1 - 03 - 2020
مکانیسم ارسال مبادلات بشردوستانه به ایران فعال شد
گروه اقتصادی- کانال مالی سوییس برای انجام مبادلات بشردوستانه با ایران به طور کامل عملیاتی شد. این کانال با هدف تسهیل تراکنشهای مربوط به اقلام بشردوستانه همچون مواد غذایی و دارو با ایران راهاندازی شده است. وزارت خزانهداری آمریکا این کانال مالی را معاف از تحریمها اعلام کرده تا راه ورود اقلام دارویی و کالاهای اساسی به ایران هموار شود. شدت شیوع ویروس کرونا در ایران از جمله دلایل اصلی برای عملیاتی شدن این کانال مالی عنوان شده است.
نخستین تراکنش مالی از طریق کانال مالی سوییس موسوم به «SHTA» اخیرا و با ارسال یک محموله دارویی مربوط به بیماری سرطان به ایران انجام شد. این محموله دارویی با ارزشی معادل ۳/۲ میلیون یورو توسط شرکت « نواریتس» مستقر در ژنو به ایران ارسال شده بود. اکنون وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرده که این کانال مالی تنها کانال مورد تایید برای انجام تراکنشهای مربوط به اقالم بشردوستانه به ایران است که از تحریمها معاف است.
از زمان اعمال تحریمهای آمریکا، مبادلات مالی و پولی ایران با دیگر کشورها به سختی انجام میشود. بسیاری از کشورها به دلیل ترس از جریمههای سنگین دولت آمریکا از ادامه روابط تجاری و مالی خود با ایران کنار کشیدهاند. اگرچه تحریمهای آمریکا اقلام دارویی و کالاهای اساسی را دربر نمیگیرد با این حال به نظر میرسد اغلب مسیرهای دسترسی به این اقلام از سوی ایران بسته شده است.
راهاندازی کانال مالی سوییس با ایران قرار است به دغدغهها در این خصوص پایان دهد. آنطور که وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرده، علاوه بر شرکتهای مستقر در سوییس، شرکتهای غیرسوییسی نیز میتوانند با مطالعه ضوابط مندرج در پایگاه اطلاعرسانی این کانال، کلیه تراکنشهای بانکی مربوط به مبادلات بشردوستانه خود با ایران را منحصرا از طریق این کانال مالی انجام دهند.
استیون منوچین، وزیر خزانهداری آمریکا مدعی شده که هدف از راهاندازی این کانال، اطمینان یافتن از دسترسی مردم ایران به اقلام غذایی و دارویی مورد نیاز خود بدون نگرانیهای مربوطه به انحراف از تحریمها توسط ایران بوده است. پیشتر عبدالناصر، رییس بانک مرکزی به دنبال انجام نخستین تراکنش مالی این کانال برای ارسال محمولههای دارویی به ایران گفته بود «داروی مبادله شده با پیگیری و درخواست سفارت دولت سوییس و در حد ۵/۲ میلیون دلار آن هم از طریق منابع موجود بانک مرکزی نزد یک بانک سوییسی و از طریق شرکتهای سوییسی بوده است.»
این موضوع بیانگر آن است که پرداخت هزینههای مربوط به این مهم از طریق منابع مالی بانک مرکزی در خارج از ایران بلوکه شده انجام میگیرد. از این رو هیچگونه مبادله مالی بین ایران و دیگر کشورها در زمان دریافت اقلام دارویی و کالاهای اساسی صورت نخواهد گرفت. از این منظر میتوان گفت که مسیر برقراری تبادلات مالی ایران با جهان بسیار محدود است؛ همانطور که رییس بانک مرکزی نیز پیشتر گفته بود: «اگر آمریکاییها واقعا مدعی همراهی برای تامین دارو و کالاهای کشاورزی هستند، باید مکانیسم بانکی برای انتقال و تامین منابع خرید کالاهای اساسی را فراهم کنند.» در همین حال و با وجود تامین هزینههای مربوط به این اقلام از منابع مالی بلوکه شده بانک مرکزی، وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرده که اطلاعات مربوط به تراکنشها باید توسط بانکهای عامل در اختیار دولت سوییس قرار داده شود تا این اطلاعات از طریق دولت سوییس در اختیار خزانهداری قرار گیرد.
به نظر میرسد اطمینان خاطر در خصوص انجام مراودات مالی با ایران وجود ندارد. بازگشت ایران به لیست سیاه FATF نیز مزید بر علت شده و مسیرهای منتهی به تبادلات پولی و بانکی ایران با جهان را بسته است. هفته گذشته کشورهای عضو کارگروه ویژه اقدام مالی علیه ایران به توافق رسیدند تا بار دیگر ایران به عنوان کشورهای غیرهمکار FATF معرفی شود. مطابق قواعد این نهاد مالی از این پس کشورها باید اقدامات احتیاطی لازم را در انجام مبادلات خود با ایران در نظر بگیرند.
بدیهی است این موضوع مراودات مالی ایران با جهان را محدودتر میکند و به انزوای بیشتر اقتصاد ایران منجر خواهد شد. یکی از پیامدهای اصلی این موضوع این است که از این پس برقراری روابط مالی و تجاری کشورها با ایران با هزینههای بالاتری امکانپذیر خواهد شد. این موضوع حلقه روابط تجاری ایران با جهان را تنگتر، واردات را گران و صادرات را ارزانتر میکند و دستیابی به مواد و اقلام مور نیاز تولیدکنندگان را به سختی ممکن میکند.
پیشتر کشورهای اروپایی برای راهاندازی کانال مالی اروپا با ایران موسوم به اینستکس قول مساعد داده بودند با این حال با گذشت بیش از یک سال هنوز گام بزرگی در این راستا از سوی این کشورها برداشته نشده است. اکنون راهاندازی کانال مالی ویژه اروپا با ایران میتواند به بخشی از نگرانیها در خصوص تامین اقلام دارویی و کالاهای اساسی پایان دهد.
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا مدعی شده بود که ایران به دلیل تحریمها زیرساخت درمانی تضعیف شدهای دارد و آمریکا آماده کمک به ایران برای مقابله با کروناست. برخی مقامات آمریکایی از جمله الیزابت وارن، کاندیدای انتخابات ریاستجمهوری و سناتور اهل ماساچوست از سنگاندازی تحریمها در انجام تراکنشهای مربوط به مبادلات بشردوستانه با ایران انتقاد کرده بودند.
در نامه وارن به مایک پمپئو آمده است: میدانم که اقلام دارویی و غذایی از تحریمهای آمریکا معاف هستند و دولت ایران مسوولیت اصلی مقابله با ویروس کرونا را در این کشور برعهده دارد اما نگرانیهایی از آسیبپذیری مردم ایران در این زمینه وجود دارد و ممکن است شیوع بیماری در کشورهای منطقه و متحدان ما نیز بیشتر شود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد