مشکلات ارزی و بیمه؛ چالشهای جدی هنرمندان صنایعدستی

جهان صنعت– رییس اتحادیه صنایعدستی استان اصفهان گفت: صنایعدستی هنری دیرینه است که مشکلاتی چون پیمانسپاری ارزی، محدودیتهای صادرات و بیمه، بقای این هنر ملی را تهدید میکنند.
مجدالدین تاج در خصوص اینکه صنایعدستی را نباید تنها به یک روز برای یادآوری دولتمردان، سیاستگذاران و تمام کسانی که دل در گرو فرهنگ، هنر و صنایعدستی دارند تبدیل کنیم و این نکوداشت نباید محدود به یک روز یا یک هفته خاص باشد، بلکه مسوولان باید در تمام طول سال به مسائل و مشکلات این قشر توجه کنند، اظهار کرد: تنها برگزاری مراسم تقدیر در هفته صنایعدستی کافی نیست، اگر مشکلات این قشر هنرمند به شکل جدی حل شود و حمایتها واقعی باشد، آن زمان است که چنین مناسبتهایی معنا و ارزش مضاعفی برای هنرمندان پیدا میکند.
وی درباره مشکلات این حوزه که همچنان پابرجاست، افزود: دولتهای مختلف تنها درخصوص صنایعدستی شعار دادهاند و بسیاری از مسائل اساسی سالهاست که بدون حل باقیماندهاند.
رییس اتحادیه صنایعدستی استان اصفهان با بیان اینکه یکی از مهمترین چالشها، موضوع «پیمانسپاری ارزی» است، بیان کرد: بارها اعلام شد که این قانون از حوزه صنایعدستی حذف شده اما به شکل رسمی و اجرایی از سوی بانک مرکزی ابلاغ نشده است. در دولت سیزدهم و با صحبتهای ضرغامی «وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی» قرار بر این بود که مشکل برطرف شود اما اجرایی نشد. در دولت چهاردهم نیز گفته شد، مواد اولیه از شمول پیمانسپاری ارزی خارج میشوند که این مصوبه همچنان به سرانجام نرسیده است.
تاج در ادامه گفت: از طرفی در خصوص ارسال محصولات از طریق پست با محدودیتهای جدی روبهرو هستیم. طبق قانون فعلی، با یک کدملی تنها یک بار در سال میتوان محصولی با ارزش حداکثر ۸۰دلار به خارج از کشور ارسال کرد؛ در حالی که برای توسعه صادرات صنایعدستی باید ماده ۳۷ قانون صادرات و واردات اصلاح شود. چنین مقرراتی عملا دستوپای هنرمندان را بسته و به نوعی یک خودتحریمی داخلی، حتی شدیدتر از تحریمهای خارجی برای هنر و صادرات ایجاد کرده است.
وی با اشاره به محدودیت وزنی (حد اکثر سه کیلوگرم) حمل نقره به وسیله مسافر که از دیگر موانع در حوزه صنایعدستی است، ادامه داد: در کنار مشکلات مربوط به گرانی مواد اولیه و تورم، تمامی این موارد دستبهدست هم دادهاند تا حیات اقتصادی این هنر با تهدید روبهرو شود.
رییس اتحادیه صنایعدستی استان اصفهان مطرح کرد: صنایعدستی میتواند، زنجیرهای کامل از تولید تا ارزشافزوده اقتصادی ایجاد کند، اما نگاه به آن تنها از زاویه (هنر برای هنر) باقیمانده و به اقتصاد هنر توجه کافی نمیشود. این در حالی است که اگر نگاه اقتصادی در کنار نگاه فرهنگی قرار بگیرد، صنایعدستی میتواند منشأ اشتغال، درآمدزایی و حتی صادرات فرهنگ باشد.
تاج افزود: واقعیت این است که امروز شاهد خروج هنرمندان از این حوزه هستیم. بسیاری از هنرمندان صنایعدستی بهدلیل مشکلات معیشتی، به مشاغلی همچون رانندگی در اسنپ یا کارهای غیرمرتبط روی آوردهاند، که این زنگ خطری جدی است. وی ادامه داد: اتحادیه صنایعدستی با وجود غیردولتی بودن، همواره سعی داشته، وظیفه مطالبهگری خود را انجام دهد. بااینحال، مشکلاتی که امروز هنرمندان با آن روبهرو هستند، چالشهای است که از یک دهه تا ۱۵سال گذشته همچنان مطرح بودهاند و به قوت خود باقیماندهاند.
رییس اتحادیه صنایعدستی استان اصفهان با اشاره به اینکه بُعد اقتصادی هنر نادیده گرفته شده است، اظهار کرد: برای نمونه، هنرمند قلمزن میتواند با کار روی یک متر فلز که در نهایت یک تا یک میلیون و ۲۰۰هزار تومان قیمت دارد، محصولی خلق کند که در بازار جهانی تا میلیاردها تومان ارزش پیدا کند. کدام صنعت میتواند چنین ارزشی تولید کند؟ اما با وضع قوانین بازدارنده، مانع بهرهبرداری از این ظرفیت بزرگ میشویم.
تاج با بیان اینکه در اصفهان، هنر ذاتی و نهادینه است و بسیاری از خانوادهها بهطور مستقیم یا غیرمستقیم، با صنایعدستی در ارتباط هستند، گفت: اگر حمایت نباشد و بستر اقتصادی و بیمهای فراهم نشود، این چراغ پرفروغ هنر بهتدریج کمنور میشود.
وی در ادامه به مساله بیمه که از معضلات جدی این حوزه است میپردازد و مطرح کرد: سالهاست بیمه هنرمندان صنایعدستی و قالیبافان بهدلیل نبود بودجه متوقف شده و در حال حاضر، برای اشخاصی که در گذشته بیمه بودهاند، یارانه دولتی قطع شده است. این مساله، دلخوشی اندک باقیمانده را هم از هنرمندان گرفته است.
رییس اتحادیه صنایعدستی استان اصفهان تاکید کرد: اگرچه هنر خاموش نمیشود اما اگر به آن توجه کافی نشود، به حاشیه رانده خواهد شد. زمان آن رسیده که نگاه به صنایعدستی از حد شعار فراتر رفته و به برنامهای جدی و عملیاتی در طول سال تبدیل شود.
منبع: ایسنا