موعد پایان تحریم‌های شورای امنیت
جهان‌صنعت- مطابق زمان‌بندی مشخص‌شده در قطعنامه۲۲۳۱ شورای امنیت، برنامه جامع اقدام مشترک یا همان برجام روز شنبه(۲۶مهرماه ۱۴۰۴) به پایان رسید و در نتیجه تمام تحریم‌های شورای امنیت به تاریخ پیوستند.
البته این گذاره چندان دقیق به‌نظر نمی‌رسد چراکه با اقدام سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس موسوم به تروئیکای اروپایی مبنی‌بر فعال‌سازی مکانیسم‌ماشه، چند هفته پیش از فرارسیدن این روز تاریخی، تحریم‌های شورای امنیت بازگشته‌اند. وزارت امور خارجه اما در بیانیه‌ای نسبت‌به سر رسیدن موعد مقرر لغو تحریم‌ها واکنش نشان داده و با استناد به زمان مشخص شده در قطعنامه۲۲۳۱، از پایان همه مفاد آن شامل محدودیت‌های پیش‌بینی‌شده درمورد برنامه هسته‌ای ایران و سازوکارهای مربوطه از روز گذشته خبر داده است.
در ادامه این بیانیه با اشاره به اینکه هدف از دستورکار شورای امنیت اطمینان از ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران و عدم انحراف آن به‌سمت کارکردهای تسلیحاتی بوده، این خواسته را محقق‌شده دانسته است.
وزارت خارجه همچنین با غیرقانونی خواندن اقدام سه کشور اروپایی، آن را صرفا در راستای تبعیت از خواست آمریکا ارزیابی کرده و در بخش دیگری از بیانیه خود آورده است: «از همه کشورهای عضو سازمان ملل متحد انتظار می‌رود با درنظر گرفتن ماهیت غیرقانونی حرکت سه کشور اروپایی، ایراد رویه‌ای مشهود در اقدام آنها، عدم اتخاذ هرگونه تصمیم توسط شورای امنیت برای تمدید قطعنامه۲۲۳۱ یا بازگرداندن قطعنامه‌های لغوشده، از هرگونه اثربخشی به ادعای سه کشور اروپایی و آمریکا مبنی‌بر بازگشت قطعنامه‌های خاتمه‌یافته خودداری کرده و قطعنامه۲۲۳۱ را خاتمه‌یافته تلقی نمایند.»
عباس عراقچی نیز در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس(توییتر) نوشت: «قطعنامه۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل فردا۲۶مهر(دیروز) منقضی و بدین‌وسیله تمامی محدودیت‌های پیشین شورای امنیت علیه ایران پایان می‌یابد و ایران از دستور کار این شورا خارج می‌شود.»
وزیر خارجه ایران تاکید کرد: «اقدامات غیرقانونی که توسط تعداد انگشت‌شماری از دولت‌های منزوی دنبال شده، توسط اکثریت قاطع کشورها رد شده است. کسانی‌که اصرار بر تحریف واقعیت دارند، تنها با ادامه مسیر فعلی خود بیش از پیش منزوی خواهند شد. حقوق حاکمیتی ایران قابل‌مذاکره نیست و تحت فشار سیاسی قرار نمی‌گیرد. حاکمیت قانون و نه اجبار، باید بر جهان حاکم باشد.»
عراقچی همچنین در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل متحد بر پایان‌یافتن این قطعنامه تاکید کرد و نوشت: «قطعنامه۲۲۳۱ هیچ‌گونه صلاحیت یا اختیاری به دبیرکل یا دبیرخانه سازمان ملل متحد اعطا نمی‌نماید تا نسبت‌به تشخیص، اعلام، اِعمال مجدد یا بازگرداندن قطعنامه‌هایی که طبق بند عملیاتی۸ خاتمه یافته‌اند، اقدام نمایند و هرگونه اقدام در این خصوص، خارج از حدود اختیارات قانونی مقرر در منشور ملل متحد و قطعنامه۲۲۳۱ تلقی شده و با نقش کاملا اداری و بی‌طرفانه دبیرخانه طبق منشور در تعارض خواهد بود.»
او در ادامه با اشاره به سفر اخیر خود به اوگاندا برای شرکت در اجلاس میان‌دوره‌ای وزیران جنبش عدم تعهد و تاکید ۱۲۱کشور عضو این سازمان در سند نهایی مبنی‌بر خاتمه تحریم‌ها علیه ایران و دو رای ممتنع و چهاررای مخالف در زمان رای‌گیری شورای امنیت بر عدم وجود اجماع ازسوی جامعه جهانی تاکید کرد.
عراقچی در راستای اقدامات مبنی‌بر رد تصمیم اخذشده در شورای امنیت کشورهای ایران، چین و روسیه با نگارش نامه‌ای به سازمان ملل بر خاتمه یافتن زمان معین‌شده تاکید کردند و کاظم غریب‌آبادی، معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه با اعلام این خبر گفت: «تا پیش از این، مدیرکل آژانس هر سه‌ماه یک‌بار گزارشی درباره اجرای برجام و تعهدات ایران ارائه می‌کرد اما با پایان یافتن قطعنامه۲۲۳۱، این روند نیز متوقف خواهد شد و مدیرکل آژانس دیگر الزامی برای ارائه چنین گزارش‌هایی به شورای حکام نخواهد داشت.»
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه نیز با تاکید بر سر رسیدن موعد مقرر شده برای پایان تحریم‌ها اقدام سه کشور اروپایی را غیرقانونی خواند و گفت: «این بیان ما صرفا یک اعلام موضع نیست. درواقع معتقدیم که هیچ تصمیمی در شورای امنیت در این ارتباط اتخاذ نشده است؛ با توجه به اینکه دو عضو دائم شورای امنیت(چین و روسیه) با این تصمیم مخالف بودند، دو عضو دیگر نیز مخالفت خود را اعلام کردند و دو عضو دیگر شورای امنیت نیز به موضوع بازگشت تحریم‌ها رای ممتنع دادند.»
او گفت: «بعضا مشاهده می‌کنیم که قانون‌شکنان برای توجیه اقدامات غیرقانونی خود تلاش می‌کنند که به قانون متوسل شوند و از آن به نوعی استفاده ابزاری می‌کنند.»
