23 - 01 - 2023
معادن گلستان گرفتار در دالان خامفروشی
کمتوجهی به فرآوری محصولات معدنی و صادرات سببشده برخی استانها از جمله استان گلستان علیرغم برخورداری از معادن ید، زغالسنگ و صدف کوهی نتواند بهرهبرداری و ارزشافزوده قابل قبولی از ظرفیتهای این بخش داشته باشد.
استان گلستان علاوهبر ظرفیتهای متعدد در بخشهای کشاورزی، دامپروری، شیلات و گردشگری، دارای معادن منحصربهفرد در کشور و حتی خاورمیانه بوده که از آن جمله میتوان به معادن صدف کوهی و یُد اشاره کرد. در کنار این مواد، معادن زغالسنگ، سنگهای تزئینی، شن و ماسه، سنگ لاشه، سنگ نسوز، آلوویوم، سیلیس، خاک رس، واریزه کوهی و مخلوط کوهی هم وجود داشته که هر کدام میتواند زمینه اشتغال خوبی را برای استان ایجاد کند.
طی سالیان اخیر بهرهبرداری مطلوب و موثری از معادن گلستان به خصوص در زمینه معدن صدف کوهی و ید انجام نشده و این مواد به صورت خام صادر و یا به استانهای دیگر ارسال میشوند. نبود نقشه راه جامع برای افزایش بهرهوری، ارزشافزوده، صادرات و فرآوری از جمله مشکلات پیش روی این معادن در استان است. این در حالی است که سرمایهگذاری در بخش معادن گلستان میتواند راهگشای بسیاری از گرههای درآمدی و اشتغالزایی باشد.
به اعتقاد کارشناسان اجرای طرحهای مطالعاتی و تحقیق و پژوهش در دو ماده معدنی ید و صدف کوهی میتواند، گلستان را از خامفروشی این دو محصول نجات دهد. در واقع استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و ورود سرمایهگذاران میتواند سیر تحولی معادن گلستان را شتاب دهد و سبب ارزآوری و اشتغال مردم بومی شود.
ضرورت ایجاد صنایع تبدیلی معدنی
همجواری گلستان با مسیرهای آبی مانند بندر امیرآباد و کریدورهای ریلی مانند خط راهآهن اینچهبرون و مسیر kTI و همچنین مجاورت با کشورهای مشترکالمنافع از جمله مزایای فرآوری بخش معدن استان است.
نماینده مردم علیآبادکتول در مجلس در این خصوص گفت: از جمله مشکلاتی که در کشور از جمله گلستان داریم، خامفروشی است و امیدواریم در برنامه هفتم توسعه بتوانیم این معضل را برطرف کنیم.
رحمتاله نوروزی افزود: باید صنایع تبدیلی در تمام زمینهها از جمله کشاورزی، معدنی و غیره ایجاد شده تا ارزشافزوده نصیب همان استان شود و صنعت آمایش در این زمینه میتواند کمک کند.
سرپرست معاونت امور معادن و صنایع معدنی اداره کل صمت گلستان هم در این خصوص گفت: در گلستان ۶۵ معدن وجود دارد که در شهرستانهای رامیان، آزادشهر، مینودشت، علیآبادکتول، گالیکش، گنبدکاووس، کلاله، آققلا و مراوه تپه واقع شدهاند.
رضا حسنینسب ظرفیت اسمی کل معادن استان را دو میلیون و ۹۲۵ هزار و ۷۶۰ تن اعلام کرد. وی با بیان اینکه ۱۶ معدن زغالسنگ در استان وجود دارد، گفت: پنج معدن ید در استان داریم که شامل اینچه یک و دو در آققلا، صوفی کم در آققلا، آقوند و خواجه نجف دو در گنبدکاووس است.
حسنینسب ادامه داد: تنها ید در گلستان قابلیت صادرات داشته و سایر محصولات به دیگر استانها ارسال میشوند. وی با بیان اینکه هر فردی که اکتشاف انجام دهد و به نتیجه برسد، میتواند پروانه بهرهبرداری بگیرد، گفت: براساس ذخایر اسمی معدن و همچنین با توجه به نرخ بازگشت سرمایه از پنج الی ۲۵ سال بهرهبرداران میتوانند پروانه اخذ کنند.
مشکل نقدینگی
حسنینسب از اشتغال هزار و ۷۰۰ کارگر در معادن استان خبر داد و گفت: بیشتر معادن استان کل سال فعال هستند. وی در خصوص مشکلات معادن هم گفت: معادن زغالسنگ مشکل نقدینگی دارند و ماشینآلات آنها فرسوده است و همچنین قیمت زغال ثابت و هزینهها بالا رفته اما قیمت فروش تغییر نکرده است.
سرپرست معاونت امور معادن و صنایع معدنی اداره کل صمت گلستان ادامه داد: معادن صدف کوهی تنها تک استفاده شده و فقط در خوراک دام و طیور استفاده میشوند لذا باید مطالعات و تحقیقات علمی برای آن انجام شود.
حسنینسب مشکل معادن ید را محیطزیستی و معضل پساب عنوان کرد و گفت: باید پساب ید به زمین تزریق یا تبخیر شود.
وی در خصوص معادن سیلیس هم توضیح داد که کاربرد این محصول تنها در کارخانههای سیمان بوده و به اندازه مصرف آنها باید این ماده استحصال شود. حسنینسب در مورد سنگلاشه هم گفت: به دلیل پایینتر بودن قیمت مصالح رودخانهای و زمینهای کشاورزی، کمتر از سنگلاشه و مخلوط کوهی و مانند آن استفاده میشود.
وی ادامه داد: ۱۸ معدن صدف کوهی در استان داریم که در شهرستانهای گنبدکاووس و کلاله واقع شدهاند. این معادن حالت ماده طبیعی دارند و صدف دوکفهای هستند که به مرور به فسیل تبدیل شدهاند و در صنایع دام و طیور استفاده میشوند.
حسنینسب با بیان اینکه صدف کوهی در سایر نقاط کشور وجود ندارد و در خاورمیانه هم بینظیر است، اما گفت که این مواد قابلیت صادرات ندارد و تنها نیاز کشور را تامین میکند و کسی هم اقدام خاصی برای صادرات آن انجام نداده است.
وی بیان کرد: صادرات مواد معدنی مشکلات خاص خود را دارد و باید استانداردهای خاص کشور هدف رعایت شود.
حسنینسب متذکر شد: امکان افزایش ظرفیت برای هر معدنی تا ۲۵ درصد وجود دارده مشروط به اینکه هیچگونه تغییری در سیستم خود ایجاد نکند.
خامفروشی جز در صدف کوهی معنی ندارد
رییس خانه معدن گلستان هم در این خصوص به مهر گفت: تعداد معادن استان نسبت به سایر استانهای کشور عدد کمتری بوده و خامفروشی جز در ارتباط با صدف کوهی معنی ندارد.
علی علمشاهی افزود: واحد معدنی ید گلستان صادرات و ارزآوری دارد و خامفروشی چندانی ندارد.
وی ادامه داد: در صدف کوهی خامفروشی اتفاق میافتد و در حال حاضر تنها برای مصارف خوراک دام و طیور و آبزیان استفاده شده، در حالی که میتوان آن را برای مصارف صنعتی استفاده کرد.
رییس خانه معدن گلستان عنوان کرد: مقرر شده همایشی برای صدف کوهی در استان برگزار شود تا از نظرات متخصصان استفاده و کاربردهای مختلف آنها بررسی شود که در این صورت ارزشافزوده بالایی را ایجاد خواهد کرد.
علمشاهی افزود: صدف کوهی میتواند در صنعت لاستیکسازی، روکش سیم و کابل، کاغذ، رنگ، روکش سرامیک، کلید و پریز، ملامینه و غیره استفاده شود.
وی ادامه داد: ایجاد واحدهای زغالشویی در استان توجیه اقتصادی آنچنانی ندارد، زیرا میزان مواد استحصالی پایین است.
چند معدن در مرحله اکتشاف هستند
علمشاهی با بیان اینکه چندین معدن هم در استان در مرحله اکتشاف هستند، گفت: اگر این معادن به نتیجه برسند ارزآوری و اشتغال بالایی را به همراه خواهند داشت. وی توضیح داد که صدف کوهی و ید گلستان در کشور و خاورمیانه انحصاری است و باید روی آنها بیشتر کار شود.
رییس خانه معدن گلستان گفت: اداره کل صمت باید بستر سرمایهگذاری مطالعه و همچنین کاربردی کردن مواد استحصالی از معادن را فراهم کند.
علمشاهی بیان کرد: هرچند در دو ماده ید و صدف کوهی پتانسیلهای بالقوه فراوانی وجود دارد که باید روی آن کار کرد اما ممکن است این فرصت در زغالسنگ نباشد چون ماده جدیدی نیست. وی مهمترین مشکل معادن گلستان را مشکلات محیطزیستی و منابع طبیعی برشمرد و گفت: این معضلات باید ریشهای برطرف شود، زیرا اگر بخواهیم تعداد واحدهای معدنی استان افزایش یابد، باید محیطزیست و منابع طبیعی همکاری بیشتری با ما داشته باشند.
به گزارش خبرنگار مهر، با توجه به استمرار خشکسالی و ضرورت هدایت فرصتهای شغلی به بخشهای دیگر، یکی از این حوزههایی که میتواند این بار را بر دوش بکشد، معادن هستند که نقش موثری در حوزه اشتغالآفرینی پایدار و توسعه همگون استان خواهند داشت.
پیشبینی تسهیلات کمبهره، بهروزرسانی خطوط استحصال و از همه مهمتر فرآوری محصولات برای صادرات از جمله راهکارهای تحول و شکوفایی در بخش معادن گلستان است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد