13 - 02 - 2020
میراث بیحصار
تپه باستانی شهر اصفهان در وضعیت نابسامانی قرار دارد و در حالی که انتظار میرود سازمان میراث فرهنگی و شهرداری در همکاری با هم اقدامی برای حصارکشی ناتمام آن انجام دهند، این تپه تاریخی و دردانه شهر در دل یکی از خیابانهای مطرح اصفهان به توپی میان شهرداری و میراث فرهنگی تبدیل شده است.
تنها تپه باستانی شهر اصفهان به حال خود رها شده است و عرصه آن با یافتههای باستانشناسی به محل ناامن و تاخت و تاز موتورسیکلتها و دوچرخهسواران تبدیل شده است. این تمام ماجرا نیست و در حالی که سالهاست حصارکشی تپه اشرف از سوی شهرداری ناتمام مانده، هنوز هم تخلیه نخاله در این مکان انجام میشود.
حصارکشی و نردهگذاری تپه اشرف ۱۰ سال است که ناتمام مانده. میراث فرهنگی اصفهان حصارکشی را تا آنجا که مصالح داشته ادامه داده و قرار بر این بود که شهرداری امتداد کار را پیش ببرد اما هیچگاه این کار انجام نشد و با عوض شدن شهرداران منطقه ۴، طی این سالها نه میراث فرهنگی و نه شهرداری همتی برای حصارکشی و نردهگذاری کامل آن نکردهاند.
شهرداری و میراث اندرخم یک حصارکشی ساده
تپه باستانی اشرف در خیابان مشتاق دوم، یکی از خیابانهای مطرح اصفهان در میان دو پل تاریخی خواجو و شهرستان قرار دارد. در سالهای گذشته بخشهای زیادی از این پل تبدیل به خیابان و فضای سبز شد و با وجود اینکه ۱۰ سال پیش کاوشهای باستانشناسی در آن انجام شده اما حالا این آثار با حصارکشی ناتمام، در معرض تهدید و آسیب قرار دارند. از سوی دیگر وضعیت رهاشده این تپه تاریخی آن را محلی برای رفتوآمد خلافکاران و موتورسیکلتها کرده و مبدل به یک معضل شهری شده است.
در سالهای گذشته پیگیری و هشدار رسانهها و فعالان میراث فرهنگی نتوانسته شهرداری و میراث فرهنگی را قانع کند که این تپه تاریخی نیاز مبرم به حصارکشی دارد. سه سال پیش یک نوجوان ۱۸ ساله از اهالی مشتاق در همین تپه تاریخی به کام مرگ رفت و حتی این اتفاق ناگوار هم نتوانست متولیان شهر و میراث فرهنگی را قانع کند که فکری به حال محصور کردن این تپه کنند.
کوتاهیهای تاملبرانگیز
به نظر نمیرسد ادامه حصارکشی و نردهگذاریها در تپه اشرف اعتبار سنگینی بخواهد. شهرداری هزینههای زیادی را صرف طرحهای عمرانی و فضاسازی مختلف در شهر اصفهان میکند اما اینکه چرا برای حصارکشی و نردهگذاری تپه تاریخی شهر هزینه نمیکند به گفته برخی از کارشناسان جای تامل دارد.
سازمان میراث فرهنگی، متولی اصلی آثار تاریخی میگوید با کمبود اعتبارات مواجه است و شهرداری هم دست کم برای حل یک معضل شهری اقدامی در جهت حصارکشی کامل تپه اشرف نداشته است.
بنا بود تپه اشرف به سایت موزه تبدیل شود؛ سایتی فعال که حین کاوش، بازدید گردشگران هم از آن ممکن است اما وقتی کاوشها به فصل ششم رسید، پروژه متوقف شد و تبدیل تپه اشرف به سایت موزه مسکوت ماند؛ سایتی که میتوانست از این تپه و آثارش حفاظت کند و با حفظ جایگاه واقعی آن به عنوان تنها تپه باستانی شهر از تبدیل شدنش به یک مکان ناامن و معضل شهری جلوگیری کند.
حالا که طرح سایت موزه به بار ننشست، شهرداری اما برای برقراری امنیت در تپه اشرف و حداقل برای حل معضلات منطقه تحت مدیریتش چه اقدامی کرده است؟ این سوالی است که با پیگیری خبرنگار ایرنا، از سوی شهرداری منطقه ۴ بیجواب ماند.
یگان حفاظت میراث فرهنگی اصفهان به صورت دورهای از تپه اشرف بازدید میکند اما مشکل این تپه تاریخی فراتر از این بازدیدهاست و باید چارهای اساسی در این رابطه اندیشیده شود.
علمدار علیان مسوول باستانشناسی اداره کل میراث فرهنگی اصفهان در اینباره به ایرنا گفت: به دلیل وسعت زیاد تپه اشرف تا زمانی که حصارکشیها و ورودی آن تکمیل نشود ترددها اجتنابناپذیر است.
وی افزود: طبق تفاهمنامهای که با شهرداری وقت منطقه ۴ داشتیم بنا شد بخشی از حصارکشی و نردهگذاری را ما انجام دهیم و بقیه کار را شهرداری مساعدت کند اما امتداد کار را شهرداری انجام نداد و ما هم اعتباری برای این موضوع پیشبینی نکرده بودیم و الان هم اعتباری نداریم.
وی شهردار منطقه ۴ را نمیشناسد و معلوم است که دیگر تلاشی برای پیگیری و جلب همکاری شهرداری برای حصارکشی تپه اشرف وجود ندارد.
علیان تپه اشرف را در کنار سیلک کاشان از اولویتهای ادارهاش میداند اما از این میگوید که موفق به جذب اعتبارات نبودهاند: ما از محل اعتبارات سایت موزهها برای حصارکشی و ساماندهی تپه اشرف درخواست دادهایم اما هنوز این امر محقق نشده است.
به گفته این مقام مسوول در میراث فرهنگی اصفهان برای اینکه تپه اشرف به سایت موزه تبدیل شود کاوشها به مرحله خیلی خوبی رسیده است.
وی در ادامه افزود: تا زمانی که طرح سایت موزه به طور کامل اجرا و به یک فضای موزهای قابل بازدید تبدیل نشود در عمل حفاری هم اقدام چندان مناسبی نیست.
تپه اشرف در سایه بیتوجهیها
علیرضا جعفریزند رییس هیات باستانشناسی فصلهای پیشین تپه اشرف با ابراز نگرانی از وضعیت ناامن تپه اشرف به ایرنا گفت: با اینکه در طول زمان دستاندازیهای زیادی به تپه اشرف شده و فقط هستهای از این تپه بزرگ تاریخی باقی مانده اما در زمان حاضر هم در امان نیست.
وی بیان داشت: سال ۸۹ تلاش کردیم که حصاری اطراف تپه اشرف بکشیم، نردهای بگذاریم و نگهبانی داشته باشد ولی متاسفانه با گذشت ۱۰ سال هنوز هیچ اتفاقی در این تپه نیفتاده است. بنابراین از همه طرف چه به لحاظ دپوی نخاله و چه به لحاظ رفتوآمد در معرض تعرض است و این میتواند به تپه آسیب بزند.
این باستانشناس معتقد است که میراث فرهنگی اصفهان همیشه با بناهای تاریخی سروکار داشته و بنابراین ظاهرا خیلی تپهها و محوطههای باستانی مدنظرشان نیست و از این لحاظ بیاعتنایی نسبت به تپه اشرف وجود دارد.
جعفریزند بیان داشت: تپه اشرف در سایه قرار گرفته است و خیلی به آن توجهی نمیشود. با اینکه تپه اشرف در یکی از خیابانهای خیلی مطرح اصفهان قرار دارد اما همان وضعیت نابسامان چند سال پیش را دارد.
جعفریزند بیان داشت: کاوشهایی که چند سال پیش در تپه انجام شده با ترددهای بیشمار به طور طبیعتی مورد تخریب قرار میگیرد.
وی در مورد وضعیت سازههای یافت شده در تپه اشرف به ایرنا گفت: برخی از قسمتهای کاوش شده را مجبور شدیم دوباره با خاک بپوشانیم، مثل کاوش فصل شش یا پنج که خاک ریختیم و گونی پهن کردیم ولی وقتی مرتب تردد انجام میگیرد و برای مدتی تبدیل به پاتوق افراد معتاد شود؛ این یعنی یک معضل شهری بهوجود آمده است.
در حالی که برای ساماندهی تپه اشرف انتظار میرفت شهرداری و میراث فرهنگی دست به دست هم بدهند اما ماجرای نردهگذاری و حصارکشی این تپه تاریخی بین این دو نهاد همچنان پا در هوا مانده است.
جعفریزند بارها حصارکشی تپه اشرف را پیگیری کرده اما به نتیجهای نرسیده است.
وی در گفتوگو با ایرنا اضافه کرد: بارها با شهرداری و شورای شهر صحبت کردم و آنها ابراز علاقه کردند که وارد این قضیه شوند و یک همیاری بین میراث فرهنگی و شهرداری اتفاق بیفتد اما همه اینها همه در حد حرف بود و هیچکدام تاکنون به عمل نرسیده است.
با توجه به وضعیت رها شده تپه اشرف، شواهد و بازدیدها نشان میدهد که این تپه به یک مکان ناامن تبدیل شده است. جعفریزند در این باره خاطرنشان کرد: متاسفانه تپه اشرف به مرکز فساد و یک معضل شهری تبدیل شده است. حتی اگر به عنوان یک اثر تاریخی هم به تپه اشرف نگاه نکنیم به عنوان قسمتی از بافت شهر باید به آن توجه کنیم اما در این رابطه شهرداری، میراث فرهنگی را مسوول میداند و از طرف دیگر میراث فرهنگی شهرداری را.
آتشگاه و تپه اشرف کهنهترین آثار بهجا مانده در شهر اصفهان هستند. عملیات کاوش در تپه اشرف سال ۸۹ کلید خورد و با گذراندن شش فصل به دلیل بودجههای ناکافی متوقف شد. در این تپه آثار دوره ساسانی، سلوکی و هخامنشی یافت شده است.
استان اصفهان به عنوان قطب گردشگری کشور دارای ۱۰۷ شهر و هزار و ۹۳۴ روستاست؛ بیش از ۲۲ هزار بنا و اثر تاریخی در این استان شناسایی شده و یکهزار و ۸۵۰ مورد آن به ثبت ملی و چهار اثر آن به نامهای میدان امام (نقش جهان)، کاخ چهلستون، باغ فین کاشان و مسجد جامع به ثبت جهانی رسیده است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد