18 - 04 - 2021
مقابله به مثل روسی
تنها یک روز پس از اعلام تحریمهای جدید آمریکا علیه روسیه، مسکو در اقدامی تلافیجویانه گفته ۱۰ دیپلمات آمریکایی باید خاک روسیه را ترک کنند. پاسخ روسیه اگرچه مقابله به مثل با تحریمهای واشنگتن علیه مسکو است، اما جزئیات آن نمایانگر این است که کرملین قصد افزایش دادن سطح تنش را ندارد چرا که مجازاتی همطراز واشنگتن در نظر گرفته است.
تنشها میان روسیه و آمریکا از زمان روی کار آمدن دولت جو بایدن در واشنگتن بالا گرفته است. این در حالی است که مناسبات نسبتا دوستانه یا دستکم کمخصومتی طی چهار سال ریاستجمهوری دونالد ترامپ میان کرملین و کاخ سفید حکمفرما بود.
آن طور که سرگئی لاوروف، وزیر خارجه کهنهکار روسیه اعلام کرد کرملین تصمیم گرفته به تلافی تحریم ۳۲ شرکت و نهاد روسی و اخراج ۱۰ دیپلمات روس از خاک آمریکا، ۱۰ دیپلمات آمریکایی را از مسکو اخراج کند و همزمان تهدید کرده که ممکن است جلوی فعالیت نهادها و انجمنهای غیردولتی فعال در روسیه که از طرف آمریکا حمایت ملی میشوند را هم بگیرد. لاوروف همچنین گفته وزارت خارجه روسیه پیشنهاد میکند سفیر آمریکا در مسکو به طور موقت به کشورش بازگردد. کرملین همچنین هشت مقام فعلی و سابق آمریکایی را از ورود به خاک روسیه منع کرده است.
در حالی که مسکو تصمیم خود را واکنشی به اقدامات کاخسفید دانسته، آمریکا علت تحریمهای جدید و اخراج دیپلماتهای روسی را به حملات سایبری گسترده اخیر که به عملیات «سولار ویند» شهرت یافته، مرتبط دانسته و همچنین دخالت مسکو در انتخابات ریاستجمهوری این کشور -که نهادهای اطلاعاتی آمریکا همچون سال ۲۰۱۶ نقش کرملین در آن را حتمی میدانند- مربوط کرده است. جو بایدن، رییسجمهوری آمریکا گفت تحریمهای جدید سیگنالی به مسکو است و به کرملین هشدار میدهد که مواضع واشنگتن علیه اقدامات آن سختتر خواهد شد. با این حال، به نظر میرسد رییسجمهوری آمریکا باب گفتوگو را برای مسکو باز گذاشته، آن هم بعد از یک دهه سردی و تنش جدی میان دو قدرت جهانی که در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ هم بهبودی نیافت. جو بایدن و ولادیمیر پوتین سهشنبه گذشته تلفنی با هم گفتوگو کردند.
اما در مقابل، سرگئی لاوروف که به تازگی به تهران هم سفر کرده بود گفته تحریمهای جدید آمریکا علیه مسکو کاملا غیردوستانه و غیرمشوقآمیزند. این دومین دور تحریمهای عمده علیه روسیه پس از تحریمهای ماه گذشته در واکنش به مسمومیت آلکسی ناوالنی، منتقد دولت روسیه است که شامل تحریم هفت مقام میانرتبه و ارشد روسی و بیش از ۱۲ نهاد آن کشور بود. روسیه میگوید که نقشی در مسمومیت آلکسی ناوالنی که اکنون در این کشور زندانی است، نداشته است.
با این حال در واشنگتن کسی انتظار ندارد که چنین تحریمهایی اقدامات ادعایی مسکو علیه منافع آمریکا را متوقف کند و از نظر تحلیلگران، بیشتر جنبه مصرف روابط عمومی برای جو بایدن دارد که میخواهد نشان دهد مواضع او در برابر ولادیمیر پوتین نسبت به دونالد ترامپ سختگیرانهتر است.
سال گذشته پژوهشگران امنیت سایبری در آمریکا هک نرمافزاری به نام سولارویندز را شناسایی کردند که به مجرمان سایبری امکان نفوذ و دسترسی به ۱۸۰۰۰ شبکه رایانهای دولتی و خصوصی را میداد. کارشناسان اطلاعاتی معتقدند که روسیه عامل این حمله بوده است. هکرها به پروندههای دیجیتالی چندین سازمان دولتی ایالات متحده از جمله وزارتهای خزانهداری و دادگستری و چند اداره دولتی دسترسی پیدا کردند.
در ماه فوریه براد اسمیت، رییس مایکروسافت، گفت که این بدافزار بزرگترین و پیچیدهترین برنامه از این نوع بوده که تاکنون دیده شده است. دسامبر گذشته مایک پمپئو وزیر خارجه وقت آمریکا گفت که او معتقد است روسیه پشت این حمله قرار دارد اما افزود که پژوهشگران آمریکایی هنوز سرگرم کشف جزئیات دقیق این حمله هستند.
با گذشت چند ماه حالا ایالات متحده در نظر دارد تشکیلات اطلاعاتی روسیه را رسما به انجام این هک متهم کند. روسیه هر گونه دخالت در این عملیات سایبری را تکذیب کرده است. سال گذشته افشای اخبار مربوط به یک تهاجم سایبری عمده توسط نرمافزار سولارویندز باعث ناخرسندی دولت آمریکا و طرح سوالاتی در مورد نحوه پاسخگویی به آن شد. برخی اعضای کنگره آن را اقدام جنگی دانسته و خواستار مقابله به مثل شدند اما دیگران خاطرنشان کردند که روسها دقیقا به همان نوع جاسوسی مشغول بودهاند که آمریکا هم به صورت آنلاین در آن فعالیت دارد. بالاخره دولت بایدن به این نتیجه رسید که ابعاد نفوذ در سیستمهای آمریکایی در حدی بوده که دادن پاسخی مناسب را ایجاب کند. اما سوال این بود که این پاسخ چه باید باشد؟ برخی از پاسخها «مخفیانه» داده خواهد شد و احتمالا در آنها تهاجم سایبری برای آسیب به عاملان این اقدام به کار خواهد رفت.
اما همچنین این بحث هم مطرح بود که چگونه باید واکنش حوادث سایبری را با سایر فعالیتهای اطلاعاتی روسیه که آمریکا از آن ناراضی بوده، ترکیب کرد. از جمله این فعالیتها اتهام دخالت در انتخابات سال ۲۰۲۰، پاداش به طالبان برای حمله به سربازان آمریکایی در افغانستان و فعالیت روسیه علیه دولت اوکراین بوده است. بعضی از مقامات آمریکایی از جدا نگه داشتن این مسائل حمایت میکردند.
در پایان به نظر میرسد مقامات تصمیمگیرنده در دولت بایدن نتیجه گرفتهاند که به همه این مسائل یکجا و با یک پاسخ واحد واکنش نشان دهند که شاید بیشترین تاثیر را داشته باشد.
اما آیا این تحریمها واقعا مانع اقدامات روسیه خواهد شد؟ تجربه گذشته نشان داده که چنین انتظاری بعید است. مسکو سالهاست که معتقد است با غرب درگیر است اما این درگیری یک درجه کمتر از جنگ سنتی است و واکنش آمریکا هم این نظر را تایید میکند. ظاهرا آمریکا خواسته است به جهانیان ثابت کند که در برابر حملات سایبری روسیه، موضع دولت بایدن شدیدتر از موضع دولت دونالد ترامپ است.
چرا روابط روسیه و دولت آمریکا چنین خراب است
بایدن در اولین سخنرانی خود در مورد سیاست خارجی در ماه فوریه گفت که قصد دارد در برابر روسیه بایستد و متعهد شد که به اتهام حملات سایبری و دخالت در انتخابات علیه روسیه پاسخ دهد. وی گفت: روزهای نرمش ایالات متحده در برابر روسیه به پایان رسیده است.
جو بایدن به این ترتیب درصدد اثبات قاطعیت خود بود زیرا دونالد ترامپ با وجود تحریم روسیه به ندرت از ولادیمیر پوتین انتقاد میکرد. ماه گذشته برخی آژانسهای اطلاعاتی گفتند که احتمال دارد روسیه کوشیده باشد از طریق آنلاین به تبلیغات انتخاباتی دونالد ترامپ در انتخابات کمک کند.
ایالات متحده همچنین علنا به روسیه در مورد اقدامات تهاجمی در اوکراین هشدار داده است. روسیه در حال تقویت حضور نظامی خود در نزدیکی مرز شرقی اوکراین است. جو بایدن ماه گذشته در یک مصاحبه تلویزیونی در پاسخ به این سوال که آیا فکر میکند پوتین قاتل است، گفت این طور فکر میکند. در واکنش به تحریمهای آمریکا علیه روسیه، مسکو تعدادی از شهروندان آمریکایی به ویژه مریک گارلند، دادستان کل آمریکا و آلخاندرو مایورکاس، وزیر امنیت داخلی آمریکا و همچنین آوریل هینس، مدیر اطلاعات ملی و کریستوفر رای، مدیر افبیآی را تحریم کرده است. نام جان بولتون، مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا هم در لیست تحریمشدگان قرار دارد. بولتون در واکنش به این تحولات گفت از اینکه از ورود به مسکو منع شده است به خود میبالد. او تاکید کرد: نام من در لیست افرادی قرار دارد که به تلافی تحریمهایی از ورود به روسیه منع شدهایم. روسیه مستحق بیشترین محکومیت بابت تلاشهایش برای تضعیف زندگی ماست. به خود افتخار میکنم که صدایی برای منافع آمریکاییها بودهام.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد