3 - 05 - 2021
معضلات آموزش آنلاین برای معلمان
بر کسی پوشیده نیست که تدریس و توانایی تفهیم مطالب به دانشآموزان تا چه اندازه دشوار و وابسته به مولفههای بسیاری، نظیر استفاده از زبان بدن، استفاده از تصویر و صوت، برقراری تعامل دو طرفه میان معلم و دانشآموز و… است.
طی یک سال اخیر، پاندمی کووید ۱۹ شرایط تدریس و آموزش را متحول و چالشهای روانی بسیاری را برای معلمان ایجاد کرده است. از این رو ایسنا به مناسبت روز معلم درباره دردسرهای آموزش آنلاین برای معلمان به گفتوگو پرداخته است.دکتر فریبرز درتاج، رییس انجمن روانشناسی تربیتی و عضو شورای مرکزی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور گفت: بیماری همهگیر COVID-19 بر سیستم آموزشی جهان تاثیر گذاشته و منجر به تعطیلی تقریبا کل مدارس، دانشگاهها و کالجها شده است و همچنین باعث پدیدآمدن نوع جدیدی از آموزش در کلاسهای درس به نام آموزشمجازی شد.
به گفته وی، معلمها و اساتید چون همیشه بهعنوان سنگردار خطمقدم امر آموزش بودند، موظفند در این شرایط نیز چراغ تعلیم و تعلم را روشن نگهداشته و تدریس را به صورت غیرحضوری انجام دهند که خود چالشهایی را برای آنها به وجود آورده است.
گاهی معلمان تا پاسی از شب درگیر آموزش مجازیاند
این هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: آموزش مجازی و سنجش دانشآموزان در این فضا، سختی کار معلمان را در فرآیند یاددهی و یادگیری چند برابر کرده است. آموزش در فضای مجازی به علت شرایط ناشی از شیوع ویروس کرونا سبب شده تا ساعات آموزش، متفاوت از زمان مدرسه بوده و معلمان در طول روز و گاهی تا پاسی از شب درگیر آن باشند. فعالیت در فضای مجازی برای دانشآموزان به دلیل افزایش ساعت آموزش و انجام تکالیف درسی نیز سخت است. به گونهای که آنان چارهای جز پذیرش این شرایط را ندارند.
وی معتقد است که تا قبل از شیوع ویروس کرونا و تعطیلی مدارس، معلمان بین چهار تا پنج ساعت در طول روز درگیر فعالیت مستقیم آموزشی بودند اما در شرایط فعلی این زمان در طول روز چندین برابر شده است. هماکنون معلمان در خارج از زمان آموزش رسمی درگیر فرآیند تعلیم و تربیت هستند، زیرا برای آموزش به دانشآموزان کلاس خود ناچار به تهیه مطالب درسی، فیلم، دادن تکالیف و بررسی آن به صورت جداگانه برای هردانشآموز و حتی اطلاعرسانی وضعیت درسی دانشآموزان به والدین از طریق گروه مجازی هستند.
تهدید سلامت معلمان به دلیل ساعات طولانی کار با سیستم آموزشی هوشمند
این روانشناس افزود: کار کردن با سیستم آموزشی هوشمند چون رایانه، لپتاپ و گوشی همراه در راستای آموزش مجازی به دانشآموزان آن هم در ساعات طولانی، سلامت معلمان را نیز به خطر انداخته است. دشواری کار معلمان در این وضعیت سخت کرونایی حتی در زندگی خانوادگی آنان نیز تاثیر گذاشته است، زیرا این افزایش ناخواسته سبب شده تا ساعت کمتری در کنار اعضای خانواده و ارائه خدمات به آنان باشند.
از «مشکل دامنهدار تقلب» تا «به سخره گرفتن معلمان»
در آموزش مجازی
درتاج تصریح کرد: قطع و وصل مدام اینترنت و پهنای ضعیف باند معطوف به سیستم «شاد» به ویژه در زمان اوج ترافیک، هزینه تهیه تلفن همراه اندروید و یا هزینه اینترنت تلفن همراه، تبلت و رایانه، پا به پا آمدن والدین با فرزندانشان در کلاسهای مجازی، حذف تاثیرگذاری شگرف کلاسهای حضوری به ویژه در مقطع دبستان بر شکلگیری پایههای تحصیلی و تربیتی دانشآموزان، مشکل دامنهدار تقلب و تخلف در امتحانات مجازی، چالش برگزاری کلاسهای آزمایشگاهی و واحدهای عملی از طریق سیستم آموزش مجازی که حتی برای برگزاری کلاسهای تئوری نیز با هزار و یک چالش روبهروست، به سخره گرفتن معلمین و شیوه تدریسشان در فضای مجازی که سبب شده دهها کلیپ با محتوای سخیف در شبکههای اجتماعی دست به دست بچرخد و… همگی شماری از لیست بلند بالای نواقص سیستم آموزش مجازی فعلی است که نشان میدهد هنوز زیرساختها اصلاح و تقویت نشدهاند و بار این چالشها روی دوش معلمان، دانشآموزان و والدینشان سنگینی میکند.رییس انجمن روانشناسی تربیتی ایران ادامه داد: یکی از مهمترین مشکلات پایهای در استفاده از سیستم شاد این بود که دانشآموزان و خانوادههایشان (به ویژه در مناطق محروم) از پس خرید ابزار اندرویدی برای بهرهگرفتن از سیستم آموزش مجازی برنمیآیند. چنانچه روند سیستم آموزش مجازی ادامهدار شود، حتما باید برای چنین خانوادههای کمبرخورداری، جهت تهیه ابزار اندرویدی، تسهیلاتی در نظر گرفته شود.عضو شورای مرکزی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور با بیان اینکه تعطیلی مدارس بر یادگیری دانشآموزان تاثیرات منفی به دنبال داشته است چراکه مدرسه و آموزش حضوری، محرک اصلی یادگیری را فراهم میکند، گفت: تعطیلی مدارس، منجر به تغییر نقش معلم به والدین شد و آموزش مهارتها تا حدودی تغییر کرد. از والدین خواسته شد تا یادگیری کودکان را در خانه تسهیل کنند و بسیاری از والدین برای انجام این کار با مشکل روبهرو شدند.
افزایش نابرابری و کاهش رشد تحصیلی
به گفته وی، در حالی که بسیاری از والدین در سراسر دنیا فرزندان خود را با موفقیت در خانه آموزش میدهند، بعید به نظر میرسد که این امر به کل مردم تعمیم یابد و بسیار بعید به نظر میرسد که حتی به طور متوسط جایگزین یادگیری از دست رفته در مدرسه شود. به دلیل اینکه احتمالاً اختلافات قابل توجهی بین خانوادهها در مورد میزان کمک به فرزندان در یادگیری وجود داشته است. تفاوتهای کلیدی شامل مدت زمان اختصاص داده شده به تدریس، والدین با تحصیلات و منابع محدود، عدم مهارتهای شناختی والدین، نبود سواد رایانهای لازم و… ، منجر به افزایش نابرابری و کاهش رشد تحصیلی لازم خواهد شد.
وی همچنین این را هم گفت که در یک نظرسنجی در ایالات متحده آمریکا، حدود ۷۱ درصد از والدین اعلام کردند که احساس میکنند فرزندانشان در بهار امسال کمتر از آنچه در مدارس باید یاد میگرفتند، یاد گرفتند.
۶۷ درصد معلمان دنیا برای اولینبار آموزش مجازی را تجربه کردند
درتاج یادآور شد: از طرف دیگر تعطیلی مدارس سردرگمی و استرس برای معلمان ایجاد کرد. وقتی مدارس تعطیل شدند، به طور غیرمنتظره و برای مدت نامعلومی، معلمان از تعهدات خود و چگونگی برقراری ارتباط با دانشآموزان برای حمایت و اطمینان از یادگیری مطمئن نبودند. انتقال به سیستم عاملهای یادگیری از راه دور، حتی در بهترین شرایط، بسیار ناکارآمد، دشوار و ناامیدکننده بود و برای برخی دروس عملا آموزش آنلاین یا آفلاین روش مناسبی نبود. این ظرفیت مهم در برخی کشورها مورد استفاده قرار گرفت، اما این موضوع جایگزین آموزش رسمی نمیشود و به گفته وزیر آموزشوپرورش حدود ۶۷ درصد معلمان دنیا اولین بار آموزش مجازی را تجربه میکنند.
این روانشناس معتقد است: انتقال یادگیری از کلاسها به خانهها چالشهای عظیمی از نظر انسانی و فنی به وجود آورد و باعث شد دانشآموزان در زمان تعطیلی مدارس نسبت به سال تحصیلی که به صورت حضوری برگزار میشد اطلاعات درسی را با سرعت و کیفیت کمتری دریافت کنند. لازم به ذکر است که آموزش ابتدایی یا اولیه به طور معمول چهار تا هفت سال اول آموزش رسمی را تشکیل میدهد و مهدکودک اولین تجربه کودکان در آموزش رسمی است، بنابراین بدون شک این تاثیر منفی بر آموزش ابتدایی (اولیه) بیشتر خواهد بود.
کاهش انگیزه تحصیلی
در دانشآموزان
این هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: علاوه بر اینها تغییر سیستم سنجش یادگیری، یکی دیگر از مشکلات معلمان و از دلایل اُفت تحصیلی دانشآموزان میتواند باشد. ناتوانی والدین و کادر مدرسه در ارزیابی، سنجش و اعتبارسنجی، یادگیری برای تعیین پیشرفت دانشآموزان منجر به استرس برای دانشآموزان و خانوادههای آنها شد و میتواند باعث از بین رفتن انگیزه در دانشآموزان نیز بشود. از دست دادن این اطلاعات، میتواند شناخت پتانسیل بالا و مشکلات یادگیری دانشآموزان را، به تاخیر بیندازد و عواقب طولانیمدت مضری بر عملکرد تحصیلی و حتی سلامت روان دانشآموزان داشته باشد.
به گفته درتاج، با مجازی شدن مدارس، مهمترین کارکرد مدرسه که ارتباط با همسالان، افزایش ظرفیتهای اجتماعی و تقویت مهارتهای جمعی است از بین رفت. این تجربه در آموزش مجازی، در صورت وجود اینترنت مطلوب میتواند انگیزه یادگیری را برای کاربر بیشتر کند. تجربه آموزش و ارتباط با معلمان در فضای مجازی برای اولینبار چالشهایی را به دنبال داشت که تا حدودی دانشآموز را از هدف آموزش و یادگیری دور میکرد؛ نبود بستر لازم برای اینترنت سریع و ارزان، آشنا نبودن با نرمافزارهای کاربردی در آموزش و صرف زمان زیاد برای یادگیری، کیفیت آموزشها را پایین میآورد.رییس انجمن روانشناسی تربیتی ایران معتقد است که تدریس غیرحضوری در دوران کرونا بهخصوص در یک منطقه کمبرخوردار روستایی که خانوادهها امکانات بسیار کمی دارند و با مشکلات زیادی دست به گریبان هستند تجربه سخت و پرچالشی برای معلمان حساب میآید.وی تصریح کرد: بسیاری از مناطق امکانات کمی دارند. هرچند که در زمان قبل از آموزش مجازی هم بسیاری از بچهها قادر به اتمام تحصیل نبودند و اکنون که آموزش نیاز به امکانات خاص و ابزارهای پیشرفته دارد شرایط سختتر شده است. در خیلی از خانوادهها، دانشآموز مجبور است با یک گوشی در منزل به همراه دو برادر و خواهرش همزمان در کلاسهای آنلاین حاضر شود، چگونه معلم میتواند با او ارتباط برقرار کند؟
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد