4 - 03 - 2021
مصوبات نمایشی
علیرضا باغانی*
مصوبات جدید شورای عالی بورس این گمانه را تقویت میکند که تصمیمات در جایی بیرون از بازار سرمایه اتخاذ و به بازار تحمیل میشود. بازار سرمایه ایران به شدت سیاسی شده است؛ اگرچه در همه جای جهان بازارها متاثر از سیاست و اقتصاد عمل میکنند اما تصمیمگیریها سیاسی نیست. در حالی که این چالش گریبان بازار سرمایه ایران را میفشارد، حالا مصوبه جدید هم به چالش دیگری تبدیل شده است اما همچنان مسائل بازار را حل نمیکند چرا که مشکل جای دیگری است. معاملات روز گذشته فرابورس حاکی از انجام ۲۷ هزار میلیارد تومان داد و ستد در این بازار بوده است؛ این در حالی است که ۲۵ هزار میلیارد تومان از این مبلغ را معاملات اوراق دولتی به خود اختصاص داده است. در پاسخ به انتقادات نسبت به عرضه گسترده اوراق هم گفته میشود که این اوراق بر بازار اثری ندارد و پیش از این هم این روال طی شده و مشتری آنها نیز بانکها و صندوقهای با درآمد ثابت هستند. باید توجه داشت که وقتی میگویند همه چیز را به بورس بسپارید باید دستکم بانکها را ملزم کنند تا به جای سرمایهگذاری در داراییهای ثابت، در سهام سرمایهگذاری کنند. اما به این انتقادات پاسخی داده نمیشود. متاسفانه منافع مردم ملاک نیست و از همین رو تصمیماتی اتخاذ میشود که فقط ذهنها را آسوده کند. اینها تصمیماتی نیست که بتوان گفت درباره یک بازار تخصصی اتخاذ میشود. تمامی خصیصههای بازار سرمایه اعم از ریسک، بازدهی، نوسان منطقی و دیگر موارد نادیده گرفته شده است. این تصمیمات نه تنها کارآمد و روندساز نیستند بلکه نوعی بیعدالتی در آن وجود دارد. به عنوان مثال پرتفوی افراد با ارزش ۱۰ میلیون تومان تضمین ۲۵ درصدی سود سالانه دارند اما پرتفوی فردی با ارزش ۱۱ میلیون تومان از هیچ تضمینی برخوردار نیست. در حالی که تنها ۱۰ درصد معادل یک میلیون تومان بیش از فرد دیگر در بازار سرمایهگذاری کرده است. مبلغی که در حال حاضر عملا از ارزش بالایی در اقتصاد ایران برخوردار نیست و تنها هزینه چند قلم مختصر از مایحتاج زندگی افراد را تامین میکند! با این حال این فرد از تضمین این مصوبه محروم میشود. این گونه مصوبات با روح بازار سرمایه هیچگونه همخوانی ندارد. در بازار سرمایه اگر فردی به دنبال سود ثابت تضمین شده است، میتواند از مزیتهای صندوقهای با درآمد ثابت بهرهمند شود. طبق قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی مصوب سال ۸۸ مجلس، ۲۷۰ صندوق در بازار تشکیل شده که در مواقعی سود سالانه ۷۰ درصدی هم داشتهاند. افراد با سرمایهگذاری در این صندوقها هم از سود ثابت برخوردارند و هم سود معاملات سهام توسط صندوق را کسب میکنند. نیازی نیست چنین نمایشهایی را اجرا کنند و بگویند ما سود را تضمین میکنیم زیرا بازار ابزارهای تضمین سود را در اختیار دارد. اگر بازار رشد کند سهامدار میتواند تا ۷۰ درصد هم سود کند کمااینکه در دوره گذشته رشد بازار برخی از صندوقها چنین بازدهیای را ثبت کرده بودند. اگر هم افزایش نیابد همان کف سودی که در امیدنامه صندوق ثبت شده به صورت تضمین شده به سهامدار تعلق میگیرد. تصمیماتی که در حال حاضر گرفته میشود بازار سرمایه را به یک بازار تعزیراتی تبدیل کرده است. البته اقدام خوب رییس سازمان بورس مبنی بر لغو مصوبه تعیین مصادیق اغواگری در بازار سهام، مثبت ارزیابی میشود چرا که این مصوبه هر گونه اقدام و عملی در بازار سرمایه را جرم میانگاشت. اما با این حال مصوبات اخیر عموما ناکارآمد هستند و توانایی روندسازی ندارند.
* تحلیلگر بازار سرمایه
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد