در بازار سرمایه ایران به بستری مهم برای شفاف‌سازی عملکرد، تحلیل چالش‌ها و ترسیم چشم‌انداز آینده تبدیل شده‌اند. با توجه به نوسانات شدید محیط کلان اقتصادی، تحولات نرخ ارز، چالش‌های انرژی و محدودیت‌های صادراتی، فعالان اقتصادی و سهامداران بیش از پیش به محتوای مجامع سالانه به‌عنوان منبعی معتبر برای دریافت اطلاعات دقیق و رسمی چشم دوخته‌اند. این مجامع نه‌تنها به منزله فرصتی برای گزارش‌دهی عملکرد سالانه مدیران به سهامداران محسوب می‌شوند بلکه فضایی برای پاسخ به سوالات سهامداران، ارائه برنامه‌های توسعه‌ای و تحلیل ریسک‌های کلیدی هر صنعت فراهم می‌آورند.
در سال جاری نیز با رسیدن به فصل تقسیم سودها، مجامع عمومی عادی سالانه طیفی از شرکت‌های فعال در صنایع مختلف برگزار می‌شود. در این گزارش نیز به مجامعی خواهیم پرداخت که در حوزه فلزات اساسی، داروسازی، لاستیک‌سازی برگزار شدند. شرکت‌هایی مانند ذوب‌آهن اصفهان، آلومینیوم ایران، صنایع لاستیک یزد، زاگرس دارو پارسیان و داروسازی کوثر در این رویدادها نه‌تنها از عملکرد مالی خود گزارش دادند بلکه از استراتژی‌های توسعه‌ای، برنامه‌های صادراتی، پروژه‌های زیرساختی و رویکردهای مقابله با بحران‌های عملیاتی پرده برداشتند.
مجموعه گزارش‌های پیش‌رو نگاهی اجمالی به مهم‌ترین مباحث و نتایج مجامع این شرکت‌ها دارد؛ از چالش‌های مشترکی همچون قطعی برق، افزایش بهای انرژی و تامین مواد اولیه گرفته تا سیاست‌های نوین فروش، توسعه بازارهای صادراتی و مسیرهای آتی برای سرمایه‌گذاری و افزایش سودآوری. این گزارش‌ها می‌تواند برای سهامداران، تحلیلگران بازار و مدیران اقتصادی، تصویری جامع‌تر از فضای عملیاتی و راهبردی شرکت‌های بورسی در سال جاری ترسیم کند.
دزاگرس و روند صادرات دارو
در مجمع عمومی عادی سالانه شرکت زاگرس دارو پارسیان که با مشارکت بالای سهامداران برگزار شد، مدیریت شرکت از مجموعه‌ای از دستاوردها، چالش‌ها و برنامه‌های توسعه‌ای سخن گفت. مهم‌ترین دغدغه شرکت در سال مالی جاری، مساله تامین نقدینگی برای خرید مواد اولیه عنوان شد. با وجود این محدودیت، شرکت توانسته است تولید سالانه خود را به ۸/۲میلیارد قطعه دارو برساند و افق روشنی برای توسعه صادرات ترسیم کند.
برنامه‌های صادراتی این شرکت متنوع و جاه‌طلبانه است. ثبت کارخانه در کشور عراق، صادرات کپسول آموکسی‌سیلین ۵۰۰میلی‌گرمی به آن کشور، هدف‌گذاری برای دستیابی به ۶۰میلیون دلار صادرات تا سال۱۴۱۰ و همچنین اخذ گواهی‌هایGMP از روسیه و قطر از جمله اقدامات در این مسیر است. علاوه بر این شرکت قصد دارد با پوشش بازارهای منطقه‌ای در حوزه‌هایCIS، LAS و MENA جایگاه خود را در صادرات دارو تثبیت کند.
از منظر مالی اگرچه مالیات پرداختی شرکت در سال مالی اخیر به ۱۴۵میلیارد تومان افزایش یافته که بیش از سه‌برابر سال قبل است اما به گفته مدیریت، سود ناخالص نیز بیش از دو برابر رشد داشته است. از مهم‌ترین حوزه‌های سودآور در سال‌جاری، داروهای مخدر و برند زاگروفن معرفی شدند. به‌ویژه آموکسی‌سیلین به‌عنوان یکی از پرظرفیت‌ترین محصولات درآمدزا برشمرده شد که بازار داخلی آن بیش از ۵/۳همت برآورد شده است.
شرکت با وجود محدودیت‌هایی نظیر قطعی برق که تا سه روز در هفته تکرار می‌شود، با تمهیداتی مانند استفاده از دیزل ژنراتور و جابه‌جایی شیفت کاری با روز جمعه توانسته اثرات این مشکل را به حداقل برساند، همچنین اعلام شد تجدید ارزیابی دارایی‌ها در دستور کار نیست اما سود انباشته پس از تقسیم سود نقدی به افزایش سرمایه اختصاص خواهد یافت.
در پایان جلسه مجمع با تقسیم سود نقدی ۲۴۰۰ریالی به ازای هر سهم موافقت کرد. شرکت در ادامه مسیر خود تمرکز بر کاهش ریسک‌های ارزی از طریق مبنای ریالی در صادرات و نیز توسعه محصولات تحت کنترل مانند مشتقات مخدر را در اولویت قرار داده است. با توجه به ممنوعیت تبلیغات مستقیم در صنعت دارو، تاکید بر کیفیت، برندینگ و بازارهای صادراتی جایگزین روش‌های ترویجی سنتی خواهد بود.
موانع حقوقی افزایش سرمایه دکوثر چیست؟
شرکت داروسازی کوثر در دو مجمع عمومی، یکی فوق‌العاده و دیگری عادی به طور فوق‌العاده، به بررسی وضعیت حقوقی، مالی و عملیاتی خود پرداخت. در مجمع فوق‌العاده به دلیل عدم صدور مصوبه سازمان بورس موضوع افزایش سرمایه به جلسه دیگری موکول شد. اختلافات گذشته میان دو سهامدار عمده از جمله با داروسازی دکتر عبیدی حل‌وفصل شده و سهام مورد اختلاف به طور کامل به عبیدی منتقل شده است. نماینده سازمان بورس در این جلسه اعلام کرد که انتقال سهم بدون رای رسمی دادگاه امکان‌پذیر نبوده و صدور رای نیز باید پیش از تایید افزایش سرمایه به این سازمان ارسال شود، همچنین تغییراتی در برخی مواد اساسنامه صورت گرفت که به تصویب سهامداران رسید.
در مجمع عادی به‌طور فوق‌العاده نیز گزارش عملکرد مالی و عملیاتی شرکت ارائه شد. فروش شرکت در سال گذشته حدود ۷۸/۱همت اعلام شد که از برآورد ۴/۱همتی بودجه فراتر رفته است. فروش آنتی‌بیوتیک‌ها به تنهایی ۴۸/۱همت را به خود اختصاص داده و فروش داروهای جنرال و مکمل نیز به ترتیب ۲۳۰ و ۶۷میلیارد تومان بوده است. با اینکه تمرکز اصلی شرکت همچنان بر تولید آنتی‌بیوتیک‌هاست اما مسیر تنوع‌بخشی به سبد محصولات آغاز شده و برخی داروهای جدید همچون رابوفن و فامیپروفن با استقبال خوبی از سوی بازار مواجه شده‌اند.
در دو سال گذشته شرکت موفق به تولید بیش از ۳۰داروی جدید شده که تنها در سال گذشته ۱۰مورد آن به بازار عرضه شده است. اقدامات بازاریابی برای معرفی این محصولات از طریق حضور در همایش‌ها، کنگره‌های تخصصی و ارتباط با داروخانه‌ها و پزشکان دنبال شده است.
در حوزه صادرات، دکوثر در تاجیکستان فعال بوده و توانسته در ازبکستان نیز مجوز ورود بگیرد. این شرکت اکنون در جایگاه نهم صادرکنندگان دارویی قرار دارد. با این حال چالش‌هایی در ساختار عملیاتی شرکت وجود دارد. از جمله میانگین سن ماشین‌آلات شرکت که به ۳۵سال می‌رسد و نیازمند نوسازی است، همچنین فضای انبار فعلی برای فروش فعلی کفایت دارد اما در صورت افزایش تولید ممکن است کافی نباشد.
از نظر مال سود خالص شرکت در سال گذشته ۳۸میلیارد تومان، سود ناخالص ۳۶۶ میلیارد و سود عملیاتی ۲۲۴میلیارد تومان اعلام شده است. با سرمایه ۱۷۰میلیارد تومانی، ارزش بازار شرکت حدود ۲همت برآورد می‌شود.
از تغییرات قابل‌توجه در سیاست فروش نیز می‌توان به حرکت از مدل فروش قطعی به مدل فروش امانی اشاره کرد. این تغییر به بهبود شفافیت مالی، کنترل بهتر موجودی شرکت‌های پخش و تسویه‌حساب‌های دقیق‌تر منجر می‌شود. در این مدل جدید، افزایش قیمت صرفا شامل کالاهایی می‌شود که هنوز به فروش نرفته‌اند. در پایان، مجمع با تقسیم ۱۰درصد از سود و پرداخت ۲۳ریال به ازای هر سهم به‌صورت نقدی موافقت کرد.
افت تولید ذوب با چاشنی رشد هزینه
مجمع عمومی عادی سالانه شرکت ذوب‌آهن اصفهان با حضور ۷۳درصدی سهامداران برگزار شد. در این نشست مدیران شرکت به ارائه گزارش عملکرد مالی، عملیاتی و چالش‌های راهبردی سال۱۴۰۳ پرداختند. براساس گزارش ارائه‌شده، میزان تولید سالانه شرکت با رسیدن به ۲میلیون و ۲۵۴هزار تن، کاهش ۱۱درصدی نسبت به سال قبل را تجربه کرده، در حالی که فروش داخلی با رشد ۱۵درصدی همراه بوده است.
درآمد عملیاتی شرکت طی این سال به حدود ۶۰همت رسید که نسبت به دوره مشابه رشد ۵درصدی نشان می‌دهد. با این حال به‌دلیل جهش هزینه‌ها، از جمله افزایش بهای مواد اولیه، انرژی، حقوق و دستمزد و همچنین زیان ناشی از تسعیر ارز، شرکت با زیان خالص ۱۰همتی روبه‌رو شده است. تنها افزایش بهای انرژی (برق، گاز و آب) سهم قابل‌توجهی در این وضعیت داشته و نرخ بهای هر کیلووات برق با رشدی ۱۷۲درصدی به بیش از ۲۷۰۰تومان رسیده است.
افزایش بهای تمام‌شده محصولات نیز به‌وضوح در عملکرد مالی مشهود بود به‌‌طوری که متوسط هزینه هر کیلوگرم محصول از ۲۱۸۰۰تومان در سال۱۴۰۲ به حدود ۲۶۰۰۰تومان در سال۱۴۰۳ رسیده است. در این میان شرکت با بدهی‌های انباشته به ارزش ۶۱همت مواجه بوده که بخش عمده آن مربوط به پرداخت‌های معوق به تامین‌کنندگان خدمات، شرکت‌های خدمات انرژی و تسهیلات بانکی است.
با این حال ذوب‌آهن اصفهان اقداماتی را برای کنترل هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری آغاز کرده است. حذف خرید گندله و صرفه‌جویی ۶/۱همتی، تولید داخلی تجهیزات، راه‌اندازی نیروگاه هاربین با ظرفیت ۴۵مگاوات ساعت و صرفه‌جویی ماهانه ۹۰میلیارد ریالی از جمله این تلاش‌هاست. کاهش مصرف کک در تولید چدن و اجرای پروژه‌هایی چون تولید چدن گرانوله و سورل، تولید ریل مترو و خطوط قطار شهری، توسعه متروی اصفهان و پروژه‌های زیرساختی دیگر نیز در دستور کار قرار گرفته‌اند.
در حوزه توسعه و نوسازی امضای تفاهمنامه احداث نیروگاه خورشیدی ۴۰۰مگاواتی، بازسازی کوره‌ها و خطوط ککسازی، تصفیه‌خانه فاضلاب و ورود به حوزه فناوری‌های نوین و دیجیتال از جمله برنامه‌های کلیدی شرکت است. اقداماتی برای اخذ اسناد تک‌برگ مالکیت برای ۴۷۰۰هکتار از زمین‌های شرکت نیز انجام شده و فرآیند تجدید ارزیابی دارایی‌ها در حال پیگیری است.
شرکت در مسیر اصلاح ساختار تولید از کوره بلند سنتی به مدل ترکیبی کوره بلند و قوس الکتریکی گام برداشته و همچنین احداث یک واحد تولید آهن اسفنجی با ظرفیت ۷/۱میلیون تن را در برنامه دارد. تلاش برای فروش چدن از طریق عمان به بازار آلمان و کاهش وابستگی به واردات مواد اولیه از دیگر اهداف شرکت در حوزه فروش صادراتی است.
در بعد حقوقی نیز شرکت درگیر پرونده‌ای با صندوق فولاد به ارزش ۳۷۰۰میلیارد تومان است که پس از طی روند قضایی و صدور رای بدوی، اکنون در مرحله بررسی مجدد از طریق ماده ۴۷۷ قرار دارد. موضوع بازنگری در قیمت‌گذاری سرباره تولیدی چدن در دستور بررسی شرکت قرار گرفته چراکه قیمت فروش فعلی آن کمتر از بهای تمام‌شده است و نیاز به اصلاح محاسبات دارد.
از دیگر چالش‌های مطرح‌شده اختلاف حساب با دولت بر سر معدن ققنوس بود. در مزایده این معدن، دولت حقوق دولتی بیشتری نسبت به مبلغ ثبت‌شده در دفاتر مطالبه کرده و اختلاف محاسباتی ناشی از استفاده از ضریب ۱۲۳ به جای نرخ متعارف ۹۵ در حال بررسی و پیگیری قانونی است. درخصوص نرخ فروش محصولات نیز توضیح داده شد که در سال۱۴۰۲ میانگین قیمت فروش تنها ۲درصد بالاتر از بهای تمام‌شده بود اما در سال۱۴۰۳ این دو نرخ برابر شدند؛ امری که عمدتا ناشی از افزایش هزینه‌های انرژی و یوتیلیتی‌ها بوده است.
شرکت همچنین اعلام کرد درخصوص اراضی معارض شهری، رای دادگاه تجدیدنظر در یکی از پرونده‌ها به نفع شرکت صادر شده و پیگیری سایر اراضی همچنان ادامه دارد. در رابطه با مجموعه صبا نیز که در سنوات گذشته قراردادی با فولاد مبارکه برای آن منعقد شده بود به دلیل عدم پرداخت کامل ثمن‌معامله، پیگیری‌هایی برای به‌روزرسانی قیمت صورت گرفته است. در تصمیمی جدید، شرکت اعلام کرده قصد فروش ۳۵هکتار زمین این مجموعه را ندارد و ترجیح می‌دهد آن را اجاره دهد.
از منظر مالی بدهی بالای ۱۰همتی شرکت عمدتا ناشی از تسعیر ارز عملیاتی و غیرعملیاتی، جرایم بانکی و هزینه‌های مرتبط با انرژی و یوتیلیتی‌هاست. برای خروج از این شرایط، افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها به‌عنوان یکی از گزینه‌های اصلی مطرح شده است. شرکت اعلام کرد اگرچه برخی ارگان‌های دولتی و نظامی از طریق بورس خرید می‌کنن اما قیمت خرید آنها با نرخ بورس متفاوت بوده و شرکت مجوز فروش خارج از بورس تا سقف ۳۰ هزار تن را دریافت کرده است.
در حوزه حقوقی نیز دعوایی میان شرکت و صندوق فولاد درباره هزینه‌های بازنشستگان مطرح است. هر یک از طرفین معتقدند مسوولیت پرداخت این هزینه‌ها برعهده طرف دیگر است و تصمیم نهایی دادگاه تعیین‌کننده خواهد بود. در صورت صدور رای به نفع شرکت، هزینه‌ها را صندوق پرداخت خواهد کرد و در غیر این صورت شرکت موظف به پرداخت خواهد بود. در پایان مجم با توجه به ثبت زیان ۱۰همتی، تصمیمی برای تقسیم سود میان سهامداران اتخاذ نشد.
توسعه زیرساختی در فایرا با تمرکز بر چالش‌های انرژی
شرکت آلومینیوم ایران در مجمع عمومی عادی سالانه خود با مشارکت حداکثری سهامداران، گزارشی جامع از عملکرد و برنامه‌های آتی خود ارائه داد. یکی از مهم‌ترین اقدامات سال مالی مورد گزارش، بهره‌برداری از فاز نخست مولدهای اضطراری برق بود که با سرمایه‌گذاری ۲۶میلیون یورویی راه‌اندازی شد و نقش مهمی در پایداری انرژی شرکت ایفا می‌کند. فاز دوم این پروژه نیز در دستور کار قرار دارد و جابه‌جایی فریم ۶ مولد به محل کارخانه انجام شده است. این فاز قرار است تا پایان سال‌جاری به بهره‌برداری برسد.
در زمینه تامین مواد اولیه، شرکت موفق به تهیه بیش از ۴۰۷هزار تن مواد اولیه و ۹۲هزار عدد آند و کاتد موردنیاز خطوط تولید شد که نقش موثری در حفظ ظرفیت تولید داشت. با هدف افزایش خودکفایی در تامین آند، پروژه احداث کارخانه کربن صنعت امیرکبیر اراک نیز در حال پیگیری است. این پروژه تاکنون ۶۷درصد پیشرفت فیزیکی داشته و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال۱۴۰۵ وارد فاز بهره‌برداری شود. در صورت تکمیل، این واحد قادر خواهد بود سالانه ۱۰۰هزار تن آند موردنیاز شرکت را تامین کند.
در حوزه تولید، برنامه‌ریزی برای دستیابی به ظرفیت ۱۸۰هزار تن انواع شمش آلومینیوم خالص و کارپذیر انجام شده است. توسعه خطوط تولید و افزایش بهره‌وری از محورهای کلیدی استراتژی تولید شرکت در سال‌های آینده خواهد بود.
در حوزه انرژی‌های نو، شرکت اجرای پروژه نیروگاه ۱۱۵مگاواتی خورشیدی را نیز در دستور کار قرار داده است. تاکنون مجوزهای قانونی لازم اخذ و جلساتی با اداره برق و مشاوران طرح برگزار شده است. دیوارکشی محدوده پروژه آغاز شده و رایزنی برای جذب سرمایه‌گذار در حال انجام است تا این پروژه وارد فاز عملیاتی شود.
در پایان جلسه با تصویب سهامداران، سود نقدی به مبلغ ۳۲۰ریال به ازای هر سهم بین سهامداران تقسیم شد؛ موضوعی که نشان از ثبات نسبی مالی و سودآوری شرکت در سال گذشته دارد. مجموعه این اقدامات، نشان می‌دهد فایرا با وجود چالش‌های انرژی و تامین مواد اولیه، مسیر توسعه زیرساختی، تنوع در تامین برق و افزایش ظرفیت تولید را با برنامه‌ریزی منسجم دنبال می‌کند.
مهار چالش‌های انرژی با ژنراتورها در پیزد
شرکت صنایع لاستیک یزد در مجمع عمومی عادی سالانه خود با حضور حداکثری سهامداران، گزارشی از وضعیت تولید، سهم بازار، چالش‌ها و برنامه‌های آتی ارائه کرد. یکی از نکات کلیدی این جلسه، سهم قابل توجه شرکت از بازار تایر کشور بود به طوری که پیزد توانسته ۱۲درصد از بازار تایرهای سواری رادیال، ۶درصد از تایرهای وانتی بایاس، ۴۹درصد از انواع تیوب‌ها و ۳۴درصد از تایرهای دوچرخه و موتورسیکلت را تامین کند. این در حالی است که مصرف سالانه کشور بیش از ۵۵میلیون حلقه تایر برآورد شده و شرکت طی سال گذشته، ۲۴محصول جدید را در حوزه موتورسیکلت، دوچرخه و تیوب به سبد تولید خود افزوده است.
در حوزه فروش بیش از ۳۰هزار تن محصول به نمایندگان، حدود ۳هزار تن به خودروسازان و کمتر از هزار تن نیز به بازارهای صادراتی عرضه شده است. شرکت در حال حاضر در ۱۰کشور نمایندگی فعال دارد و در پی توسعه بازار صادراتی به کشورهای حوزه CIS و شمال آفریقاست. با وجود ظرفیت عرضه به خودروسازان داخلی، شرکت ترجیح داده به دلیل عدم وصول مطالبات، همکاری خود با این گروه را محدود کند.
بزرگ‌ترین چالش صنعت تایر از نگاه مدیران شرکت، مساله قیمت‌گذاری دستوری عنوان شد. علاوه بر آن مشکلات تامین مواد اولیه و ریسک نقدینگی نیز از دغدغه‌های اصلی شرکت محسوب می‌شوند. یکی از نمونه‌های این مشکل موضوع خرید کائوچوی طبیعی است در حالی که قیمت جهانی آن حدود ۱۵۰هزار تومان است، قیمت داخلی آن به دلیل عدم تخصیص ارز و محدودیت واردات، به ۲۰۰ تا ۲۱۵هزار تومان رسیده است.
در حوزه تولید، شرکت پیش‌بینی کرده در سال۱۴۰۵ به ظرفیت ۴۲هزار تن برسد. در زمینه تنوع محصولات، تایرهای SUV در چهار سایز تولید و عرضه شده‌اند و تا پایان سال هشت سایز دیگر نیز به این سبد افزوده خواهد شد، اگرچه در حال حاضر میزان تولید این گروه از تایرها محدود است. توسعه تولید تایرهای HP و UHP نیز در دستور کار شرکت قرار دارد.
در حوزه زیرساخت انرژی، به‌دلیل چالش‌های مکرر قطع برق، شرکت اقدام به خرید سه دستگاه دیزل ژنراتور جدید کرده و با اضافه‌شدن آنها، هم‌اکنون با شش دیزل ژنراتور فعالیت می‌کند و سهمیه گازوئیل نیز برای این منظور دریافت شده است. در نتیجه احتمال توقف تولید در ماه‌های آتی کاهش یافته و بودجه شرکت نیز در چهار ماهه ابتدایی سال پوشش داده شده است. در تیرماه امسال شرکت دو مرحله قطعی برق را تجربه کرده که موجب کاهش تولید شد و اکنون در حال پیگیری شکایت و دریافت غرامت است.
در بخش مالیاتی، وضعیت مالیات سال۱۴۰۰ تسویه شده اما نسبت به رای صادره برای سال۱۴۰۱، شرکت اعتراض خود را اعلام کرده،همچنین اشاره شد که شرکت در حادثه بندر شهید رجایی آسیبی ندیده اما مشکل تخصیص ارز همچنان پابرجاست و تامین مالی خارجی شرکت را مختل کرده است.
مصرف برق شرکت حدود ۵/۶مگاوات برآورد شده که نیمی از آن از طریق منابع داخلی تامین می‌شود. در پایان جلسه با تصویب سهامداران ۴۱۰ریال سود نقدی به ازای هر سهم توزیع شد که بازتابی از سودآوری پایدار شرکت در سال گذشته است.
